معرفی آیین های مراسم عروسی کردهای خراسان

ایسنا/ این خبر پیرامون معرفی آیین های مراسم عروسی کردهای خراسان برای شما نگارش شده است.

گلی شادکام، پژوهشگر زبان و فرهنگ کردی کرمانجی خراسان اظهار کرد: برای کردهای خراسان جشن عروسی تنها یک جشن شادی بخش نیست بلکه مراسمی است که طی آن با همیاری و همکاری یکدیگر پایه های تعاملات اجتماعی مستحکم شده و بر انسجام و همبستگی اجتماعی افزوده می ‏شود.

وی پیرامون معرفی آیین های مراسم عروسی کردهای خراسان ادامه داد: آیین ها و جشن های ازدواج از مهمترین و شادی ‏ بخش ‏ترین مراسم در میان هر قوم و ملتی است. این جشن‏ ها آغازگر زندگی مشترک و نشانی از پیمان مقدس زناشویی و تشکیل خانواده میان یک زن و مرد است که با حضور بستگان و دوستان شکوه و شادی بسیاری به همراه دارد. در فرهنگ کردهای خراسان جشن عروسی مهم‏ترین جشن زندگی یک فرد است که با شکوه و شادی بسیاری برگزار می ‏شود.

این پژوهشگر گویش و فرهنگ کردی کرمانجی اضافه کرد: در زبان کردی کرمانجی خراسان «زوهجین، zavejin» یعنی ازدواج کردن، «داوه، dâwat» جشن عروسی، «بووک،buk» و عروس «زاوا، zâvâ» داماد خوانده می‏ شود.

شادکام خاطرنشان کرد: جشن عروسی از ابتدا تا پایان دارای مراحل گوناگونی است که شامل نشان کردن، خواستگاری، قند شکستن، خرید عروسی، عیدی بردن، حنابندان، عروس برون و پاتختی می شود. همچنین گفته می شود که کردها بیشتر درون فامیلی و درون گروهی ازدواج می کنند.

وی تصریح کرد: در میان کردهای خراسان زمانی که پسری به سن ازدواج می ‏رسد، خانواده ‏ها تلاش می ‏کنند تا از میان بستگان، آشنایان و هم محله‏ های خود دختر مناسبی را برای او نشان کنند. برخی از این ازدواج ‏ها به صورت توافقی میان خانواده ‏ها از سنین کودکی فرزندان برنامه ریزی می ‏شود که در میان عشایر شایع ‏تر است. امروز جوانان بیشتر تلاش دارند همسر مورد نظرشان را خود انتخاب کنند.

تهیه جهیزیه بر عهده داماد است

این پژوهشگر زبان و فرهنگ کردی کرمانجی خراسان افزود: پس از مراسم خواستگاری و توافق بر سر مسائل مربوط به جهیزیه و مهریه مراسم قندشکستن برگزار می ‏شود. در میان کردهای خراسان به طور سنتی جهیزیه بر عهده پسر است. هر چند در میان خانواده ‏های شهرنشین شده، تهیه جهیزیه بطور مشارکتی رایج شد اما همچنان در میان عشایر کرد خراسان تهیه جهیزیه بر عهده داماد است.

شادکام عنوان کرد: در مراسم قند شکستن که به نوعی اعلام نامزدی دختر و پسر است، یکی از بزرگان فامیل که باید مردی خوشنام و محترم باشد، خود دارای ازدواج موفقی بوده و علاوه بر آن 2 زنه و زن مرده نیز نباشد، با اجازه دیگر بزرگان مجلس 2 کله قند را برداشته و به نشانه شادکامی و خوشبختی عروس و داماد بر هم زده و نامزدی دختر و پسر را به این وسیله اعلام می‏ کند؛ در پایان قطعات قند را به نشانه شگون میان میهمانان تقسیم می کنند.

وی تصریح کرد: جشن عروسی در میان کردهای خراسان مفصل برگزار می ‏شود. در گذشته مراسم عروسی سه تا هفت شب (جشن) به طول می انجامید و در آن انواع رقص ‏ها، موسیقی، برنامه ‏های سرگرمیک ننده، مسابقه کشتی و اسب دوانی برگزار میشده است. امروز اما به دلیل گرانی هزینه‏ ها و مشغله بسیار مدت زمان جشن ‏ ها به نیم روز یا حداکثر یک شبانه روز کاهش یافته است. برگزای جشن ‏ها به شکل سنتی به ویژه در میان عشایر، روستانشیان و برخی از شهرنشیان هنوز هم بسیار رایج است.

موسیقی و رقص کردی از برنامه های اصلی عروسی کردها است

این پژوهشگر گویش و فرهنگ کردی کرمانجی خراسان اظهار کرد: برگزاری جشن عروسی سنتی با همیاری جوانان فامیل و بستگان درجه یک انجام می‏ گیرد و همه به نوعی در آن سهیم هستند. برنامه محوری عروسی کردهای خراسان، موسیقی و رقص کردی است که از اولین دقایق جشن تا پایان به شکل پیاپی ادامه دارد.

شادکام ادامه داد: این جشن ‏ها با پوشش رنگارنگ سنتی زنان کرمانج جلوه زیبایی به خود می‏ گیرد. در جشن عروسی کردهای خراسان خانواده ‏ها همه در یک مکان گرد هم آمده و به جشن و پایکوبی می ‏پردازند. براساس باورها جشن عروسی باید در روز برگزار شود که همچنان میان عشایر رایج است اما در حال حاضر در برخی روستاها و شهرها جشن‏ های عروسی در شب نیز برگزار می ‏شود.

برگزاری عروسی به دور از تجمل از ویژگی های کردهای کرمانج است

وی در خصوص ویژگی های ارزشمند جشن های عروسی کردهای خراسان تصریح کرد: یکی از ویژگی های عروسی کردهای خراسان برگزاری مراسم به دور از تجمل و ریخت و پاش بیهوده است. دومین مورد این است که برگزاری جشن ها به همراه موسیقی، رقص سنتی و پوشاک رنگارنگ کردی بسیار سرگرم کننده است.

‏این پژوهشگر گویش و فرهنگ کردی کرمانجی خراسان ادامه داد: از نکات مهم دیگر این جشن‏ ها میتوان به همیاری مالی در برگزاری جشن اشاره کرد. به این شکل که میهمانان در جشن مبلغی پول را که «تولوشی» نامیده می شود، به عروس و داماد هدیه داده تا در ابتدای زندگی مشترک درگیر هزینه ‏های کمرشکن عروسی نشوند. معمولا این هدایای نقدی کل هزینه‏ های جشن را پوشش داده و در مواردی مبلغی نیز برای شروع زندگی جدید باقی می ‏ ماند.

ثبت مراسم عروسی کردهای کرمانج در سال 1383

وی گفت: با توجه به ارزش و اهمیت مراسم جشن عروسی در میان کردهای خراسان عناصر ارزشمند و منحصر بفرد و نقش آن در تحکیم اجتماعی پرونده این مراسم طی 6 ماه مستندسازی شده و پس از تایید در شورای ثبت میراث معنوی استان به شورای ثبت ملی فرستاده شد و در تاریخ 15 بهمن 1383 در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسید.