نگاهی به پاویون فلسطین در اکسپو دبی

ایسنا/ این خبر پیرامون نگاهی به پاویون فلسطین در اکسپو دبی برای شما مخاطبان گرامی نگارش شده است.

در کوچه پس کوچه های قدس اشغالی قدم میزنم. به بام مسجد الاقصی میروم تا این کهن شهر را ببینم. از سمتی دیگر، صدای ناقوس کلیساهای بیت لحم به گوش میرسد. عطر نارنج را حس میکنم. کلیدی فلزی را لمس میکنم که به آن "کلید حق بازگشت" می گویند؛ کلید خانه های اشغال شده. بعد، وارد رستورانی میشوم که غرق در عطر و طعم زیتون و فلافل عربی است. اینجا ایالت فلسطین در دبی است.

فلسطین که در اعتراض به عادی سازی روابط امارات با رژیم صهیونیستی و شریک گرفتن اسرائیل در اکسپو دبی، خواسته بود این نمایشگاه جهانی تحریم شود، در عین حالی که از افراد، دولتها، شرکتها و هنرمندان نیز این درخواست را داشت که فشارهای جهانی بر امارات را تشدید کنند تا به آنچه "حمایت از رژیم آپارتاید اسرائیل، جنایت در یمن و نقض حقوق بشر در داخل امارات" عنوان میکرد پایان داده شود، گمان می رفت غایب بزرگ اکسپو دبی باشد اما حضوری فراتر از انتظار را به رخ کشیده است.

پاویون فلسطین در اکسپو دبی، همسایه عربستان و مصر است، ساختمانی با قدی بلند که عبارت «ایالت فلسطین» روی دیوارهای آن توجه را جلب می کند. بخشی از نمای بیرونی ساختمان، با تصویری از مسجدالاقصی در قلب قدس و خطوط عربی مزین شده است. در سمت دیگر ساختمان، با پیام «به فلسطین خوش آمدید» به 13 زبان، از جمله "فارسی" از بازدیدکنندگان استقبال می شود. در مقابل دیوار خوش آمدگویی، درخت زیتون که برای فلسطینیان معنای «زندگی» و وجه سمبلیک مبارزه علیه اشغالگری اسرائیل را دارد، قد علم کرده است. صف فلسطین چندان طولانی نیست، اما چون بخاطر "امیکرون" تعداد محدودی در هر بار امکان ورود به پاویون را دارند، معمولا از حدود 20 دقیقه باید در انتظار ایستاد. بیشتر بازدیدکنندگان در صف یا عربهای مهاجر هستند یا خاورمیانه ای و آسیایی ها.

در داخل پاویون فلسطین، ردپایی از جنگ و اشغالگری دیده نمی شود و ارجاع بسیار محدودی به اشغالگری رژیم صهیونیستی شده است. درحالیکه اسرائیل در سمت دیگر اکسپو دبی در تلاش برای خلق تصویری نو از خود است تا انگیزه سفر مردمان بیشتری از جهان را به سرزمین های اشغالی بیشتر کند، فلسطین هم سعی کرد جنبه هایی مثبت از سرزمین خود را به نمایش بگذارد که شاید مردم از آن آگاه نباشند. فلسطین از طریق حواس پنج گانه این کار را انجام داده است.

براساس مقاله نگاهی به پاویون فلسطین در اکسپو دبی باید بدانید که پاویون فلسطین را که ساختمانی به وسعت 1250 متر مربع است، وزارت اقتصاد فلسطین آماده کرده که امیدوار است از طریق اکسپو دبی، فرصت های اقتصادی و گردشگری خود را ارتقا دهد. سازمان ملل متحد پاییز 2021 در گزارشی هشدار داده بود «وضعیت اقتصادی و مالی در فلسطین "وخیم" است و به واکنشی یکپارچه نیاز دارد. رکود اقتصادی طولانی در کرانه باختری با کاهش شدید سرانه تولید ناخالص داخلی در سال 2020 همراه شده و چندین دهه است که اقتصاد فلسطین به افول خود در نوار غزه، با نرخ بالای بیکاری بویژه در میان زنان ادامه میدهد.

از سویی، بنابر گزارش های دیده بان حقوق بشر از «نقض عمده قوانین بین المللی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه» که مشخصه اشغال فلسطین توسط اسرائیل است، قتل های غیرقانونی، بازداشت های ناروا، محاصره نوار غزه و محدودیت های جنبش فلسطینی ها، توسعه فلسطین به چالش کشیده شده است، ضمن اینکه شهرک سازی ها و سیاست های تبعیض آمیز تماما به ضرر فلسطینیان بوده است. با این وجود، برگزارکنندگان غرفه فلسطین آگاهانه و یا تحت تاثیر سیاست محافظه کارانه امارات در اکسپو دبی، بواسطه عادی سازی رابطه با اسرائیل، پرانتزی برای این حرف ها باز نکرده اند و برعکس، سعی داشته اند سرزمینی "عمیقا تاریخی با ساختمان هایی باستانی" را به تصویر بکشند و امیدوارند به رغم سختی ها و محدودیت هایی که فلسطینی ها به دلیل اشغالگری رژیم صهیونیستی با آن مواجهند، علاقه بازدیدکنندگان در اکسپو دبی به فرصتهای گردشگری و اقتصادی تبدیل شود.

فلسطین با شعار «گذشته، حال و آینده» در اکسپو 2020 دبی حضور دارد و در واقع، به جای تحریم و غیبت، روی هویت کهن و تصویرسازی مثبت از خود در برابر جهانی که از آن، سرزمینی سراسر اشغال شده و درگیر با نزاع دائمی ساخته، متمرکز شده است.

راسیل عمرو، دانشجوی فلسطینی که در امارات تحصیل می کند و مسئولیت ارتباطات رسانه ای این پاویون را به عهده دارد، در این باره می گوید: ما از طریق این پاویون سعی می کنیم تمدن فلسطین را برجسته کنیم. برای ما بسیار مهم است که جنبه اقتصادی را ارتقا دهیم. می خواهیم ببینیم آیا می توانیم فرصت های جدیدی را از طریق اکسپو بدست آوریم و تاکید کنیم که فلسطین هم مکانی برای گردشگری است، چون بیشتر مردم این موضوع را نمی دانند. ما می خواهیم نشان دهیم که مکان های توریستی و باستانی داریم و مراکزی که مردم برای سفرهای زیارتی و مذهبی می توانند آنجا را انتخاب کنند. ما می خواهیم جنبه مثبت فلسطین را نشان دهیم که بسیاری از مردم ممکن است از آن آگاه نباشند.

فلسطین سعی کرد این ایدئولوژی را از طریق درگیر کردن حواس پنج گانه بینایی، چشایی، بویایی، لامسه و شنوایی بازدیدکنندگان دنبال کند. ابتدا، تصاویری دور از انتظار از زندگی روزمره در بیت المقدس به نمایش گذاشته می شود؛ شهری که محل منازعه رژیم صهیونیستی و فلسطین است. راهنمای خانمی که پوششی عربی دارد با توضیحاتی به زبان انگلیسی سعی دارد احساسِ بودن در شهر باستانی "قدس" که آن را "اورشلیم" نیز خطاب می کند، در بازدیدکننده ایجاد کند.

در ادامه، درحالیکه بازدیدکنندگان با آسانسور به طبقه دوم پاویون فلسطین هدایت می شوند، در محاصره تصاویری از این شهر در داخل آسانسور، بر فراز شهر غوطه ور می شوند و بعد، وارد اتاقی تاریک می شوند، فیلمی از شهر مقدس ادیان ابراهیمی، کلیساها و ساختمان های باستانی دیگر شهرها نمایش داده می شود. پس از آن، نوبت قدم زدن در خیابان های سنگفرش شده شهر و تماشای آن از دریچه تابلوها است.

«لمس فلسطین» بخش بعدی است، یک سنگ نمک، یک قطعه موزاییک، قطعه آلومینیومی از گنبد یا قبه صخره و کلید "حق بازگشت" (به حق قانونی فلسطینی ها اشاره دارد که از سال 1984 از سرزمین خود بیرون شده اند و می توانند به خانه و سرزمین خود برگردند و سازمان ملل نیز در قطعنامه 194 این حق را به رسمیت شناخته است) برای لمس و درک عمیق تر فلسطین در اختیار بازدیدکنندگان گذاشته شده است. قسمت بعدی "بوی فلسطین" است با انتشار رایحه نارنج، زعتر (آویشن) و زیتون، تا بازدیدکنندگان سفری را که برای دیدن، شنیدن، لمس کردن، بوییدن و چشیدن آغاز کرده بودند، در این بخش کاملتر شود. سالن رایحه فلسطین تنها قسمت این پاویون است که ارجاع محدودی به جنگ و اشغال فلسطین دارد، آن هم با به نمایش گذاشتن تصاویری از تعدادی شهید فلسطینی.

آشپزخانه مجازی فلسطین بخش بعدی است، با فهرستی از 32 غذای بومی که پس از انتخاب کد یکی از آنها، در مانیتور اتاق غذاخوری، شیوه تهیه آن نمایش داده می شود و در پایان بازدید، رستوران فلسطینی آمیخته با عطر و طعم واقعی ادویه ها و روغن زیتون در انتظار است، درحالیکه پیش از پایان بردن بازدید از پاویون فلسطین، میتوان آشپزخانه واقعی فلسطینی را که درحال طبخ فلافل عربی است از نزدیک مشاهده کرد و با سرآشپزی که از دیدن ایرانی ها دوچندان خوشحال می شود، گپ زد.

ایستگاه آخر، فروشگاهی است از هنر و صنایع دستی فلسطین. راسیل عمرو، مسئول ارتباط رسانه ای این پاویون می گوید: بازدیدکنندگان از دیدن بخشهای مختلف پاویون فلسطین شگفت زده می شوند. ما سعی می کنیم کلیشه ها را بشکنیم، مثلا مغازه ای داریم که همه اقلام آن ساخت فلسطین است و کارکنانی که در آنجا کار می کنند خودشان مغازه ای در بیت لحم دارند و برای تبلیغ محصولات و کالاهای فلسطینی به اینجا آمده اند.

عمرو اضافه می کند: هدف ما ارتقای موفقیت ها و فرصت های فلسطین از طریق یک تصویر مثبت است، تصویری که بر زندگی روزمره مردم تمرکز می کند.

پاویون فلسطین در اکسپو دبی برای آنهایی که شرایط سفر به این سرزمین را ندارند، یک فرصت است. فلسطین به خوبی توانسته گوشه ای از زندگی سانسور شده این سرزمین را به تصویر بکشد و تجربه سفر با حواس پنج گانه را برای بازدیدکنندگان خلق کند.