آشنایی با خانه تاریخی قوام الدوله در تهران

خانه با نام عمارت قوام الدوله شناخته می شود و در زمان محمد شاه قاجار در سال 1253 هجری قمری احداث شده بود. آدرس دقیق خانه تاریخی قوام الدوله در تهران، خیابان امیر کبیر، کوچه میرزا محمد وزیر که در حد فاصل بین چهار راه سرچشمه و سه راه امین حضور قرار دارد می باشد. پس با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای اطلاعات بیشتر از پلان خانه قوام الدوله...

معماری و پلان خانه قوام الدوله

عناصر معماری ایرانی اسلامی را که در این بنا به کار برده شده است را می توان از ویژگی های بارز پلان خانه قوام الدوله به حساب آورد که به خوبی با 7 دری که در آن به کار برده شده است یا وجود یک حوض و باغچه ی زیبایی که در حیاط این مجموعه وجود دارد موید این مطلب خواهد بود .
تزئیناتی که در قسمت های مختلف ساختمان به کار برده شده است به واسطه وجود ارسی و آینه ای که در قسمت فوقانی هر شیار وجود دارد با یک دیگر کاملا هماهنگ هستند و ازنظم ویژه ای برخوردار می باشند
خانه تاریخی قوام الدوله دارای بادگیری است که از آجر ساخته شده است و در نمای ساختمان از چوب و آجر به گونه ای استفاده شده است که از تقارن و نظم دقیقی برخوردار می باشد. بخشی از عمارت قوام الدوله که باعث اتصال اندرونی و بیرونی می شد به دلیل عملیات تعریض کوچه ی میرزا محمود کاملا از بین رفته و چیزی از آن به جای نمانده است.
کل اتاق های خانه تاریخی قوام الدوله 8 اتاق و 4 دهلیز می باشد که همگی آنها از پنجره ارسی دار و تزئینات مشابه به یکدیگر برخوردار می باشند، دیوار اتاق ها دارای نقاشی های اسلیمی و تزئینی با گچ بری های زیبا می باشد و هرکدام از این اتاق ها به راه روهایی که در مجاورت آنها است راه دارند.
برای این که به داخل عمارت قوام الدوله وارد شویم می توان از دو راه پله که از حیاط بیرونی و درونی وجود دارد استفاده نمود این خانه که در دوطبقه بنا شده است در طبقه ی اول خود دارای 2 تالار به نام های تبنی یا سفره خانه و تالار آینه می باشد و همچنین 3 اتاق کوچک و 2 راهرو دارد و در طبقه دوم این بنا که از 2 راهرو تشکیل شده است دارای 6 اتاق بوده که 3 اتاق از این 6 اتاق و 1 راهرو در ضلع شرقی و به همین ترتیب 3 اتاق و یک راهرو دیگر در ضلع غربی ساختمان قرار گرفته اند. عمارت قوام الدوله در زیر تالار آینه و تبنی در طبقه اول دارای یک زیر زمین نیز بوده که برای وارد شدن به آن باید از حیاط اندرونی اقدام نمود
تغییرات زیادی از جمله تبدیل ایوان تابستانی به تالار آینه کاری در این بنا صورت گرفته است که بعد از بهبود روابط ایران با کشورهای اروپایی انجام شده است.
سازمان حفاظت آثار باستانی بعدها به این بنا چندین اتاق، سرویس بهداشتی، آشپزخانه و ... در ضلع شرقی حیاط بیرونی اضافه نمود به گونه ای که بافت آن و نوع مصالحی که در ان به کار برده شده است از نظر تزئینات شومینه، گچ بری، در و پنجره و نمای خارجی کاملا دقیق و منطبق می باشد. این خانه با شماره ثبت 2024 در سال 1377 به فهرست آثار ملی ایرن اضافه شد.

ویژگی های تالار تبنی یا سفره خانه

این تالار که آفتاب گیر است و معروف به زمستان نشین می باشد در ضلع جنوبی خانه واقع شده و از موقعیت جغرافیایی خاص و ویژه ای برخوردار است و دارای اتاقی به نام شاه نشین بوده که در واقع یک فرورفتگی می باشد که در قسمت شمالی تالار بتنی قرار دارد.

ویژگی تالار آینه خانه قوام الدوله

در قسمت شمالی خانه و در طبقه همکف تالار آینه قرار گرفته است که در این تالار که دارای فضایی نسبتا بزرگ می باشد از مهمانان و سیاستمداران و رجال کشورهای خارجی پذیرایی می شده است و درتزئینات تالار آیینه می توان تاثیر پذیری از غرب را به وضوح مشاهده نمود برای نمونه در میان موتیف های گچ بری ها و آینه کاری ها می توان تصاویری به صورت کارت پستال از زنان فرنگی را دید که در ان نقش بسته است .
همچنین تالار آیینه از 7 پنجره ارسی، 4 طاقچه و 3 در چوبی و سه ارسی که دیدن گره های کنده کاری شده و تزئینات زیبایی که با شیشه های رنگی و بر روی چوب با ظرافت خاصی توسط هنرمندان ایرانی و با ذوق ویژه ای نقاشی شده است شما را به تحسین این هنر و هنرمندان وا خواهد داشت.
ارسی های تالار آینه و تالار سفره خانه که در مجموع 17 ارسی می باشند و 3 ارسی میانی تالار کاربریشان به صورت در بوده و 7 ارسی شمالی و 7 ارسی جنوبی به صورت پنجره می باشند.
طبقه اول و دوم بنا دو اتاق و یک دهلیز وجود دارد که در دو طرف تالار سفره خانه و آینه قرار گرفته اند و در قسمت همکف این خانه اتاق هایی که قرار دارند نسبت به اتاق های طبقه فوقانی در ضلع شمالی کوچک تر می باشند.
درهای این اتاق ها دارای ارتفاعی درحدود 60 سانتی متر بوده که یک در به سمت دهلیز میان دو اتاق و در دیگری به راهرو باز می شود و اتاق شمالی و جنوبی تنها از طریق این دهلیز به یکدیگر مرتبط می باشند.