تاریخچه شهر سوخته، سفری حیرت انگیز به 6000 سال قبل
در تاریخچه شهر سوخته آمده که روزگاری مردمانی بودند سخت کوش، متمدن، بسیار آرام و صلح طلب. شهری بود شلوغ، پر رفت و آمد اما ماجرا وقتی جالب می شود که بدانیم این مردمان 5000-6000 سال قبل از ما می زیسته اند! و از همه مهمتر اینکه این تمدن بخشی از اصالت و شکوه سرزمین عزیزمان ایران است! شهر سوخته نامی است که باستان شناسان و تاریخ نگاران بر این تمدن دور نهاده اند! البته اولین بار کلنل بیت مامور نظامی بریتانیایی در زمان قاجار این شهر را کشف و این نام را بر آن نهاد. اگر به استان سیستان و بلوچستان سفر کرده و طبیعت اعجاب انگیزش را درنوردیده باشید شاید اسم شهر سوخته را شنیده باشید. دیدنی های شهر سوخته تیر ماه سال 1393 هجری شمسی توسط سازمان جهانی یونسکو(UNESCO) ثبت و به عنوان مکان توریستی - تاریخی به دنیا اعلام شد. قسمت های شهر سوخته حدود 56 کیلومتری شهرستان زابل ودر مسیر جاده زابل به زاهدان است و متعلق به تمدنی به نام زروانیان.
بخش های مختلف شهر سوخته
ارگ شهر سوخته بالای تپه ای رو به ورودی شهر رخ نمایی می کند. بعد از بررسی ساختارهای گورستان ها باستان شناسان به این موضوع پی بردند که مردمان ان شهر اجساد را با لباس و در طبقه زیرین شهر روی فرش و در اتاقک هایی می خواباندند و همراه با اجساد برخی وسایل از قبیل ظروف و جواهرات و البسه شخص فوت شده را دفن می کردند. طبق آمار سازمان یونسکو و نیز سازمان میراث فرهنگی کشور قسمت های شهر سوخته متشکل از سه بخش مسکونی(شمال شرق) صنعتی(شمال غرب) و گورستان(مرکزی) بوده است.
تمدن مردم شهر سوخته
این تمدن یکی از آثار به جا مانده از عصر برنز منطقه جیرفت است. در بین این مردم سلاح های رایج آن زمان به چشم نمی خورد و گویند که مردمانی بسیار آرام صلح طلب و شادی بوده اند. حرفه اکثرشان دامداری، کشاورزی,صادرات و تجارت بوده است. در بین آثار کشف شده سفالگری، معرق کاری، جواهرسازی و نقاشی به چشم می خورد و از دیدنی های شهر سوخته می باشد.
عجایب
جراحی مغز
مصریان مدعی هستند که اولین جراحی مغز در دنیا را انجام داده اند اما پس از کشف جمجمه ای در شهر سوخته که آثار شکافت و بخیه قابل مشاهده است می توان ادعا نمود که مصریان اولین تمدن نبودند که جراحی مغز را انجام دادند! بلکه اهالی(زروانیان) این شهر قدیمی بوده اند! جالب تر آنکه بررسی ها نشان داده جمجمه متعلق به فرد بالغی است که عمل جراحی در سن حدود 12 سالگی روی وی انجام شده است! یعنی این فرد سال ها بعد از عمل جراحی زندگی کرد! این مورد در تاریخچه شهر سوخته خودنمایی می کند.
چشم مصنوعی
در یکی از گورها جمجمه ای پیدا شد که متعلق به زنی حدودا 25 ساله است. در قسمت چشم این جمجمه یک چشم مصنوعی پیدا شد. این چشم در تاریخچه شهر سوخته خودنمایی می کند.
پویانمایی (ANIMATION)
روی یک کوزه تصاویری پیدا شده که حاکی از اولین پویا نمایی (animation) بشر است. این تصاویر طوری نقاشی شده که هنگامی که کوزه را می چرخانید بزی بر روی شاخه درخت جهش می کند.
ابزار و آلات و تاس و تخته بازی
ابزار و آلات مورد استفاده تمدن زروانیان در عین پیچیدگی(نسبت به زمان) از آلیاژی از آهن است. اولین تاس و تخته بازی متعلق به زروانیان بوده که جنس این اشیا از چوب است.
پارچه بافته شده و مهر و نقش آن روی گل
در تصویر فوق بافت های منظم و پیشرفته پارچه به وضوح مشخص است. مردمان این تمدن از مهر استفاده می کردند. احتمالا این مهر ها پای نوشته های معاملاتیشان زده می شده چرا که این مردمان اهل تجارت و داد و ستد بوده اند.
ساکنان این شهر مردمی از هندوستان بوده اند نه ایرانی