سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان از بررسی طرحهایی درخصوص ارجان و چگاسفلی خبر داد

ایلنا/ براساس گزارشات واصله، سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان از بررسی طرحهایی درخصوص ارجان و چگاسفلی خبر داد.

سید محسن حسینی (سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان) با اشاره به سفر رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به استان خوزستان که طی چند روز گذشته انجام شد، گفت: در این سفر از مناطق و محورهایی که مشکلات خاص دارند، بازدید بعمل آمد. از محوطه تل برمی و سرتولی که سالیان سال است ساخت و سازها در آن ادامه دارد، آغاز کردیم. این محوطه مربوط به هزاره پنجم، چهارم و سوم پیش از میلاد است. این در حالی است که بعد از جنگ تحمیلی با اسکان جنگ زدگان در این منطقه، ساخت و سازهایی صورت گرفته که در سالیان اخیر هم بدون ضابطه و بدون مجوز میراث فرهنگی ادامه داشت.

او ادامه داد: مردم نیز مشکلات و موانعی که با آن روبه رو هستند را مطرح کردند. با توجه به اهمیت محوطه های باستانی مذکور که آثار متعددی در دل خود دارند، تصمیم بر آن شد تا از طریق پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری موضوع پیگیری شود و میراث فرهنگی استان نیز پرونده تعیین عرصه و حریم که در سال 1393 انجام گرفت و کاوش هایی که نیاکان انجام داده بود را پیگیری کند و عرصه و حریم مصوب و به استان ابلاغ شود. همچنین بنابر آن شد تا پژوهشگاه میراث و گردشگری در هماهنگی با استان بتوانند امور جابجایی را مطرح کنند تا بتوانیم ساکنانی که روی این تپه باستانی هستند را به جای دیگری منتقل کنیم.

حسینی با اشاره به آنکه یکی از تهدیدهایی که همواره محوطه های باستانی از جمله تل برمی را تهدید می کند، اسکان مردم است، گفت: در شرایط جنگی و در زمان جنگ تحمیلی این اسکان با توجه به شرایط موجود اتفاق افتاد و اکنون زمان آن رسیده که مسئولان امر در اسرع وقت نسبت به جابه جایی این افراد اقدام کنند تا این منطقه آزاد شود. طی این سالها صدمات جبران ناپذیری به این محوطه از طریق مردم، ترددها، سیستم دفع فاضلاب و چاه ها وارد شده و ادامه دارد. در توان میراث استان نیز نیست که بتواند این خانوارها را جابجا کند. از این رو تحقق این مهم عزم جدی مسئولان استانی را می طلبد.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان در ادامه به بازدید از محوطه جوبجی اشاره کرد و گفت: طی دو یا سه سال گذشته، محوطه های باستانی رامهرمز و طرح 12 هزار هکتاری منطقه جوبجی کاوش و مورد بررسی باستان شناسان قرار گرفته و نتایج آن ارسال شده است. در حال حاضر با توجه به آنکه در کاوش های گذشته حدود 67 محوطه، سایت و آثار تاریخی و باستانی تا دوره اسلامی در آن شناسایی شد؛ بازهم نیازمند بازنگری است. با توجه به گستردگی منطقه نیاز است تا این مهم صورت گیرد و نتیجه به سازمان آب منطقه ای اعلام شود. سپس تصمیمات نهایی در شورای فنی وزارتخانه میراث و گردشگری درخصوص طرح عبور لوله آب از عرصه ای که در گذشته کاوش علمی شده، تصمیم گیری خواهد شد.

حسینی همچنین به تصمیماتی که درخصوص منطقه ارجان گرفته شد، اشاره کرد و گفت: با توجه به آنکه منطقه ارجان یکی از محوطه های بسیار ارزشمند استان خوزستان و پایگاه ملی است، از جمله مشکلاتی که در منطقه وجود دارد میتوان به وجود کارخانه سیمانی اشاره کرد که قدمتی در حدود 50 سال دارد. در زمان احداث کارخانه سیمان، میراث فرهنگی در شهرستان وجود نداشت و در استان نیز با توجه به وضعیت آن زمان، میراث فرهنگی اداره ای در لفاف سه استان دیگر بود.

از این رو توجه ویژه ای به این مقوله وجود نداشت و شناخت لازم هم نبود. از این رو کارخانه سیمان در آن زمان بدون مجوز و بدون توجه به آثار موجود، در منطقه ارجان و چگاسفلی احداث شده و در کنار این کارخانه معادن برداشت وجود دارد که در طی نیم قرن گذشته صدمات جبران ناپذیری به بخش هایی از قنات هایی که قدمت باستانی دارند، وارد کرده است.

او ادامه داد: در نهایت نگرانی ها از تخریب این آثار سبب شد تا درخواست 15 هکتار برای ایجاد معدن جدید کارخانه سیمان با مخالفت میراث فرهنگی روبرو شود. در این باره دیدگاه های کارشناسی مطرح و ضوابط عرصه و حریم مورد توجه قرار گرفت. امیدواریم بتوانیم با دیدگاه پژوهش محوری پژوهشگاه میراث و گردشگری این مشکل را نیز رفع کنیم.

این مقام مسئول یادآور شد: یک رشته از این قنات ها درحال حاضر مورد استفاده است و حتی در حال حاضر آبیاری حدود 12 هزار هکتار را پوشش می دهد. بحث لایروبی آن را نیز با سازمان آب مطرح کردیم و موافقت کارشناسان قرار گرفت. امیدواریم که سازمان آب و برق با همکاری میراث فرهنگی بتواند مطالعات لایروبی و احیای قنات ها را انجام دهد. احیای این قنات ها به لحاظ اقتصادی و تولید در استان بسیار اهمیت دارد، چرا که حدود 250 هزار هکتار را میتوان از طریق 5 رشته قنات موجود آبیاری کرد.

حسینی در ادامه به منطقه ای که به قدمگاه امام رضا (علیه السلام) معروف است، اشاره کرد و گفت: در روزهای اربعین و عاشورا و تاسوعا و مناسبت های مذهبی مردم بهبهان در این محل جمع می شوند. این منطقه علاوه بر ابعاد معنوی، محل اسکان حدود 15 خانوار است و تبدیل به منطقه ای برای فعالیت بومگردی ها شد. این در حالی است که شعبه گاز اصلی تا محل کارخانه سیمان که حدود 700 متر از روستا فاصله دارد، آمد اما با توجه به آنکه این روستا در عرصه محوطه باستانی قرار دارد، این مورد هم باید بررسی شود و نتایج نهایی آن اعلام شود.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان همچنین به موضوعات مطرح شده درخصوص چگاسفلی اشاره کرد و گفت: چگاسفلی یکی از محوطه های ارزشمند استان است که چند فصل کاوش در آن صورت گرفت. عرصه و حریم آن مصوب ابلاغ شده اما در بالای محوطه ساخت و سازهایی صورت گرفته و اسکان روی این اثر ارزشمند همواره مشکلات خاصی بوجود می آورد که تهدیدی برای محوطه چگاسفلی است.

وی افزود: در طی سالهای گذشته گازکشی در محوطه صورت گرفته و با توجه به زندگی مردم که مبتنی بر کشاورزی و دامداری است و دولت هم در حال حاضر توان جابجایی روستا را ندارد، باید خدماتی در اختیار آنها قرار داد. در حال حاضر برنامه هایی برای هدایت آبهای سطحی از محوطه به خارج از منطقه در نظر گرفته ایم که چندین بار مورد بررسی قرار گرفته و طرح ها نیز ارزیابی شد. این موضوع نیز باید از طریق وزارتخانه میراث و گردشگری و پژوهشگاه مورد تایید قرار گیرد و سپس با رعایت تمام ضوابط و حفظ آثار و بازگشت پذیری آن، طرح ها را اجرا کنیم.