حقایقی درباره زنان که از الواح هخامنشی بدست آمدند

براساس مطالعات انجام شده، در الواح هخامنشی موجود در تخت جمشید جایگاه و نقش زنان در دوران هخامنشیان نمایش داده شده است.

نقش زن در امپراطوری هخامنشی

مریم دارا با بیان اینکه با اشاره به اینکه الواح به دست آمده در باروی تخت جمشید و خزانه آن به زبان و خط ایلامی هخامنشی، فارسی باستان، آرامی و حتی فریجی نوشته شده که با وجود کوچک بودن اندازه، اطلاعات بسیار ارزشمندی ارائه می کنند، افزود: این اطلاعات به این دلیل اهمیت دارند که برخلاف الواح هخامنشی موجود در تخت جمشید که در آن ها از ساتراپی ها و پیروزی های شاهان خبر داریم در این الواح از زندگی روزمره کارکنان تخت جمشید و مسائل مالی و اداری امپراطوری اطلاع پیدا می کنیم. این زبان شناس با بیان اینکه برخلاف کتیبه های شاهی که در آن ها بزرگنمایی برای پیروز جلوه دادن شاهان نوشته می شد، الواح هخامنشی حقایق جزئیات تاریخ امپراطوری را حتی درباره زنان بازگو می کنند، تاکید کرد: بیشتر الواح هخامنشی به صورت تکه تکه یا خرد شده به دست آمده ، اما شکل این الواح متنوع و متناسب با محتوای کتیبه آن هاست. همچنین بیشتر این الواح، زبانی شکل و کمتر به صورت تخت هستند و الواح تخت بزرگتر شامل روزنامه یا گزارش پرداخت ها در یک شهر یا محل هستند. او ادامه داد: گزارش پرداخت، جیره یا دستمزد، پاداش، مجوز سفر، دستمزد، گزارش سفر کارمندان مسافر، نامه، امور مرتبط با جشن ها، صورتحساب، قیمت، حکم و ابلاغ، رسید نقل و انتقال و اسکان، صورت اجناس انبار شده، رسید مالیات و امور اجتماعی و زندگی روزمره موضوعات و اموری هستند که در الواح تخت جمشید به چشم می خورند و اطلاعات فراوانی درباره جزئیات تاریخ هخامنشی ارائه می کنند. همچنین، در الواح خزانه آورده شده که این دستمزد گاه به شکل نقره پرداخت می شد. دارا با بیان اینکه کالاهایی که به شکل دستمزد یا پاداش پرداخت می شدند، شامل مواد خام، غله، انواع میوه، روغن، آرد، نان یا حیوانات اهلی همچون گاو و گوسفند بودند، گفت: این پرداخت ها روزانه، ماهیانه یا سالیانه پرداخت می شد. حتی مادرانی که در تخت جمشید کار می کردند، پس از فرزنددار شدن پاداش می گرفتند که این پاداش به نسبت جنسیت پسر یا دختر متفاوت بود. این زبان شناس با اشاره به اینکه الواح هخامنشی در محوطه های دیگر مانند بلخ و بین النهرین نیز بدست آمده ، گفت: موضوعات متنوعی در الواح هخامنشی محوطه های عراق ذکر شده که عمدتا به اکدی نوشته شد. به گفته وی، در بابل الواح شامل قرارداد خرید و فروش زمین و خانه، نامه، سفته، وام، اجاره، گروگذاری، مالیات، مسائل مربوط به کاخ شاهی و رفت و آمد به پرسپولیس و سایر مناطق امپراطوری می شود که در آن ها نام های فارسی و بابلی افراد نیز آورده شد. دارا با بیان اینکه در سایر محوطه های بین النهرین الواح بیشتر مربوط به مسائل مالی و اقتصادی و امور رایج مردم است، گفت: در همه الواح به دست آمده از محوطه های مختلف هخامنشی مشاغل آن زمان نیز مانند نجاری، فلزگری، حجاری، رده های مختلف روحانیون، حسابداری، آشپزی و مهتری آورده شد. او افزود: براساس کتیبه های الواح تخت جمشید جیره سفر کارکنان تخت جمشید نیز مشخص بود و حتی جیره غذای مرکب در اصطبل یا هنگام سفر در الواح آمده است. این پژوهشگر و زبان شناس با بیان اینکه این کتیبه ها کمک می کنند که تقویم مورد استفاده هخامنشیان شامل نام ماه ها و سال ها را بدانیم، خدایانی را که پرستش می کردند، بشناسیم و با اوزان و مقادیر و نام مکان ها و اشخاص آشنا شویم، ادامه داد: این الواح گاه ممهور می شدند که برای این کار از مهرهای استامپی و استوانه ای استفاده می شد و گاه کتیبه دارنده مهر را نیز داشتند که به انواع خط های رایج در امپراطوری هخامنشی نوشته می شدند. براساس گزارش رسیده از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دارا در پایان با بیان اینکه زنان درباری نیز مهر مخصوص به خود را داشتند و در امور اقتصادی شرکت می کردند که برخی از آن ها را به کمک همین اثر مهرها می شناسیم، گفت: با قیاس الواح تخت جمشید با سایر الواح هخامنشی در محوطه های دیگر تنوع موضوعات و در عین حال شباهت سیستم اداری در ساتراپی های مختلف مشخص می شود و بازگشت یا به دست آمدن هر لوح قطعه ای از پازل شناسایی جزئیات تاریخ هخامنشی را روشن می کند. اهمیت این اولواح نمایش جایگاه و نقش زنان در دوران هخامنشیان هست.

منبع: ایسنا