کتابخانه ملی ایران

سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران (ساکما) موسسه ای آموزشی، پژوهشی، علمی و خدماتی است که اساسنامه آن به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و ریاست کل آن را رئیس جمهور ایران منصوب می کند. آغاز به کار رسمی کتابخانه ملی به سال 1316 باز می گردد. در سال 1358 هم مرکز خدمات کتابداری و در سال 1378 سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی در کتابخانه ملی ادغام شدند و سرانجام در سال 1381 و با تصویب شورای عالی اداری، کتابخانه ملی و سازمان اسناد ملی با هم ادغام گشته و سازمان فعلی شکل گرفت.

سازمان اسناد ملی ایران در 1349 بنیان شده بود. اکنون این سازمان در دو ساختمان مستقل کتابخانه ملی ایران و گنجینه اسناد ملی ایران فعالیت دارد. ساختمان کتابخانه ملی در بزرگراه شهید حقانی و ساختمان گنجینه اسناد ملی ایران در خیابان میرداماد تهران واقع شده است. این مجموعه فرهنگی دارای 12 شعبه استانی در سراسر کشور هست. اداره عضویت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مسئول بررسی و تایید شرایط عضویت برای مراجعان و تعیین سطوح عضویت آنان است. عضوگیری فقط برای متقاضیانی انجام می گیرد که پس از ثبت نام اینترنتی، در هنگام مقرر به صورت حضوری مراجعه کرده باشند. بنابراین، حضور فردی به جای دیگری جهت انجام امور عضویت بی نتیجه خواهد بود.

استفاده از خدمات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با ارائه اصل کارت عضویت امکان پذیر است. کارت اعضای ویژه با تایید ریاست سازمان صادر می گردد. کارت عضویت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با توجه به مدرک تحصیلی و شرایط ذکر شده در آیین نامه عضویت با سطوح 1 تا 3 مشخص و صادر می شود. ورود به تالارهای عمومی و تخصصی و بهره مندی از میزان خدمات اطلاع رسانی با توجه به سطوح عضویت تعریف می گردد. تا اواسط شهریور سال 1400 هم بیش از 248 هزار نفر کارت عضویت را دریافت کرده اند.

کتابخانه ملی ایران دارای 9700 متر مربع زیربنا است و در 8 طبقه از بتن هایی استفاده شده که در برابر 9 ریشتر زلزله مقاومت می کنند. بیشتر کتاب ها و اسناد خطی کتابخانه ملی، نوشته های بزرگان ایرانی در حوزه های ادبیات، تاریخ، فلسفه و عرفان، فقه و اصول، طب و نجوم و مجموعه ای از نخستین ترجمه های فارسی کتاب های فرنگی و قطعه های خوشنویسی استادان بزرگ در آن جای دارند. از تالارهای آن هم میتوان به تالار خوارزمی (اسناد و کتاب های خطی و نادر)، تالار خواجه نصیرالدین طوسی (پیایندها)، تالار کمال الملک (منابع غیر کتابی)، تالار ابن ندیم (مرجع و کتاب شناسی)، تالار رازی (علوم و فنون)، تالار ابن سینا (علوم انسانی)، تالار فارابی (علوم اجتماعی و هنر)، تالار محدث ارموی (ایران شناسی و اسلام شناسی) و...اشاره داشت.