حرم حضرت شاهچراغ (ع)

حرم احمد بن موسی مشهور به شاهچراغ مجموعه آرامگاهی در مرکز شیراز است که بنابر اعتقاد شیعیان، احمد بن موسی، پسر ارشد موسی کاظم و همچنین محمد بن موسی از برادران علی بن موسی الرضا در آن به خاک سپرده شده اند. این حرم پس از حرم علی بن موسی و فاطمه معصومه، سومین حرم پر اهمیت برای شیعه در ایران به شمار می آید. او در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون خلیفه عباسی در شیراز کشته شد. آرامگاه سید میر محمد، برادر احمد بن موسی نیز در صحن جامع شاهچراغ قرار دارد که به سبک معماری آذری بنا شد.

در مورد نامگذاری وی به شاهچراغ روایتی است. آن روایت این گونه هست که در زمان عضدالدوله دیلمی پیرزنی نزد او رفت و اظهار داشت شبها بر روی تپه نزدیک منزل من چراغی روشن دیده می شود و چون نزدیک می دوم، اثری نمی بینم. عضدالدوله ماجرا را با اطرافیان در میان گذاشت. آنان گفتند شاید پیرزن به امید دستیابی به مال و منال چنین اظهاراتی کرده است. شاه متقاعد نشد و شبی به خانه پیرزن رفت و آنجا خوابید. زن نیکوکار به محض آن که نور را دید، به بالین شاه حضور یافت و سه بار گفت: شاه چراغ.

عضدالدوله بیدار شد و به طرف چراغ رفت ولی خاموش شد و چون بازگشت، نور را دید. این عمل هفت بار تکرار شد. روز بعد دستور داد تپه را حفر کردند. به هنگام حفر به سردابی رسیدند که جسدی روی تختی بود. شاه شیخ عفیف الدین، عالم و زاهد آن عصر در فارس را در جریان گذاشت. او در همان شب در خواب دید که به زیارت قبر امامزاده احمد بن موسی الکاظم رفته است. عضدالدوله روزی را تعطیل عمومی کرد و بر آن سرداب بنای باشکوهی را بنا نهاد.

این بنا در دوره اتابکان فارس و در سده ششم هجری قمری ساخته شده و گنبد و بارگاه آن دارای کاشی کاری های زیبایی است. در سالهای 40–1339 خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد هم طراحی کاشی کاری آن توسط استاد عیسی بهادری صورت گرفته و به اجرا درآمد. درون حرم را با به کار بردن آینه های ریز رنگین به سبکی هنرمندانه آینه کاری کرده و انواع خط های زیبای فارسی و عربی تزئین کننده نمای اطراف آینه ها و کاشی ها است. بنای حرم مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم چهار شاه نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شد. ضریح آن در شاه نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده است.

حیاط شاهچراغ دارای دو در اصلی ورودی است که در سمت جنوب و شمال حرم از زیر دو سردر بزرگ کاشی کاری شده گذشته و وارد حیاط وسیع حرم می شویم. در میان حیاط حوض بزرگ فواره داری ساخته شده و در اطراف حوض درختکاری گشت. حرم شاهچراغ در سمت غرب حیاط و حرم محمد بن موسی، برادر شاهچراغ در سمت شمال شرقی حیاط قرار دارد. غیر از دو در اصلی، دو در فرعی دیگر نیز وجود دارد که یکی به بازار حاجی و دیگر به مسجد جامع عتیق می رود درگاه مانندی نیز از ضلع شمال حیاط وارد بازار شاهچراغ می شود.

در دور تا دور حیاط اتاق هایی دو طبقه ساخته شده که در پیشانی و جرزهای جلو آنها کاشی کاری شده است. ستون های آهنی ایوان حرم به وسیله چوب های نفیس پوشش داده شده و در سقف مسطح آن نیز چوب منبت کاری شده بکار رفته است. امکانات وسیعی مثل پاسگاه انتظامی، دفتر پست و مخابرات، کتابخانه و موزه در این حیاط وسیع برای رفاه مردم ایجاد شده اند. اگر تمایل دارید که با جاذبه های دیدنی شیراز مثل حرم حضرت شاهچراغ (ع) بیش از پیش آشنا گردید، پیشنهاد می کنیم که به راهنمای سفر به شیراز سری زده و خود را آماده شیراز گردی نمایید.