پاسخ رئیس ایکوم ایران به نقدها درباره ثبت میراث ناملموس همسایگان

خبرگزاری مهر/ براساس خبرهای واصله، پاسخ رئیس ایکوم ایران به نقدها درباره ثبت میراث ناملموس همسایگان مطرح شد.

سید احمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران بیان کرد: میراث ملموس و ناملموس و تفاوت های زیادی با هم دارند از جمله اینکه میراث ناملموس باید هنوز هم زنده باشد و حیات داشته باشد و حرکت کند اما در حوزه میراث ملموس میتوان یک بنا را ثبت کرد. این بنا می تواند هر کجا باشد.

وی گفت: فرهنگ ها در دهکده جهانی شدن در حال نابودی است و لازم بود تا حفظ شوند. یونسکو بر این باور است که میتوان حتی یک سنت خاص و کوچک را در یک روستا حفظ کرد برای اینکه میراث ناملموس جابجا می شود و بستر مناسبی برای نزدیکی فرهنگ ها به یکدیگر است و برای همزیستی و نزدیکی میتوان از آن استفاده کرد. پس اگر می شنویم که کشوری مثلاً «تار» را ثبت کرد باید بدانیم هر شهر و روستا و ناحیه ای می تواند آن را ثبت کند. پس دلیلی بر این نیست که بگوییم یک چیزی ثبت شد و دیگری نمی تواند همان را ثبت کند. یکی از ویژگی های میراث ناملموس مشترک ثبت کردن است.

وی گفت: میراث پهلوانی در سال 2010 ثبت جهانی شد و آذربایجان نیز درخواست کرد تا میراث پهلوانی خود را به صورت ملی ثبت کند و نخواست که کشور دیگری به آن بپیوندد. این موضوع مخالفتی با قوانین یونسکو ندارد اما با نفس کار که مشترک باید باشد؛ ایراد دارد.

محیط طباطبایی بیان کرد: ما در حوزه ثبت میراث ناملموس در بین 192 کشور رتبه پنجم را داریم. این موضوع نشان می دهد که تا کنون 21 مورد را ثبت کرده ایم و نشان می دهد که ما میراث مشترک را ثبت کرده ایم.

این کارشناسان میراث فرهنگی گفت: کشورهایی ماورءالنهر که به آن آسیای میانه می گوئیم هیچ میراث خاصی را ندارند که با ایران مشترک نباشد. این نشانه هویت تاریخی است و کشورهای دیگر هم تا 80 درصد با ما اشتراک دارند. به همین دلیل است که می بینیم مثلا سنت چای توسط کشورهای دیگر ثبت شده است ایران هم باید سنت چای خود را ثبت کند، چون چای یک آئین دارد. البته باید این را هم بدانید که چای در آذربایجان از طرف کاشف السلطنه وارد شد و در ایران نیز کاشته شده است. ممکن است کشوری مانند آذربایجان فکر کند اگر مواردی را جدا ببیند نشان دهنده جدا بودن است و فراموش می کند که وقتی از ایران صحبت می شود از یک نژاد و زبان واحد حرف نمی زنیم بلکه از یک فرهنگ تاریخی صحبت می کنیم.

وی افزود: در همه مواردی که کشورهای دیگر ثبت می کنند ما هم می توانیم حضور پیدا کنیم چون ممکن است با آنها اشتراکاتی داشته باشیم. ضمن اینکه تا کنون 42 مشاهیر ایرانی را ثبت کرده ایم و رتبه سوم جهان را داریم ولی هنوز از 700 سال رد نشده ایم یعنی خیلی از کشورهای خلیج فارس هستند که درخواست کرده اند تا بتوانند مشاهیر 50 ساله خود را ثبت کنند اما ایران آنقدر مشاهیر دارد که هنوز نتوانسته مشاهیری که 700 سال پیش زندگی می کردند را ثبت کند.

این کارشناس بیان کرد: هدف اصلی یونسکو از بوجود آمدن این بود که فرهنگ ها را از طریق توسعه علم و شناخت به هم نزدیک کند و به صلح بینجامد نه به دشمنی. میراث ناملموس را به این دلیل ثبت می کنیم که بتوان از آن نگهداری کرد و ترویج داد. برنامه حفاظت و ترویج یک اثر میراث ناملموس مهم است. وگرنه صرف ثبت شدن همان می شود که برخی از کشورها به دنبالش هستند. ما هم تنها یک اثر را توانسته ایم بخاطر حفاظت و برنامه ترویجی آن که توسط نهادهای غیردولتی انجام می شود، به ثبت برسانیم در حالی که باید این کار در همه حوزه ها صورت میگرفت.