مساجد تاریخی یزد شهره در معماری و تزئینات هستند

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبر و گزارش های بدست آمده، مساجد تاریخی یزد شهره در معماری و تزئینات هستند.

ساختن مسجد یکی از سنت های دیرینه واقفان بزرگ یزدی است و این سنت سبب شد در هر کوی و بزرن مساجد زیادی از واقفان مختلف با نامهای متفاوت با نام واقف یا محله باقی بماند. نشانی قدیمی از این سنت دیرینه، مسجد جامع فهرج تنها مسجد بجا مانده از قرن اول هجری در ایران است. با توجه به شواهد تاریخی این مسجد پس از فتح یزد به دست سپاهیان اسلام بنا شد اما هیچ سندی معتبری مبنی بر این حرف در دسترس نیست.

مسجد جامع فهرج به دست سپاهیان اسلام پس از فتح این شهر ساخته شده است. این مسجد یکی از عمارتهای مقدس و ارزشمند ایران است و برخی از باستان شناسان قدمت آن را 1400 سال پیش می دانند، یکی از بناهای تاریخی ایران و در واقع قدیمی ترین مسجد ایران است که هنوز هم حیات در آن جریان دارد.

جالب است بدانید که فهرج تنها مسجد در جهان است که تاکنون هیچ تغییری در آن داده نشده البته حال و روز چندان خوبی ندارد و نیاز به رسیدگی و اعتبارات بیشتری دارد اما با حمایت اهالی و هیأت امنا هنوز سرپا نگه داشته شده است.

اما از اولین ها که بگذریم، شکوه مساجد قدیمی و کاشی کاری های سنتی آنها و ایجاد شاخصه هایی چون بلندترین مناره های جهان در بین مساجد یزد بچشم می آید. مسجد جامع یزد؛ با این شاخصه ها معروف ترین مسجد یزد واقع در بافت تاریخی و در خیابانی به همین نام است. این بنا با ارزش ترین میراث تاریخی، هنری و گنجینه ای از معماری اسلامی در این خطه است. بانی ساختمان اصلی مسجد را گرشاسب آل بویه در قرن ششم می دانند، ولی مسجد کنونی مربوط به آل مظفر و تیموریان قرن هشتم و نهم است.

این بنا مجموعه ای از درخشندگی کاشی ها و بلندی مناره ها به ارتفاع 48 متر، زیبایی گچبری، خوابیدگی گنبد و شبستان زمستانی وسیع که هر یک عنصر و عاملی از بزرگی، زیبایی و هنرمندی این اثر را به نمایش می گذارد.

همه مساجد مهم یزد در بافت تاریخی واقع شد اما در شهرهای دیگر استان هم مساجد نامی وجود دارد. یکی دیگر از مساجد بافت تاریخی یزد مسجد امیرچخماق است، مسجدی که در عین بی آلایشی از کاشی کاری در گنبد، زیبایی خاصی به مجموعه امیرچخماق و این حسینیه بخشیده و همواره محل مورد توجه یزدی ها برای برگزاری مراسم نماز جماعت است.

این مسجد در سال 841 ساخته شده است. مسجد یاد شده به دست امیر جلال الدین چخماق از سرداران شاهرخ تیموری، حاکم یزد با همکاری همسرش فاطمه خاتون ساخته شده است.

این مسجد از نظر مرتبه و زیبایی بعد از مسجد جامع یزد قرار دارد و آن را به نام مسجد جامع نو نیز خوانده اند.

مسجد ملا اسماعیل یکی از مساجد مهم شهر یزد و یکی از پایگاه های سیاسی استان بشمار می رود که محل بمب گذاری و شهادت شهید آیت الله محمدصدوقی است که سردمدار حرکت های سیاسی استان در دوران انقلاب و مشارکت یزدی ها در دوران دفاع مقدس بودند.

این مسجد در خیابانی به همین نام در انشعابی از خیابان قیام یزد واقع شده و دارای معماری خاص اسلامی است، مسجد ملا اسماعیل محل برپایی نماز جمعه شهر یزد است. این بنای مذهبی دیدنی توسط آخوند ملأ اسماعیل عقدایی از علمای مشهور قرن 13هجری ساخته شده است.

همه ساله آئین های عزاداری سیدالشهدا (ع) با شکوه خاصی در این مکان برپا می شود که چند سالی است به دلیل شیوع کرونا، شاهد برگزاری این مراسم باشکوه از تجمع هیأت های مذهبی در این مکان مقدس نیستیم.

مساجد جامع همه شهرهای استان از جمله اردکان، میبد، بفروئیه و … از شاخص های معماری و مساجد مهم استان بشمار می روند و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند. اما یکی از مساجد جالب برای بسیاری از گردشگران که همواره با ورود به یزد از آن سراغ می گیرند، مسجد ریگ در شهرستان اشکذر است که سالهای نه چندان دور از دل خاک بیرون آمده است.

این مسجد یکی از آثار قرن هشتم هجری است و در چندین سال قبل بر اثر اتفاقات ایجاد شده از زیر ریگزارهای موجود در شهر رضوانشهر یا مجومرد است از زیر خاک بیرون کشیده شد ولی همچنان در اطراف آن ریگزارهای فراوانی است.

در این راستا آنچه مورخان و تاریخ نگاران را به خود جذب می کند، وجود علائم شیعی در بخشهای مختلف این بنا است که پیش از حکومت شیعی وجود داشته و قدمت زیادی دارد.

مسجدسازی همچنان یکی از سنت های دیرینه در یزد است که در بسیاری از محله های شهر رواج دارد و پایگاه های فرهنگی و اجتماعی مهمی در دل محلات بشمار می رود.