آرامگاهی دیدنی و زیبا که در محدوده شهر بستک جای دارد

میراث آریا/ این خبر پیرامون آرامگاهی دیدنی و زیبا که در محدوده شهر بستک جای دارد، برای شما نگارش شده است.

به گفته افراد محلی بنای آرامگاه شیخ احمد راشد مدنی در بستک در سال 1264 هجری قمری به دست مصطفی خان فایز بستکی حاکم قبلی بستک ساخته شده است. سنگ نوشته ای در محراب این آرامگاه موجود است که این تاریخ را تائید می کند. در مجاورت این آرامگاه قبرستانی قدیمی وجود دارد که برخی سنگهای آن تاریخ 1310 هجری قمری را نشان می دهد.

مشخصات بنا

نقشه بنا به شکل مربعی است که هر ضلع آن 4/20 متر طول دارد. ورودی در شمال بنا و به شکل ایوانی است با نقشه مستطیل شکل که درون آن راهرویی با طول 2/50 و عرض 1/85 قرار دارد که به بخش اصلی مربع شکل راه دارد. بالای ایوان ورودی یک گنبد نیم کروی کوچک و بر روی ساختمان مقبره، در وسط ضلع جنوبی مقبره نیز گنبد مخروطی شکل قرار دارد. ارتفاع گنبد ورودی از سطح زمین حدود 5 متر و ارتفاع گنبد اصلی حدود 7/50 است. در رأس گنبدها، عنصری عمودی شبیه گلدسته قرار دارد. درون ساختمان مقبره، در وسط ضلع جنوبی و روبروی ورودی، محرابی در ارتفاع 2 متر و عرض 1/50 متر قرار دارد که درون آن کتیبه ای به تاریخ رجب 1264 هجری قمری دیده می شود.

در وسط اضلاع غربی و شرقی نیز طاقچه هایی مربع شکل با ابعاد 90*90 تعبیه شده است. مقبره اصلی در وسط و به صورت مستطیلی است که 100 متر طول و 60 سانتیمتر عرض دارد، در هرکدام از گوشه های بنا نیز 2 قبر و مجموعاً 8 قبر دیگر در اطراف قبر اصلی قرار دارد که تنها نام دو نفر از آنها مشخص است. بنای آرامگاه از سنگ های بدون تراش و ملات ساروج ساخته شده و در ازاره داخلی دیوارها سنگ مرمر بکار رفته است. در نمای دیوارهای داخلی و خارجی از روکش گچی استفاده شده است.

نوع بهره برداری و خصوصیات بارز بنا

نقشه و نمای کلی بنا یادآور آتشگاه های دوره ساسانی است و گنبد مخروطی شکل بنا و گلدسته عمومی در رأس آن را میتوان با گنبد معبد هندوها در بندرعباس مقایسه کرد.

تزیینات آرامگاه را میتوان به دو دسته کلی تزیینات درونی و تزیینات بیرونی تقسیم کرد.

وسط اضلاع غربی و شرقی بخش اصلی بنا و بخش مستطیل شکل ورودی با طاقچه هایی با سقف قوسی شکل تزیین شده است، طاقچه های بخش اصلی نسبت به طاقچه های بخش ورودی بزرگتر هستند.

بالای در ورودی نیز پنجره ای مشبک از سنگ مرمر دیده می شود که وسط قاب گچی قرار دارد.

در وسط ضلع جنوبی بنا، محرابی دیده می شود که به شکل یک طاق نما و از گچ ساخته شده است. درون این طاق نما و زیر طاق آن کتیبه ای از سنگ مرمر دیده می شود، ازاره مرمری محراب نیز با لوزی های برجسته ای تزیین شده است.

سنگ قبر اصلی در مرکز بنا از سنگ مرمر ساخته شده است و با کتیبه، گل و برگ تزیین شده است. بخش داخل گنبد با گچ بری به شکل گل و برگ تزیین شده است.

نمای بیرونی اضلاع شرقی غربی و جنوبی بنا هر کدام با 3 طاق نما تزیین شده، طاق نماهای مرکزی عرض بیشتری دارند و پوشش طاق آنها برخلاف طاق نماهای دیگر که به صورت طاق قوسی شکل کامل است، به شکل طاقی که بالای آن یک سطح افقی قرار دارد و قوس طاق بصورت کامل نیست.

نمای ورودی بنا با چنین طاق نمایی تزیین شده اما پشت آن یک طاق کامل قوسی شکل دیده می شود که از دو طرف بر روی نیم ستون هایی با مقطع نیم دایره قرار دارد.

سرستون نیم ستون ها به شکل گلدان برگشته است، نمای بیرونی اضلاع غربی و شرقی بخش ورودی نیز هرکدام با یک طاق نما تزیین می شود که شکل آن با دو نوع قبلی متفاوت است بطوریکه پوشش طاق نماها با یک قوس کوچکتر در یک سطح بالاتر بسته می شود.

در لبه سقف بخش ورودی تزیینات مضرسی به شکل نیم دایره دیده می شود. همین تزیینات اما به شکل وارونه بین طاق ورودی و لبه سقف نیز وجود دارد. نمای گنبد با یک ردیف افقی از نیم بیضی های برجسته تزیین شده و در اطراف گلدسته نیز تزیینات برجسته ای به شکل گلبرگ بچشم می خورد.

توضیح ضروری و اختصاصی بنا

درون بنای مقبره علاوه بر قبر اصلی که در وسط قرار دارد و متعلق به شیخ احمد است در هر کدام از گوشه ها دو قبر و مجموعاً 8 قبر دیگر قرار دارد. صاحبان دو قبری که در گوشه جنوب غربی قرار دارند مشخص است، به گفته اهالی بستک یکی از آنها متعلق به مصطفی خان فایز بستکی حاکم بستک و سازنده و معمار این بنای آرامگاه است. این شخص فردی نیرومند بوده که علاوه بر کار حکومت به ساخت مسجد و برکه نیز می پرداخته است. قبر دیگر متعلق به محمدخان صولت الملک فرزند مصطفی خان است. این شخص نیز از سال 1305 به مدت 40 سال حکومت بستک را به عهده داشت. او سازنده و معمار حمام خان بستک بوده است. متأسفانه صاحبان بقیه قبور مشخص نیستند، زیرا این هشت قبر فاقد هرگونه کتیبه و سنگ نوشته اند.