سفری شگفت انگیز به مشهورترین مساجد تاریخی شهر اردکان

اردکان یکی از شهرهای دیدنی استان یزد بوده و در بطن خود جاذبه های تاریخی و طبیعی متعددی را جای داده است. یکی از جاذبه های بی نظیر این شهر، مساجد آن بوده که به سبب داشتن معماری و تاریخچه ای غنی توانسته اند تا به یکی از محبوب ترین جاذبه های اردکان بدل گردند. با ما در مقاله زیباترین مساجد تاریخی شهر اردکان همراه گشته تا شما را با شماری از مشهورترین مساجد تاریخی شهر اردکان آشنا نماییم. در ضمن، اگر دوست دارید که هر چه بیشتر با دیدنی های اردکان آشنا شوید، می توانید سری هم به راهنمای سفر به اردکان زده و حسابی کسب اطلاعات نمایید.

مسجد جامع اردکان

مسجد جامع اردکان در بازار شهر و در محله ای قدیمی قرار دارد و مربوط به قرن دهم است. ایوان و گنبد این مسجد در 500 سال گذشته 5 بار تعمیر شد. در این مسجد زیراندازی هم وجود داشته که مربوط به سال 1016 قمری بوده و اکنون در موزه مردم شناسی اردکان نگهداری می شود. مسجد در ورودی زیبا و باارزشی دارد که با صدها قطعه چوب پنج ضلعی و با ظرافت تمام ساخته شده است. مسجد از حیث کاشیکاری، گچبری و تزئینات فاقد ویژگی خاصی بوده و فقط در بزرگ ورودی آن چوبکاری است. روی دماغه سمت چپ در هم هشت قطعه فلزی «الله ، محمد» به خط کوفی کنده کاری شد.

محراب مسجد با قطعه های کاشی متعلق به اوایل دوره صفویه مزین شده و در میان آنها سنگ مرمر نصب گشته است. در بخش شرق آن شبستان ساخته شده که با ستون هایی چهار ضلعی در 2 ردیف با 6 ستون بنا را پا برجا نگه داشته است. در حیاط مسجد یک چاه برای استفاد نمازگزاران از آب آن وجود داشته که به چاه صاحب الزمان معروف هست. سبک معماری این مسجد آذری بوده و از نشانه های آن گنبدخانه ای و یک ایوان با رواق هایی در اضلاع شرقی و غربی هست و درب ورودی و اصلی بنا روبروی گنبدخانه باز می گردد.

این مسجد از گونه مساجد یک ایوانی دارای یک صحن است که گنبدخانه، ایوان و رواق های اطراف بخش تابستانه آن را تشکیل می دهند. مسجد جامع اردکان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی قرار دارد.

مسجد زیرده

مسجد زیرده اردکان مسجدی کوچک اما بی نظیر بوده و ظاهرا در اوایل قرن دهم در زیرده بنا شد. این مسجد قدیمی ترین مسجد اردکان بوده و آن را مسجد سفلی هم گفته اند. بر در ورودی قسمت تابستانی آن دری ساده دیده گشته و این عبارت به خط نسخ بر آن کنده شد؛ سمت راست: "وقف کرد این در را قربه الی الله قاسم حاجی جلال" و سمت چپ: "این در را بر مسجد زیر قریه اردکان سنه 0989". در بالای محراب ایوان تابستانی هم قطعه سنگ 10*30 سانتیمتری نصب است. محراب آن کاشی کاری بوده و قسمتی از قطعات کاشی آن را خارج ساخته و در دیوار سمت چپ محراب چسبانده اند.

مسجد زردک

مسجد زردک قدیمی ترین مسجد تاریخی در شهرستان اردکان بوده که قدمت آن به دوره پنجم هجری قمری بر می گردد. این مسجد از نظر معماری بسیار ارزشمند و زیباست. مسجد زردک به گنج گلین معروف بوده، چرا که در طول قرنها در برابر حوادث طبیعی مقاومت کرده و گنبد گلین آن آسیبی ندیده است. این گنبد زیبا بر روی چهار ستون استوار بوده و در دو طرف محراب 7 لایه گچ دیده می شود که نشان از قدمت مسجد دارد. حیاط مسجد قدیمی زردک در حد فاصل ایوان و شبستان قرار داشته و برای نماسازی دیواره های حیاط از یک نوع ساروج استفاده شد.

در ضلع شرقی این مورد از مشهورترین مساجد تاریخی شهر اردکان هم دالانی به طول 9 متر و عرض 3 متر وجود داشته که به خانقاه معروف هست. این محل برای مسافرانی بوده که از اردکان عبور می کردند. مسجد زردک با شماره 2448 در تاریخ 19/7/78 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

مسجد جامع خرانق

مسجد جامع خرانق و حسینیه متصل به آن در مرکز قلعه خرانق قرار دارند. به دلیل شیب طبیعی زمین در این قسمت، حسینیه در سطحی پایین تر از مسجد قرار گرفته است. مسجد خرانق دارای یک گرمخانه با پوشش طاق و تویزه، نیم طبقه در طرفین محراب و یک فضای باز جهت استفاده در تابستان هست. مصالح مورد استفاده در این مورد از زیباترین مساجد تاریخی شهر اردکان خشت و گل بوده و در بعضی از قسمت های نمای حسینیه و مناره آن هم از آجر استفاده شده است. با توجه به سبک ساختمان گرمخانه میتوان قدمت بنا را بین قرن هشتم تا دهم ه.ق تخمین زد. قدمت حسینیه نسبت به ساختمان مسجد کمتر است.