معاونت میراث فرهنگی از بازگشت الواح هخامنشی از آمریکا به ایران در ماههای آینده خبر داد

ایسنا/ براساس گزارش های واصله، معاونت میراث فرهنگی از بازگشت الواح هخامنشی از آمریکا به ایران در ماههای آینده خبر داد.

علی دارابی در گزارش عملکرد دو ساله اش اعلام کرد که 17 هزار شی فرهنگی تاریخی در ماههای آینده از آمریکا استرداد خواهد شد که اشاره تلویحی او به الواح هخامنشی است که برای مطالعه در اختیار مؤسسه شیکاگو قرار گرفته بود و بخشی از آن قبلا به ایران بازگردانده شده است.

روابط عمومی معاونت میراث فرهنگی نیز در توئیتی با این متن بازگشت الواح هخامنشی به ایران را تایید کرد: «خبر خوب اینکه بیش از 20 هزار «لوح هخامنشی» متعلق به تخت جمشید تا پایان امسال از آمریکا به کشورمان بازگردانده می شود.»

مرتضی ادیب زاده، مدیر کل موزه های کشور در اواخر اردیبهشت سال 1402 از پیگیری وزارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای بازگرداندن الواح هخامنشی به ایران اطلاع داده بود.

اسفند سال 1400 نیز مدیر کل موزه ها از آمادگی دانشگاه شیکاگو برای بازگرداندن باقیمانده کتیبه های هخامنشی به ایران خبر داده بود اما در نیمه سال 1401 استرداد این الواح متوقف شد.

علی دارابی، معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مرداد 1401 از ممانعت آمریکا برای بازگشت الواح هخامنشی به ایران خبر داد.

دارابی در آذر 1401 هم در شرح جزئیات بیشتر این ممانعت اظهار کرد: بخش قابل ملاحظه ای از موضوع بازگشت الواح هخامنشی به ایران حل شده بود، ولی به دلیل شرایطی که در دو سه ماه اخیر پیش آمد و روابط و مناسبات خارجی ما را به طور کلی تحت تاثیر قرار داد، وقفه بزرگی ایجاد کرد و در عین حال که دادگاه حکم داده و بخشی از الواح بسته بندی شده بود که به ایران برگردد، اما الان انجام نمی شود، چون بازگشت آنها به روابط ایران و آمریکا گره خورده است. هرچند با توجه به حکم دادگاه خوش بین هستم مشکلی برای تحویل الواح وجود نداشته باشد.

الواح هخامنشی از جمله آثاری است که حدود 90 سال پیش با موافقت دولت وقت ایران از کشور خارج و برای مطالعه و بررسی به دانشگاه شیکاگو «امانت» سپرده شد. الواح در 50 صندوق چوبی شامل حدود دو هزار جعبه مقوایی و چند پیت نفتی که در تخت جمشید به پارافین آب شده آغشته شده بودند، از راه بوشهر به آمریکا فرستاده شدند. قرار بود این الواح سه سال پس از مطالعه به ایران برگردانده شوند.

بعد از مطالعه و انتشار نتایج مطالعات در قالب چند کتاب استرداد الواح آغاز شد، که در سه مرحله بخش کوچکی از آنها به کشور برگردانده شد؛ 179 قطعه در نخستین محموله ارسالی در سال 1327 به تهران رسید. دومین محموله شامل 37 هزار قطعه بود که در سال 1329 به ایران بازگردانده شد و در سال 1383 سومین محموله یعنی 300 قطعه لوح به ایران تحویل داده شد.

برای بازگشت بخش چهارم الواح به کشور، یک شکایت اما ورق را برگرداند. پرونده معروف «جنی روبین» علیه ایران تشکیل شد. رویترز در اسفند 1396 آن را بررسی کرد و درباره آن نوشت: «سه سال پیش دادگاهی در آمریکا حکم داد، آثار تاریخی ایران که امانت در دانشگاه شیکاگو بودند، مصادره شوند و غرامت 71 میلیون و 500 هزار دلاری حاصل از فروش آن به قربانیان آمریکایی که در انفجار انتحاری در بیت المقدس بودند، پرداخت شود. در نتیجه دادگاه آمریکایی حکم مصادره این اشیاء تاریخی را صادر کرد و دستور فروش الواح را داد اما در بررسی نهایی قضات دیوان عالی در دادگاهی که دوم اسفند 1396 برگزار شد، حکم مصادره و فروش الواح هخامنشی ایرانی لغو شد.

پس از این مرحله، مجوز خروج را اوفک باید صادر میکرد و سرانجام سال 1398 پس از 84 سال چهارمین محموله از الواح که شامل 1780 قطعه لوح هخامنشی بود، به ایران بازگشت. در حال حاضر 17 هزار قطعه از الواح هخامنشی همچنان در اختیار مؤسسه شیکاگو است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با توجه به پیگیری های انجام شده تخمین می زند تا پایان سال این الواح به ایران بازگردانده شود.