امامزاده محروق نیشابور؛ آرامگاهی بی مثال در شهر فیروزه

نیشابور به معنای شکوه و جلال، یکی از شهرهای استان خراسان بوده که از نظر جمعیت و وسعت، دومین شهر این استان و همینطور بی مثال ترین هست. نام نیشابور با سنگ فیروزه عجین شده و هرگاه نامی از این شهر شنیده یا برده می شود، آدمی را به یاد سنگ زیبا و خوش رنگ فیزوزه می اندازد. فیروه نیشابور معروفیت جهانی داشته و یکی از سوغاتی های معروف این نقطه از ایران است. این شهر زیبا با پیشینه و قدمت بی مثال خود، یکی از تاریخی ترین شهرهای ایران بوده که به خواسته شاپور اول به وجود آمد. یکی از بزرگترین و کامل ترین کتابخانه های ایران در این شهر بوده و کتاب های نایاب بسیاری را در خود داشته است. شهر نیشابور از نظر توریستی و همینطور صنعتی و ترانزیتی، نقش بااهمیتی در اقتصاد ایران دارد. از هنرهای محلی این شهر می توان به فیروه تراشی و فرش بافی اشاره نمود. آرامگاه عطار نیشابوری، حکیم عمر خیام و کمال الملک در این شهر جای گرفته اند. نیشابور جاهای باستانی و تاریخی زیادی داشته که امامزاده محروق نیشابور یکی از آنان هست. با همگردی همراه باشید تا دیداری مجازی از بنای امامزاده محمد محروق نیشابور داشته باشیم و غرق شگفتی هایش شویم.

امامزاده ای تاریخی

بقعه مبارکه امامزاده محمد محروق یکی از جاذبه های مذهبی نیشابور و استان خراسان است. به گفته روایات، در این بارگاه نورانی یکی از نوه های امام سجاد با نام محمد محروق جای دارد که بعد از یک قیام که بر ضد خلیفه وقت در خراسان صورت گرفت، حضرت محمد محروق به شهادت رسید و بعد از شهادت ایشان، پیکر مطهرش را آتش زده و بعد خاکسترش را در یکی از محله های کهن با نام تلاجرد خاک کردند. بعد از واقعه سوزاندن پیکر امامزاده، این بارگاه به محروق به معنای سوخته شهرت پیدا کرد. در اواخر سال دویست هجری قمری، این واقعه پیش آمد و در همان سال بود که امام علی بن موسی الرضا (ع)، به درخواست مامون به مرو رفته و در راه، از نیشابور گذر کردند و در این گذر بود که بنای امامزاده محمد محروق نیشابور را زیارت فرمودند. همچنین، این نقطه از نیشابور از قدمگاههای مهم رضوی هست. در حال حاضر، بارگاه و مرقد این امامزاده یعنی محمد محروق، در همسایگی و مجاورت مقبره عمر خیام بچشم می آید.

امامزاده ابراهیم در کنار امامزاده ای دیدنی

در همین مکان و در کنار امامزاده محروق نیشابور، مزار مطهر دیگری قرار دارد که منتسب به یکی دیگر از امامزادگان و نوادگان امامان است. این مزار با شجره نامه ای که ذکر شده، فرزند احمدبن موسی بن جعفر علیه السلام هست. براساس لوحه ای که در این مکان قرار دارد، ابراهیم، فرزند امام موسی بن جعفر در زمان ولیعهدی امام رضا در خراسان به همراهی 450 نفر از بنی هاشم، به ایران عزیمت می کند تا در جوار امام رضا علیه السلام در امان باشد، اما از بد روزگار، زمانی به خراسان می رسد که امام رضا را به شهادت رسانده اند. ابراهیم نیز در جنگی که با لشکریان مامون رخ داده، شهید و در کنار امامزاده محروق نیشابور دفن می شود.

معماری ایرانی در این امامزادگان

و اما مختصری در مورد معماری ایرانی، اسلامی ایوان این امامزادگان که از آن با عنوان دومین کاشیکاری نفیس ایرانی بعد از مسجد شیخ لطف الله واقع در اصفهان، از سوی باستان شناسان و محققان معماری ایرانی نام برده شده است. در دوره سلجوقی، بر روی این بقعه های مبارکه بنایی ایجاد کردند که در کمال تاسف، بعدها و در حمله مغول ها به شهر نیشابور تخریب شده و از بین رفت. ولی، ساختمانی که در حال حاضر در حول این قبور مقدس بچشم می آید، به دستور امیر کمال الدین از مردان نامی زمان سلطان بایقرا احداث و بنا گردید. آرامگاه امامزادگان، دارای دو گنبد با ابعاد متفاوت بوده که ایوانی بی مثال دارد. ناگفته نماند که محوطه ایوان به بلندی و ارتفاع یک پله از باقی محوطه اختلاف سطح دارد و با نرده ای قدیمی و از جنس سنگ احاطه شده است. طرح های معروف و زیبای ایرانی اسلامی همچون بته جقه و گل و گیاه های در هم تنیده، هم که در اکثر معماری های اسلامی مشهود و مشهور بوده، در معماری این بارگاه بخوبی نمود دارند.

مقبره زیبای حکیم عمر خیام در نزدیکی امامزاده

مقبره حکیم عمر خیام نیز در همان نزدیکی است که دیدنش خالی از لطف نیست. از دیگر امکاناتی که در مجاورت این بارگاه مقدس وجود داشته و می تواند کامل کننده یک مسافرت دلنشین برایتان باشند، می توان به اقامتگاهی دنج برای استراحت زائرین، پارکینگ و بازاری جهت گشت و گذار و تهیه سوغات و سرویس بهداشتی اشاره ای مختصر داشت. با بازدید از این امامزاده، خاطره زیبای دیگری در کنار خاطراتتان ثبت کنید و دیداری بیاد ماندنی از شهر زیبای نیشابور داشته باشید.