تیمچه امین الدوله کاشان؛ تجلی گاه معماری اصیل ایرانی

احتمالا تاکنون نام تیمچه امین الدوله کاشان را شنیده اید. این تیمچه که از جاذبه های گردشگری کاشان محسوب می شود، یکی از بناهایی است که پس از بازسازی به بازارهای کاشان اضافه شد، چرا که بازار تاریخی کاشان پس از زلزله ای که در اواخر قرن دوازدهم هجری قمری به وقوع پیوست، تخریب شد و در زمان قاجار و به همت امین الدوله جانی تازه گرفت. با ما در این مقاله جذاب همراه باشید تا شما را با تاریخچه تیمچه امین الدوله و همچنین معماری تیمچه امین الدوله آشنا کنیم.

ساختار

بدون شک، در باب ویژگی های منحصر بفرد و وجوه تمایز این بنا نسبت به بناهای مشابه خود، می توان به شاهکارهای هندسی و معماری فوق العاده اش اشاره کرد، چرا که پس از گذشت صد سال، هنوز کوچکترین رخنه و شکافی در اساس و بنیان این بنا پیدا نشده است. اگر بخواهید از جزئیات معماری تیمچه امین الدوله بدانید، باید گفت که سرای سرپوشیده وسیعی بوده که در سال 1285 و به همت فرخ خان غفاری کاشی ملقب به امین الدوله ساخته شد. حتما تعجب خواهید کرد اگر بدانید که با وجود اینکه کاروانسرای امین الدوله در اختیار سازمان میراث فرهنگی نیست، ولی بدون هیچگونه مراقبت و نظارتی همچنان پابرجا، استوار و بدون تغییر باقی مانده است.

تنها تغییری که در تیمچه امین الدوله کاشان اتفاق افتاد، این است که پنجره هایش که پیش از این به شکل ارسی بودند و هم اکنون به پنجره های چوبی تبدیل شده اند. دو درب چوبی بزرگ دارد که یکی از آنها از چهار سو به صحن کوچک هشت ضلعی و دیگری به صحن بزرگ مربع مستطیل شکل جنوبی بازار متصل هست.

شهرتی جهانی

در سفر نامه دیولافوای فرانسوی که پس از سفر خود به ایران در رابطه با آثار و ابنیه تاریخی ایرانی به مطالعه پرداخت، این بنا اینگونه توصیف شده است: بازار وسیع بوده و سقفش دارای گنبدهای کوچکی است که به هم پیوسته اند. این کاروانسراها تاجرنشین و غیر از آنهایی هستند که مسافرین در آنها منزل می کنند. اینها دارای بناهای مجلل و مزینی بوده که یکی از بهترین نمونه های آنها کاروانسرای تازه ای است که تجار ساخته اند. شکل آن مانند منشور مربع القاعده بوده و در دو طرف آن درب ورودی دارد. تمام بنا با آجر پوشیده شده و نمای قشنگی دارد. در سقفش هم سه وزنه بزرگ است که بقدر کافی محوطه را روشن می کنند. این بنای مهم که پر از مال التجاره های گرانبهاست، بهتر از هر گونه احصائیه و محاسبه ای اهمیت تجاری، آبادی و ترقی شهر را نشان می دهد.

آنچه خواندید، تاریخچه تیمچه امین الدوله بود که در تاریخ 29/10/1353 به شماره 1016 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد و یکی از بهترین شاهکارها، نمونه ها و البته نمایندگان معماری اصیل ایران در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری بحساب می آید.

آدرس: کاشان، تقاطع خیابان بابا افضل و میدان کمال الملک، بازار کاشان