مصادره مفاخر ایران توسط کشورهای همسایه

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، موضوع مصادره مفاخر ایران توسط کشورهای همسایه مطرح شده است.

آیین تجلیل از استادان و پیشکسوتان حوزه اسنادی با حضور نجفقلی حبیبی، عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی، اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب، توفیق سبحانی، معتمدی، میر انصاری و دیگر استادان حوزه اسناد و میراث مکتوب، علیرضا مختارپور، رئیس سازمان، محمدجواد جعفریان، معاون اسناد ملی، فاطمه صدر، سرپرست معاونت پژوهش و دیجیتال و مدیران و کارکنان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کریم سلیمانی، استاد دانشگاه و متخصص در حوزه تاریخ معاصر ایران و مسئولان در ساختمان آرشیو ملی برگزار شد.

سند، علم و دانش تولید می کند

محمدجواد جعفریان، معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی با ابراز خرسندی از برگزاری آیین گرامیداشت روز اسناد ملی و میراث مکتوب گفت: برگزاری این آیین پس از دو سال وقفه به دلیل وجود بیماری کرونا جای خوشحالی دارد و این روز را به حافظان و مروجان اسناد ایران اسلامی در بلندای تاریخ، حافظان گنجینه آرشیو اسناد ملی ایران، اهداکنندگان میراث مکتوب و همکاران فعال در حوزه اسنادی در دستگاه های مختلف و نیز دغدغه مندان حفاظت از اسناد ملی کشور تبریک می گوییم.

او پیرامون مصادره مفاخر ایران توسط کشورهای همسایه افزود: آرشیو ملی ایران به صورت میانگین در هر ماه، تعداد 100 میلیون برگ سند را در دستگاه های کشور و در 6 هزار و 200 ردیف، بررسی و اسنادی را که طبق ضوابط قابلیت حفظ دارند، گزینش، حفظ و نگهداری می کند و سالانه در سطح کشور تعداد قابل توجهی از اسناد در آرشیو ملی ایران تعیین تکلیف می شوند. هم اکنون بیش از 500 میلیون برگ سند در شرایط استاندارد در مخازن سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود. آرشیو ملی علاوه بر اینکه محلی برای نگهداری از گنجینه اسنادی است، هویت و تجربه مدیریت بومی کشور و تاریخ اداره کشور را نیز در بر می گیرد.

معاون اسناد ملی با بیان این مطلب که سند، تولید علم و دانش میکند، گفت: در آرشیو ملی، در کنار جذب و حفظ اسناد، دانش و علم تولید می شود. به عبارت دیگر سند می تواند به منبعی برای سیاست گذاری، تصمیم سازی و بهره مندی از تجارب گذشته، کاهش هزینه های تصمیم های مدیریتی در کشور، کاهش رخداد تصویب قوانین نافی یکدیگر و کاستن از بار هزینه های تصمیم های مدیریتی در کشور تبدیل شود.

جعفریان پیرامون مصادره مفاخر ایران توسط کشورهای همسایه ادامه داد: در همه دنیا اغلب تصمیم های مدیریتی با هزینه هایی همراه است و برخی از این تصمیم ها اشکالاتی دارد. در تاریخ اداره کشور، یک وزارتخانه در طی 65 سال پنج مرتبه طبق قانونی شکل گرفته و در ادامه براساس قانونی دیگر منحل شده است. توجه به این موضوع که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بتوان دانش ضمنی و تجربی اداره یک کشور را شکل داد، حلقه گمشده و کارکرد اصلی این سازمان برای ارائه تجارب خود به مدیران و سیستم مدیریتی کشور بشمار می رود.

به گفته او، مردم ایران از نسخ قدیمی که از خاندان و گذشتگان خود به ارث برده اند، حفاظت می کنند و در این راستا امکانی فراهم شده که آنها بتوانند از خدمات مرمت، بازسازی و حفاظت اسناد خاندانی خود که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ارائه می دهد، بهره مند شوند.

جعفریان همچنین بیان کرد: همکاران و پرسنل سازمان بیش از هر عنوانی هنرمند هستند؛ هنرمندانی که اسناد را از ورای تاریخ به تجاربی برای استفاده آیندگان تبدیل می کنند و در کنار این اقدام مهم، امکان تبدیل سند به دانش نیز فراهم می شود. امروز همزمان با این برنامه در مراکز استانی، نمایشگاه های متعددی برگزار شده است و لازم می دانم از دیگر دستگاه ها که برای گرامیداشت روز اسنادملی و میراث مکتوب از جمله شهرداری تهران که این موضوع مهم را در سطح شهر و تابلوهای شهری یادآور شده، قدردانی کنم.

اسناد ملی، آئینه تمام قد فرهنگ و تمدن ایران و اسلام است

اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب در ادامه آیین تجلیل از استادان و پیشکسوتان در حوزه اسناد با اشاره به جایگاه اسناد گفت: اسناد ملی و میراث مکتوب، ریشه درخت تنومند هویت ملی و دینی ما ایرانیان است و آئینه تمام قد فرهنگ و تمدن ایران و اسلام را شکل می دهد.

ایرانی با بیان اینکه گسترش دیپلماسی فرهنگی از طریق نسخه های خطی ایرانی موجود در نقاط مختلف جهان امری مغفول مانده، اظهار کرد: نزدیک به یک میلیون نسخه خطی فارسی و میلیون ها سند وقفی و غیروقفی در کتابخانه های ایران و سایر کشورها از جمله شبه قاره هند، پاکستان، آسیای میانه، ترکیه و بسیاری از کشورهای اروپایی نگهداری می شود که تعداد محدود و اندکی از این نسخ شناسایی، تحقیق و تصحیح شده است و با یک عزم ملی میتوان گلچینی از این آثار را از کشورهای مختلف جمع آوری کرد و به عنوان منبع تحقیق و پژوهش در اختیار دوستداران فرهنگ و دانش قرار داد.

او سپس بیان کرد: در اهمیت اسناد ملی، بیان این نکته کافی است که برخی از کشورهای همسایه دست به مصادره مفاخر فرهنگی ایران زده اند و مولوی، حکیم نظامی و ابن سینا را ترک زبان یا عرب زبان می خوانند و چشم از هزاران سند و نقشه می پوشند و یا خلیج فارس را با صرف مبالغ هنگفت در محافل بین المللی خلیج عربی می نامند. تلاش واهی آنها مصداق این شعر حافظ است که می گوید: «ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست/ عرض خود می بری و زحمت ما می داری».

مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب افزود: اسناد ملی و میراث مکتوب، سند هویت و اعتبار هر ملت است. کنفرانس عمومی یونسکو در سال 1991 میلادی تصمیم گرفت برنامه ای تحت عنوان حافظه جهانی به منظور پیش برد ایمن سازی، حفاظت و دسترسی عمومی به میراث مستند، تصویب کند. در ایران تاکنون 11 اثر مکتوب به عنوان میراث مستند در کمیته ملی حافظه جهانی به ثبت رسیده و امید است در سال جاری سه اثر دیگر نیز ثبت شود.

او ادامه داد: ده ها اثر ارزشمند دیگر به عنوان میراث مشترک ایران با کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه ارزش ثبت جهانی و منطقه ای دارند که میتوان از آنها به عنوان یک الگو در جهت دیپلماسی فرهنگی بهره برد. وظیفه خادمان اسناد و پژوهشگران نسخ خطی این است که با استناد به مباحث علمی و تاریخی و با رونق بخشیدن به تولید دانش و با پژوهش در اسناد ملی و میراث مکتوب، فهم اسناد و آثار مکتوب را آسان کنند.

ایرانی با بیان اینکه زبان فارسی اغلب اسناد و نسخ خطی در حوزه هویتی، حلقه فرهنگی ارتباط دهنده همه اقوام ایرانی بوده است، ادامه داد: در دهه اخیر، کوشش های ارزشمندی برای شکستن حصار و قفل دسترسی به تصاویر نسخ خطی صورت گرفته است و برخی کتابخانه ها برای برخط کردن نسخ خطی پیشگام شده اند. در همین راستا لازم است عزم، اراده و تصمیم جدی با مدیریت ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی برای برخط کردن نسخ خطی انجام شود.

او اظهار کرد: موضوع برخط شدن فهرست های چاپ شده نسخ خطی در 20 سال گذشته با همکاری موسسه میراث مکتوب، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، خانه کتاب و سایت آقا بزرگ پیگیری شده و اکنون بیش از 200 هزار تمام محتوای فهرستی در اختیار علاقمندان قرار گرفته که با حدود 40 موضوع قابل جست وجو است.

در ادامه این نشست، کریم سلیمانی استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ معاصر با اشاره به ظرفیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در حوزه پژوهش های اسنادی گفت: من یک معلم تاریخ هستم و در تمام دوران فعالیت خود در دانشگاه های کشور همواره نیاز به ارجاع به اسناد برای طرح و بیان مسائل تاریخی را داشته ام. در واقع نیازهای پژوهشی محققان تاریخ به اسناد قابل درک است اما متاسفانه دسترسی به آنها برای تحقیق و پژوهش تاریخ سخت و زمان بر بوده است.

او ادامه داد: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گنجینه ای ارزشمند از اسناد تاریخی است که برای پژوهش های تاریخی کاربردی و عملیاتی است. بنده به عنوان یک معلم تاریخ از ریاست محترم سازمان که خود او انسان دغدغه مند و متخصص در این زمینه است، می خواهم دانشجویان تاریخ و پژوهشگران را دریابند و در قالب گروه های کوچک پژوهشی با سرفصل های مشخص و موضوعی از اسناد موجود در این سازمان استفاده کنیم.

علیرضا مختارپور، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: فرهنگ با هر تعریفی که در نظر گرفته شود، مجموعه ای از بینش ها، باورها، گرایش ها و رفتارهای مادی و معنوی جامعه انسانی است که آثار آن در تمامی ابعاد تمدن و به خصوص در زبان و ادبیات و نیز آثار هنری هر جامعه ای خود را نشان می دهد.

او درباره ضرورت حفظ و انتقال میراث فرهنگ و تمدن به نسل های آینده بیان کرد: همه این شئون و آثار میراث فرهنگی در مرحله نخست محصول فکر، زبان، قلم و هنر اندیشمندان و متفکران هر دوره ای از ادوار و حیات اجتماعی بشر است و در مرحله بعد نگهداری، حفظ، بازخوانی، احیا، تصحیح و انتقال آن به نسل های بعدی نیز نتیجه تلاش گروهی دیگر از اندیشمندان و متفکران هر جامعه است.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: هر اثر ادبی، علمی، هنری، مکتوب یا غیرمکتوب اشاره ای است به دانش مردمانی که برای خلق، حفظ یا احیا و عرضه آن کوشیده اند؛ در برابر چنین بزرگانی، شرط ادب، سر تعظیم به احترام فرود آوردن است.

در ادامه این مراسم، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره غلامرضا جمشید نژاد اول، استاد دانشگاه و مصحح نسخ خطی و رحیم نیکبخت، پژوهشگر تاریخ انقلاب از هما قاضی، کارشناس حوزه خدمات آرشیوی و اطلاع رسانی اسناد و مدارک تاریخی، طاهره نبئی، پیشکسوت مرمت اسناد در ایران، داود امینی، کارشناس توصیف و پردازش اسناد و پرویز محمدپور، کارشناس ارزشیابی و ناظر اجرای قانون اسناد ملی ایران تجلیل شد.