ایران به یکی از کشورهای مهم در حوزه میراث ادبی تبدیل شده است

ایرنا/ براساس آخرین گزارشهای منتشر گشته، ایران به یکی از کشورهای مهم در حوزه میراث ادبی تبدیل شده است.

هفته میراث فرهنگی در ایران از (28 اردیبهشت تا سوم خرداد) با پرداختن به اهمیت و جایگاه مواریث فرهنگی، موزه ها و آثار و گنجینه های کهن برای جلب توجه بیشتر مردم به داشته های ارزشمندی است که شاید در طول سال در لابه لای دغدغه های مختلف زندگی کمتر مورد توجه قرار می گیرد. تنوع و تعدد میراث فرهنگی (از عناصر ملموس تا ناملموس) علاوه بر اینکه ایران را در طول قرنها مورد توجه شرق شناسان، باستان شناسان و ایران شناسان قرار داده و کشورمان را جز 10 کشور نخست جهان در ثبت این آثار در فهرست جهانی یونسکو است، از سالهای دور اشتیاق و انگیزه فراوانی در دل گردشگران برای سفر و تماشای این آثار در شهرهای مختلف ایران ایجاد کرده است.

میراث فرهنگی ناملموس یا میراث معنوی هر کشور ارزشمندترین گنجینه های فرهنگی مردم یک سرزمین را شامل می شود، گنجینه ای که ریشه در تمدن و تاریخ آن کشور دارند، این میراث، گستره وسیعی از هنرهای بومی، آیین های سنتی، جشن ها و مراسم ملی، مهارت های دستی و فرهنگ شفاهی مردم یک کشور را شامل می شوند. در این میان ادبیات یکی از اجزا مهم میراث فرهنگی یک کشور محسوب می شود، از همین رو بسیاری از مردم جهان کشورها را بواسطه شعر و ادبیات غنی، شاعران و نویسندگان و آثار مشهورشان می شناسند.

ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و حتی بسیاری از شعرای ملل تحت تأثیر ادبیات فارسی بوده اند، به همین جهت درخشش میراث ادبی ایران در جهان مدیون نثرهای شکوه مندی است که از گذشته های دور تاکنون باقی مانده است.

دوران قاجار یکی از مهمترین دوره های تاریخی بود که توانست میراثی ارزشمند را نصیب ادبیات فارسی کند، در همین دوره بود که دامنه مقاصد نثر وسعت گرفت و توجه مسائل سیاسی و اجتماعی گروه خوانندگان را به تدریج فراوان تر کرد. تأسیس دارالفنون، راه اندازی چاپخانه های سنگی در تهران و تبریز، اعزام دانش آموزان ایرانی به اروپا همگی از جمله عواملی بود که بر ادبیات دوره قاجار اثر گذاشت.

رهاورد همین تاریخ کهن در سرزمین ما و میراث ناملموس فرهنگی موجود در آن باعث شده تا ایران به یکی از کشورهای پر جاذبه در این زمینه تبدیل شود و سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به مقاصد گردشگری ادبی همچون اصفهان و شیراز بواسطه قرار گرفتن آرامگاه حافظ و آرامگاه سعدی، منطقه یوش (محل تولد نیما یوشیج)، تبریز به دلیل وجود خانه شهریار، نیشابور بواسطه مقبره خیام، همدان به دلیل وجود مقبره باباطاهر و مشهد به واسطه مقبره فردوسی می کشاند.

برخلاف میراث فرهنگی ملموس که امکان حفاظت، نگهداری و انتقال آن به نسل های بعد وجود دارد، نگهداری از آثار فرهنگی ناملموس جز با ثبت اسناد نوشته شده و معرفی آنها به نسل های بعدی ممکن نیست. به همین دلیل یونسکو تصمیم به تشکیل کمیته ای جهانی برای ثبت و حراست از فرهنگ و آداب و رسوم کشورهای مختلف جهان گرفت. در همین راستا هم بود که سال 1389 موسیقی مقامی استان خراسان شمالی به عنوان هفتمین اثر معنوی ایران در فهرست میراث ناملموس به ثبت رسید.

اما ارتباط موسیقی مقامی استان خراسان شمالی با میراث ادبی ایران چه بود؟ بخش های مختلف خراسان شمالی موسیقی متفاوتی دارند که یکی از آنها بخشی ها هستند، از نظر مردم خراسان تسلط کامل به ساز و آواز برای بخشی شدن کافی نیست. بخشی ها فارغ از نواختن دوتار خراسان، در بداهه سرایی، قصه گویی و شعرسرایی هم مهارت ویژه ای دارند، داستان بخشی ها مضامین اخلاق، عرفان، شعر و ادبیات را در بر می گیرد. بخشی ها فرهنگ و ادبیات غنی خراسان شمالی را هم زمان با نواختن دوتار با آواز محلی سر می دهند و داستانهای اصیل این منطقه را با زبان شعر، بداهه سرایی می کنند.

از این ویژگی ها در ایران بسیار است، گنجینه ای از میراث ادبی. اگرچه امروزه گردشگری ادبی برای دوستداران میراث ادبی به سبک نوینی از گردشگری بدل شده و به عنوان یکی از شاخه های گردشگری فرهنگی، جای خود را در میان طرفداران شعر و ادب و هنر باز کرده است، اما هنوز هم بهره مندی از این گنجینه ارزشمند با نقطه مطلوب خود فاصله دارد.