برترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران و سیاهی مطلق
در بخش برترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران آمده که محرم فرا رسیده و دل های مسلمانان عزادار شده است. گوشه و کنار خیابان ها هیات امام حسین برپاست، مردم سیاه بر تن کردند و در تلاش برای برپایی هرچه بهتر مراسم های عزاداری اند. دنبال این مهر و علاقه را که بگیری، این دل آشوبه و غم که با رسیدن این روز و شب ها به جانت می افتد، به روزهای کودکی خود می رسی، زنجیر کوچک و سبکی که در دست داشتی و عشق بزرگی که به حسین، در دل کوچک خود. علم های بزرگ را به خاطر می آوری که از زیر شال و پارچه های سبز رنگ آن ها عبور می کردی، نوای نوحه قدیمی که هنوز هم چند خطی از آن را خاطرت هست و بوی نذری در کوچه پس کوچه های خانه پدری. اما هر شهر داستان خودش را دارد و تو شاید تنها روش و باور خود را دیده و قبول داشته باشی اما در هر شهری از ایران عزیزیمان، مردم به روش خود عزاداری می کنند، به آیین و روش هایی که قدمتی چند صد تا هزار سال دارد. از دور و بدون دانش که ببینی شاید برایت عجیب باشد، اما اگر داستانش را بدانی مطمئنا چشمانت از اشک پر می شود و سینه ات داغ از آتش جان سوز شهادت امام حسین. شهرها زیاد هستند و آیین ها همگی پربار و باشکوه. در مقاله معروف ترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران هر چه بیشتر با بهترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران آشنا می شوید.
آیین سنتی گل مالی روز عاشورا در لرستان
قدمت آیین گِل مالیِ لرستان که به عنوان میراثی ملی کشور هم به ثبت رسیده، گاهی بدون دانستن ریشه آن مورد بی مهری قرار می گرفته و یکی از آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران است، به پیش از اسلام بر می گردد. از قدیم مردم در سوگ قهرمانان، جوانان و پهلوانان خود گل بر سر و روی خود می مالیدند. پس از اسلام و حادثه عاشورا اما این نوع از عزاداری در بین معروف ترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران برای سید الشهدا انجام گرفت. از روز قبل تدارکات این مراسم برای روز عاشورا انجام می گیرد. خاک تمیز و الک شده به همراه خاک متبرک کربلا در حوضچه هایی که با گل ساخته شده ریخته می شود و با گلاب های نذری مردم و آب مخلوط. در نزدیکی آن هم آتشی کوچکی با هیزم فراهم می شود برای خشک شدن افراد. نیمه شب که می رسد، عزادارانی که نذر دارند، به خیابان ها می آیند و به نزدیک ترین هیاتی که تدارک آیین گل مالی را دیده، می روند. زیر لب ذکر می گویند و گل را بر سر و صورت، دو کتف و یا تمام لباس های خود می زنند و اصطلاحا به گل می افتند. آفتاب در می آید، آن ها نیز در دسته های چند نفره در کوچه و خیابان نوحه می خوانند و سینه می زنند. مردم نیز با صدای آن ها بیدار می شوند و آماده برای این روز. شکوه این مراسم در بین برترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران وقتی بهتر درک می شود که در محل تجمعات دسته ها، گروه بزرگی از مردم را می بینید که به گل افتاده اند، سینه می زنند و خاک از لباس آن ها، دستان و چهره عزادارشان بلند می شود. در نگاهشان غم بزرگیست، نوحه هایشان سوزی جان سوز دارد و در دلشان باوری عمیق به زنده نگه داشتن این آیین عاشورایی، برای ادای احترام به سیدالشهدا می باشد.
آیین سنتی چهل منبران در روز تاسوعا در لرستان
یکی از مراسم های عزاداری محرم در شهرهای ایران آیین سنتی چهل منبران است. مراسمی که به یاد خانم حضرت زینب (س) که گفته شده از کربلا تا شام با پای پیاده، چهل منزل را پشت سر گذاشته، برگزار می شود. چهل خانه، چهل منبر که در روز عاشورا روضه می خوانند از غربت امام حسین و خانم زینب، میزبان عزادارانی می شود که با پای پیاده، برای سوگواری و برآورده شدن حاجتشان با چهل روضه اشک ریخته و شمع روشن می کنند. در این مراسم که بیشتر هم توسط زنان برگزار می شود، عزاداران بعد از زیارت یکی از امامزاده های شهر، به پیش چهل خانه ای که روضه سید الشهدا در آنها برپاست و در جلوی درب خانه خود منبر گذاشته اند می روند. عزاداران چهل شمعی که همراه خود دارند را در هر منبر روشن کرده و حاجت خود را می خواهند و برای برآورده شدن آن در نهایت بعد باز به همان امام زاده ای باز می گردند که در ابتدا زیارت کرده بودند. این مراسم در بین بهترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران را گرچه بسیاری به نام آیین سنتی چهل منبران که در روز تاسوعا و در خرم آباد برگزار می شود، می شناسند اما این رسم از شمال تا جنوب ایران در مناطقی مثل گلستان، اصفهان نیز به جا آورده می شود و به عنوان آیینی عاشورایی به ثبت آثار ملی کشور نیز درآمده است. این مراسم از برترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران می باشد.
آیین مشعل گردانی در دولت آباد شهر ری در عاشورا
یکی از مراسم های عزاداری محرم در شهرهای ایران، مشعل گردانی است. در اولین روز از محرم، مردمان دولت آباد شهر ری مشعل های چوبی بر روی علم قرار می دهند تا عزاداران آن ها را بر دوش گذاشته و در خیابان ها برچرخانند. صدای یا حسین نیز قوتشان می شوند و ایمن آن ها از این آتش سوزاننده و به خیابان می روند تا رسیدن محرم را اعلام کنند. روز هشتم محرم نیز به همین صورت می گذرد زیرا لشکر امام حسین وارد کربلا شده و روز عاشورا نزدیک است. بعضی از هیات ها هم در شام غریبان و در این شب به یاد شهدا و غریبی زنان و کودکان نور بر دوش می گیرند. شعله های آتش در آسمان می چرخند و عزادارانی که چشمان پر اشک خودشان را به آن ها دوخته اند، برای غربت امام حسین و همراهانش اشک می ریزند. آیین مشعل گردانی در بین بهترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران که اعراب بیشتر آن را اجرا می کنند و قدمتی در حدود 500 سال دارد.
آیین سنتی بیل زنی خوسف بیرجند در روز عاشورا
می گویند سه روز پس از واقعه عاشورا، طایفه بنی اسد به صحرای کربلا رسیدند و پیکر پاک شهیدان را دفن کردند، در روستای خوسف بیرجند و در جنوب خراسان هم برای سیصد سال است که مردم برای ادای احترام به شهیدان کربلا و افرادی که پیکر آن ها را دفن کردند، در دسته های پانزده نفری و در حالی که بیل در دست دارند، دایره وار ایستاده، به هوا پریده و بیل هایشان را به هم می کوبند، ذکر یا حسین گفته و عزاداری می کنند. افراد دیگر هم نخلی بزرگی به عنوان نمادی از تشییع پیکر مطهر امام حسین (ع) و گهواره ای کوچک را به نشانه تشییع پیکرِ پاک طفل شیرخوار آن حضرت حمل کرده و روضه خوانی می کنند. اهالی اعتقاد دارند که بیل های مراسم بیل زنی عصر عاشورا، متبرک هستند و باعث حلالیت و برکت محصولات کشاورزیشان می شوند. بیل زنی در واقع یکی از معروف ترین آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران است.
بزرگترین دسته عزاداری جهان در زنجان
یکی از بزرگترین عزاداری محرم در شهرهای ایران در شهر زنجان انجام می گیرد. هر ساله در روز هشتم محرم، بزرگترین دسته عزاداران حسینی را که شامل هزاران نفر از این شهر و شهر های اطراف استان آذربایجان است، به یاد سقای دشت کربلا، از حسینیه اعظم به سوی امامزاده ابراهیم شهر راهی می کند. جمعیت زیر لب نوحه های عباس، عباس، عباس/ شاه شهدا عباس و جماعت یادگار حیدرم من/ عزیزه مصطفیه یاورم من دبیر دفتر من/ وزیر لشکرم من را یک صدا می خوانند. مردم از شهرهای اطراف نذورات خود را به اینجا می آورند، تعداد گوسفندانی که در این روز و در این شهر نذر می شوند باعث شده تا بعد از منا، حسینیه زنجان را دومین قربانگاه مسلمانان جهان بدانند اما گذشته از تمامی این ها، نحوه عزاداری این دسته هاست که باعث شده تا تصاویر آن ها هر ساله از تلویزیون پخش شود. مردم اینجا نه علم کشی می کنند نه زنجیرزنی، صدای طبل و دهل هم شنیده نمی شود. اینجا تنها نوا، صدای نوحه جانسوز عزاداران است.
آیین عزاداری زنان در آستانه اشرفیه
می گویند بعد از واقعه خونین عاشورا، زنان قبیله بنی اسد برای دفن کشته شدگان کربلا به کمک آمدند و امروز پس از گذشت قرن ها، زنان آستان اشرفیه در حالی که حجاب کامل دارند و صورت خودشان را پوشانده اند، در روز یازدهم محرم برای عزاداری به خیابان ها و امامزاده می آیند. سینه می زنند، اشک می ریزند، گاهی بیل به همراه خودشان دارند به یاد زنانی که شهدا را دفن کردند یا ساقه برنجی که به نشانه عزا بر سر و صورتشان می زنند. این مراسم یازدهم محرم آغاز می شود و تا هفت روز بعد از واقعه کربلا حتی ادامه دارد. درست همان روزهایی که هیات ها خالی می شوند و عزاداری های پر شور پایان می یابد، بعد از مردان و دسته های بزرگ حالا نوبت زنان است که عزاداری امام حسین را ادامه دهند. البته این مراسم که یکی از آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران هست، به جز در آستان اشرفیه در شهرهای دیگر ایران نیز انجام می شود.
آیین سنتی علم بندان در ماسوله
روز ششم محرم که برسد، در شهر تاریخی ماسوله، برای مراسم محرم، ریش سفیدان هیات های چهار محله ماسوله، علم های محله ها را با پارچه های سبز رنگ و متبرک و همین طور نمادهایی عاشورای می پوشانند، به نوبت جمع آوری کرده و بە بقعه عون ابن علی (ع) در روستا می برند. دسته ها هم با سینه زنی، روضه و نوحه خوانی بە نوبت و اولویت در آنجا جمع شده، عزاداری می کنند و در آخر علم خود را دریافت کرده و به محله خود باز گردانند. بدین صورت آیین سنتی علم بندان که یکی از آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران است را به جا می آورند.
آیین سنتی شمع گردانی عصر عاشورا در اردبیل
آیین سنتی شمع گردانی که یکی از آیین های سنتی عزاداری محرم در ایران هست، مراسم محرم هزارساله ای است که در عصر عاشورا نه تنها در اردبیل، بلکه در بسیاری از شهرها و روستاهای نزدیک هم برپاست. عزاداران و کسانی که نذرشان سوگواری برای امام حسین است و بردن آوازه عشق این امام از محله و مسجدی به محله و مسجد دیگر، شمع های روشن شده را از یک مسجد به مسجدی دیگر می برند تا چهل و یک مسجد و یا خانه را که روضه سید الشهدا در آن برپاست پشت سر بگذارند تا شاید آبرویی جمع کنند از این مجلسِ عزاداری و بتوانند جاجت خودشان را در این روز از خداوند بخواهند. در این میان هم افرادی که نذر غذا و یا شربت داشته اند، با دیدن افرادی که شمع های حاجت را با دلی شکسته حمل می کنند، پیش ما آیند و معمولا نذری خودشان را به شمع گردان ها هدیه می دهند.
بسیار جالب بود درباره آیین زنجیرزنی شهرستان ابرکوه هم لطفا مطلب بگذارید