باداراک نماد تعامل و همزیستی مسالمت آمیز اقوام و ادیان ایرانی است

ایرنا/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، باداراک نماد تعامل و همزیستی مسالمت آمیز اقوام و ادیان ایرانی است.

مراسم سالانه مذهبی ارامنه جهان تحت عنوان باداراک همه ساله در کلیسای تاریخی قره کلیسا در چالدران برگزار می شود؛ در این آیین ارامنه دیگر کشورهای جهان از جمله ارمنستان، سوریه، لبنان، هلند، فرانسه، اتریش، آلمان، کانادا و غیره نیز حضور دارند.

باداراک یا عشای ربانی آیینی مذهبی و زیارتی در کلیسای تاریخی تادئوس مقدس (قره کلیسا) است. این مراسم مذهبی که هر سال در سالروز شهادت تادئوس یا طاطائوس قدیس، یکی از دوازده حواریون عیسی مسیح (ع) با حضور ارامنه کشورهای مختلف در قره کلیسای چالدران برگزار می شود. این آیین در مرداد 1396 در فهرست میراث ملی شده بود.

قره کلیسا در آذربایجان غربی همه سال اوایل مرداد میعادگاه حدود 5 هزار ارامنه ایران و جهان می شود و ارمنی ها از شهرهای مختلف به این کلیسای تاریخی می آیند. افزون بر ارامنه، خانواده هایی از آشوریان و خانواده های مسیحیان کاتولیک هم در این جشن شرکت می کنند.

یکی از آداب پسندیده در طول زیارت سه روزه، آیین های غسل تعمید کودکان و نوجوانان ارمنی در این کلیسا است. عده ای بر این عقیده هستند که تعمید کودکان آنها در نخستین کلیسای حضرت مسیح و محل شهادت حواری آن پیامبر، همراه با خیر و برکت است. گروهی هم فرزندان خود را با نذر و نیت در آنجا غسل تعمید می دهند و به همین خاطر سن غسل تعمید گیرندگان گاه به 15 و 20 سال هم می رسد.

روزهای توقف خانواده ها در قره کلیسا متفاوت است. رسم این است که سه روز (از اول تا سوم مرداد) باید در آنجا بمانند ولی کسانی که از راه دور می آیند، گاهی بیش از سه روز می مانند. خانواده هایی هم که از شهرهای نزدیک می آیند، ممکن است فقط روز دوم آنجا باشند و سپس مراجعت کنند.

تادئوس یا طاطائوس (طاطاوس) یکی از حواریون مسیح است که در سال چهل میلادی به ارمنستان آمد و به تبلیغ مسیحیت پرداخت که در پی تبلیغ وی گروه زیادی به آیین مسیح روی آوردند که از آن جمله ساناتروک پادشاه ارمنستان و دخترش ساندخت بود ولی سلطان کمی بعد پشیمان شد و به مخالفت با آیین جدید پرداخت و دستور داد تا تادئوس، ساندخت (دخترش) و گروهی دیگر که به مسیحیت گرویده بودند (حدود 3500 نفر) را به قتل برسانند.

در سال 302 میلادی زمان پادشاهی تیرداد از پادشاهان ارمنستان، مسیحیت در این کشور دین رسمی و همگانی شد. مسیحیان ارمنی که خاطره شهادت تادئوس و ساندخت را نسل به نسل حفظ کرده بودند، در محل فرار آنها کلیساهایی بنا کردند که قره کلیسا یکی از آنهاست.

بنا بر عقیده ارامنه، کلیسای تادئوس (طاطائوس) اولین کلیسایی است که به دستور مبشرین و حواریون مسیح در دنیا ساخته شده است و چون از نظر مذهبی شهادت را بزرگترین سعادت برای بشر می دانند، هر سال در روزهای آخر تیرماه و هفته اول مرداد که مصادف با قتل تادئوس مقدس و پیروان مسیحی اوست، در قره کلیسا جمع شده و مراسم که به آیین زیارت تادئوس معروف است، برپا می کنند.

آیین و مراسم زیارتی کلیسای تادئوس مقدس (قره کلیسا) در پرونده ای مشترک با ارمنستان به یونسکو ارائه شد و در 27 آذر 1399 داوران کمیته در جلسه ای که به میزبانی جامائیکا اما به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت مجازی (آنلاین) برگزار میشد، به اتفاق آرا با ثبت این آیین به عنوان میراث جهانی ناملموس بشری موافقت کردند و به عنوان شانزدهمین میراث ناملموس ایران در یونسکو ثبت شد.

زیارت تادئوس مقدس آیینی مذهبی در قره کلیسا در آذربایجان غربی در ایران است که ارامنه هر ساله از نقاط مختلف جهان به این مکان تاریخی (قره کلیسا- کلیسای تادئوس) می آیند و این آیین را برگزار می کنند.

ثبت جهانی مجموعه کلیساهای آذربایجان در سال 1387

مجموعه کلیساهای ارامنه به عنوان نهمین اثر ایران در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیدند؛ مجموعه ثبت شده کلیساهای ایران شامل سه کلیسای اصلی سنت تادئوس، سنت استپانوس، زُر زُر و چند بنای اطراف آن، همراه دهکده ها و قبرستان است.

قره کلیسا از بناهای مذهبی متعلق به ارامنه بوده که در جنوب ماکو و 20 کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده است. قره در زبان آذری به معنای سیاه است و وجه تسمیه این نام سیاه بودن قسمتی از کلیسا است. قره کلیسا که دومین کلیسای قدیمی جهان است، از سنگ های سیاه ساخته شده که پس از بازسازی قسمتی از سنگ ها به وسیله سنگ های سفید جایگزین شده است.

قره کلیسا (کلیسای تادئوس مقدس) که در نزدیکی شهر ماکو در قرون چهارم تا ششم میلادی روی آرامگاه تادئوس مقدس، از حواریون حضرت مسیح (ع) بنا شده است، برای مسیحیان منطقه و همچنین ارامنه جهان ارزش مذهبی زیادی دارد.

کلیسای سنت استپانوس آذربایجان شرقی بعد از قره کلیسا در آذربایجان غربی مهمترین کلیسای ارامنه کشور است. این کلیسا مربوط به قرون 10 تا 12 میلادی است و در منطقه جلفا در کنار رودخانه ارس جای گرفته است.

کلیسای مریم مقدس که به نام کلیسای زُر زُر نیز معروف است، یکی دیگر از آثار پرونده کلیساهای ایران است که در استان آذربایجان غربی شهرستان ماکو و در 12 کیلومتری شمال غرب قره کلیسا قرار دارد. این کلیسا که به حدود سال 1298 میلادی تعلق دارد، ممکن بود که پس از آبگیری سد بارون در عمق دریاچه پشت سد قرار گیرد. به همین دلیل، به ارتفاعات کنار دریاچه منتقل و در آن نقطه دوباره بازسازی شد.

کلیسای چوپان نیز که در غرب شهر مرزی جلفا در ساحل رود ارس و در محدوده استان آذربایجان شرقی قرار دارد، در قرن 16 میلادی ساخته شده است. گفته می شود این کلیسا محل عبادت چوپانان ارمنی ساکن روستاهای اطراف دره شام بوده است.

همچنین کلیسای استپانوس مقدس در 6 کیلومتری روستای دره شام به فاصله 15 کیلومتری غرب شهر جلفا در استان آذربایجان شرقی واقع است. استپانوس قدیس یکی از نخستین افرادی بود که به دین مسیحی روی آورد.