توصیفات جالبی که گردشگران خارجی از مسجد صورتی دارند

ایسنا/ این خبر پیرامون توصیفات جالبی که گردشگران خارجی از مسجد صورتی دارند، برای شما نگارش شده است.

با مسجد صورتی آشنا شوید

شاید یکی از دلایل مهم برای ترغیب افراد به شیرازگردی در کنار زیارت حضرت شاهچراغ (ع) و بازدید از آرامگاه حافظ و مقبره سعدی، دیدن مسجد نصیرالملک باشد. بدون اغراق یکی از مهمترین جاذبه های دیدنی این شهر، مسجد نصیرالملک است؛ مسجدی که بی شک مهر شاهکار معماری قاجاریه را بر پیشانی دارد. با چند گردشگر خارجی هم صحبت شده ایم که در چند سال اخیر به این مسجد آمده اند و توصیفات جالبی درباره آن دارند.

زیباترین مسجد ایران

مسجد نصیرالملک یا مسجد صورتی، یکی از مساجد قدیمی شیراز است که از دیدگاه کاشیکاری، ارزنده ترین مسجد ایران و از دیدگاه ساختمان سازی به ویژه مقرنس در جهان بی مانند است. همانطور که گفته شد، در این مسجد از شیشه های رنگی استفاده شده و بدلیل نورهای رنگارنگی که از پشت شیشه های آن در طول روز به داخل راه می یابد و زیبایی خاصی که در فضای مسجد خلق می شود، معروف شده است. از آنجا که شیشه های قرمز بر سایر رنگ ها غلبه دارند، پرتو طلایی رنگ خورشید با سرخی شیشه ها در هم می آمیزد و سبب می شود صحن مسجد به رنگ صورتی دیده شود. به همین دلیل است که این مسجد به نام مسجد صورتی در دنیا معروف شده است.

ثبت شدن به عنوان آثار ملی در سال 85

در خور ذکر است مسجد نصیرالملک در تاریخ 30 خرداد 1358 با شماره 396 بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مساحت آن 2890 متر مربع و زیربنای آن 2216 متر مربع است. به گفته بسیاری از گردشگران و البته معماران، این مسجد زیبا در فهرست زیباترین مساجد جهان در رتبه نخست قرار می گیرد.

این مسجد کجاست؟

مسجد صورتی در محله گود عربان در نزدیکی شاهچراغ قرار دارد. با ورود اسلام به ایران، نقش مسجدها پر رنگ شد و مسجد نصیرالملک هم به عنوان یکی از اثرگذارترین پایگاه ها در فرهنگ و مکتب اسلامی شناخته می شود. البته این مسجد تنها نیست و مجموعه شاهکارهای معماری نصیرالملک عبارتند از خانه ای قدیمی که در گذشته مسکونی بوده است، حمام، آب انبار و ... . متأسفانه بخش بزرگی از این مجموعه باشکوه طی گسترش شهر شیراز و در اثر خیابان سازی و احداث ساختمان های مدرن از بین رفته است. از خانه قدیمی نصیرالملک تنها تالار اصلی بنا، بخشی از حیاط اندرونی به علاوه بخش بیرونی و زیرزمین باقی مانده است. این خانه قدیمی روزگاری سرای خاندان نصیرالملک بود.

چه کسی آن را ساخت؟

این بنا به دستور میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک، ساخته شده و معماری آن کار محمد حسن معمار بوده است. ساخت آن حدود 12 سال و از سال 1255 تا 1267 خورشیدی به طول انجامیده، همچنین در و پنجره های رنگین شبستان این بنا توسط دو استاد بزرگ نجار شیرازی به نامهای استاد محمد جعفر و استاد محمد رحیم در زمان احداث این بنا ساخته شد.

مرمت این اثر باشکوه در 2 دوره

مرمت و نگهداری این بنای باشکوه با رعایت استانداردهای بین المللی از سالها پیش آغاز شده است. طبق اسناد موجود، مسجد دارای دو دوره تعمیرات اصلی است. یک دوره مربوط به بیش از 70 سال قبل بوده که ظاهرا به جز تعمیر پوشش کف، مرمت دیگری نداشته است. تعمیر دوم از سال 1370 آغاز شده و تا سال 1385 ادامه داشته که تقریبا به مرمت همه جای بنا پرداخته شده است.

از ورودی اصلی تا ایوان ها و شبستان ها

روایتی از مشاهدات چند ساعته ام از حضور در مسجد صورتی که مملو بود از آثار شگفت انگیز و البته احساس آرامشی عجیب: بهترین زمان بازدید از این مسجد دو فصل پاییز و زمستان است، زیرا در فصل بهار و تابستان برای این که گرما به کاشی های مسجد آسیب نرساند، پرده ها را می کشند و در نتیجه نمی توانید چیزی از زیبایی رنگ ها ببینید. در ضمن اوایل صبح، بهترین وقت بازدید است.

تزئین ورودی با کاشی هفت رنگ

مسجد نصیرالملک به نوعی یکی از آخرین آثار زیبای معماری دوران قاجاریه است. جالب است بدانید بیرون از مسجد خبری از رنگ و نور نیست و برای دیدن طاق ها، نور و رنگ ها باید به شبستان های مسجد رفت، اما آرامش عجیبی را که در آن وجود دارد، می توان در جای جای آن با تمام وجود حس کرد. این مسجد یک سر در ورودی دارد و دو ورودی دیگر آن به کوچه جنوبی و به امامزاده جنب آن مرتبط است. ورودی اصلی مسجد از کاشی هفت رنگ با تزئینات فراوانی از گل سرخ و گل زنبق شیرازی است. از ورودی اصلی مسجد وارد هشتی می شویم که با یک پیچ 90 درجه در سمت چپ به راهرویی می رسد که به حیاط مسجد وصل می شود. این هشتی با آجر ساخته شده است.

ایوانی که کاربری خاصی ندارد جز قرینه سازی!

حیاط این مسجد به شکل چهار گوش است که در میان آن یک حوض در مقابل ایوان مسجد احداث شده است. این مسجد دارای دو ایوان است. ایوان شمالی که با ارتفاع 8 متر ساخته شده و ایوان جنوبی که فاقد کاربری خاصی است و به منظور قرینه سازی با ایوان شمالی ساخته شده است. طاق نمای سمت ایوان جنوبی به علت وجود دو در که یکی به داخل اتاق کوچک ایجاد شده و دیگری به گلدسته ها راه دارد، تقارن خود را از دست داده اند.

ایمن سازی ایوان ها برای مقابله با زلزله

همانطور که اشاره شد، مسجد دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که شبیه هم نیستند و ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است. ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد. طاق میانی، بلند و به طاق مروارید معروف است. بر دیوارهای این طاق آیات قرآنی و احادیث نوشته و در سمت چپ آن نیز تاریخ 1299 ه.ق قید شد. همچنین این ایوان دارای چهار غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس کاری و کاسه سازی پنج کاسه مزین شده است. در لابه لای آجرهای بدنه این طاق، چوب هایی برای جلوگیری از لرزش زلزله کار گذاشته اند که نشان دهنده توجه به این مسئله در آن زمان است.

شبستان هایی که هوش از سرتان می برد

در این مسجد 2 شبستان شرقی و غربی وجود دارد. شبستان شرقی یک شبستان زمستانی بوده که به سمت قبله است و در هوای بسیار گرم تابستان استفاده می شده و برای جلوگیری از تابش مستقیم نور آفتاب طراحی شده است. در پشت این شبستان دری است که به چاه بزرگی باز می شود که به آن گاو چاه می گویند. این قسمت محل نگهداری حیوان آبکش بود. ایوان های این شبستان، مزین شده به آیات قرآنی و کاشیکاری هایی با نقش گل و بوته. هفت ستون ساده در آن استفاده شده و سقف این شبستان هم مزین به کاشی کاری معلقی است. البته شبستان شرقی، زیبایی شبستان غربی را ندارد. شبستان غربی یکی از زیباترین شبستان های مساجد ایران است که با تزئینات کاشی و آجر، با نقاشی هایی از گل سرخ کار شده بود اما تعمیراتی در حدود 70 سال قبل روی آن انجام شد که کاشی فیروزه ای روی آن را پوشاند.نکته جالب توجه و حیرت انگیز این است که شبستان غربی هفت درگاه دارد و این هفت درگاه را به صحن مسجد مرتبط می کند. هرکدام از این درگاه های هفت گانه دری چوبی دارند و با شیشه های رنگی مزین شده اند. همچنین این شبستان دارای 12 ستون به نیت 12 امام (ع) است و پوشش آجری زیبایی با جزئیات فراوان دارد. در انتهای ستون ها، یک محراب زیبا به چشم می خورد. منظره فوق العاده ای را که بعد از عبور نور آفتاب از شیشه های رنگی به داخل شبستان و روی کف زمین و ستون ها می افتد، در هیچ تابلوی نقاشی نمی توانید ببینید. سنگ تراشی ها و نقش و نگارهای شبستان غربی از مسجد وکیل شیراز و همچنین مسجد مشیر این شهر الهام گرفته است. این سنگ تراشه ها از سنگ گندمک یکپارچه ساخته شده اند. در واقع سنگ گندمک یکپارچه با ظرافت خاصی تراش خورده و این سنگ تراشه های باشکوه را پدید آورده است. این همه زیبایی و جلا در یک شبستان جمع شده و به حق چشم ها را به خود خیره می کند. این شبستان به واسطۀ اصول خاص معماری که در آن به کار گرفته شده ، خنک تر از شبستان شرقی است. به همین دلیل در تابستان ها بیشتر استفاده می شود و شبستان تابستانه نام گرفته است. رنگ فیروزه ای که به منظور کف پوش در شبستان غربی به کار رفته است، به احساس خنک بودن در فصل تابستان کمک می کند. در واقع می توان گفت در این مسجد با استفاده از اصول فنگ شویی و تأثیر رنگ ها به یک طراحی ویژه و تأثیرگذار دست یافته اند.

نظر خارجی ها درباره این مسجد

هر ساله تا قبل از شیوع بیماری کرونا، گردشگران خارجی زیادی از کشورهای مختلف به شیراز سفر می کردند. مدتی پیش از شیوع کرونا به سراغ بعضی از آن ها رفتیم که در اینستاگرامشان، تصاویری از حضورشان در مسجد صورتی را به اشتراک گذاشته بودند. در ادامه، توصیفات جالبی که گردشگران خارجی از مسجد صورتی دارند را خواهید خواند.

این مسجد انسان را به فکر فرو می برد

آنور گردشگری ترک است. براساس متن توصیفات جالبی که گردشگران خارجی از مسجد صورتی دارند باید بدانید که او در سفری که به ایران داشته، به شیراز هم رفته و از مسجد صورتی بازدید کرده است. این گردشگر خارجی درباره مسجد نصیرالملک می گوید: «این مسجد شیشه هایی دارد که آنجا را به طرز باشکوهی با رنگ های جذاب و دیدنی رنگ آمیزی کرده است. دیدن این مسجد تاریخی انسان را به قرنهای گذشته می برد. این مسجد انسان را به فکر فرو می برد که بشر چطور توانسته از روح زیبایی خدا بهره بگیرد و خدا چطور این توانایی را به انسان داده که این اثر زیبا را بسازد!»

احساس خوب در آنجا بودن را باید تجربه کرد

باریس شهروند دیگری از ترکیه است که درباره این مسجد می گوید: «بازدید من از مسجد نصیرالملک، تجربه ای خارق العاده بود. این مکان مقدس با نورهای زیبا احاطه شده و وقتی آنجا هستی، فکر می کنی این نورها مستقیما از خود بهشت به داخل مسجد هدایت شده اند! زیبایی که این نورهای رنگارنگ می آفرینند به سختی با زیبایی های دیگر مکان ها در جهان قابل مقایسه است. من به همه پیشنهاد می کنم که از این مکان مقدس دیدن و احساس خوب در آنجا بودن را تجربه کنند.»

عاشق رنگ های این مسجد شدم

خانم گری، گردشگر اهل هلند است که درباره مسجد نصیرالملک می گوید: «روزی که ما به مسجد رفتیم، بسیار شلوغ بود! اما من آن جا را دوست داشتم زیرا این مکان عبادت، نمونه بسیار دیدنی از پیوند فرهنگ و هنر بود. این مسجد واقعا زیبا بود و من عاشق ترکیب رنگ هایش شدم! در آنجا نور ملایم پنجره ها به درون مسجد می تابد، گل ها، منظره ها، معماری و ... بسیار زیبا هستند. چند تکه چوب هم در دیوارها وجود دارد تا از بنا در برابر زلزله محافظت کند که برایم جالب بود. نکته آخر هم اینکه، این مسجد یک میراث فرهنگی مهم است. به فرهنگ عالی و زیبای خود افتخار کنید.»

نمی توانم آنجا را توصیف کنم

جاکوب، جوانی اهل دانمارک است. او درباره خاطراتش از سفر به این مسجد می گوید: «آنجا برای من قابل توصیف نیست، زیرا این مسجد شبیه مساجد معمولی دیگر در سراسر جهان نیست. وقتی نور به پنجره ها می تابد و آنها را رنگ آمیزی می کند، بسیار زیباست و دیدن آن تجربه منحصر به فردی بحساب می آید که قابل توصیف نیست. من جاهای زیادی را در دنیا دیده ام اما هیچ کدامشان به آن زیبایی نبوده و به نظرم بعید است جایی زیباتر از مسجد صورتی در عمرم ببینم.»