سنگ نگاره های چند هزار ساله برای نوشتن یادگاری

روستای تاریخی ارنان از توابع شهرستان مهریز در استان یزد با وجود سنگ نگاره هایی چند هزار ساله که حکایت از تمدنی کهن در این منطقه دارد، نیازمند توجه بیشتر در حوزه گردشگری است.

ساشا ریاحی مقدم، مشاور اداره کل میراث فرهنگی استان در مورد این روستای تاریخی می گوید: ارنان که روستایی واقع در پای تک کوهی به همین نام است و در زبان محلی به آن «ارنون» نیز گفته می شود، در واقع سکونت گاهی شکل گرفته در کنار یکی از مسیرهای فرعی و باستانی از فارس به کرمان بوده است.

وی، سنگ نگاره های تاریخی کوه ارنان را متعلق به دوران کهن می داند و عنوان می کند: این تخته سنگ ها بیانگر سکونتی دیرینه در این روستا بوده و در واقع روستای کنونی بازمانده همان سکونت گاه کهن است.

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی به وجود قلعه ای قدیمی در این روستا اشاره و در مورد تاریخچه آن تصریح می کند: مردم این روستا که در مسیر کاروان ها و به تبع در معرض حمله و غارت راهزنان قرار داشتند، نسبت به ایجاد قلعه مذکور اقدام کرده بودند.

وی اضافه می کند: البته بعدها به دنبال ایجاد اراضی کشاورزی در فضای بیرونی قلعه، برخی ساکنان نیز در این قسمت ساکن شدند و حیات در این روستا با وجود منابع آبی کافی تاکنون هم برقرار مانده است.

یادگاری نویسی بر سنگ نگاره های چند هزار ساله

البته دهیار این روستای تاریخی نیز به قدمت بالای تاریخی و ظرفیت های آن اذعان دارد ولی در حین حال از بی توجهی مسئولان میراث فرهنگی به سنگ نگاره های چند هزارساله ارنان گلایه می کند.

محمود زارع ارنانی اظهار می کند: سنگ نگاره های کوه ارنان که نشان از تمدن دیرین این روستا دارد، در حال حاضر تبدیل به تخته سنگی برای نوشتن یادگاری بازدیدکنندگان شده است.

وی اضافه می کند: قدمگاهی منسوب به حضرت علی (ع) نیز در این روستای تاریخی و در نزدیکی همین سنگ نگاره های تاریخی وجود دارد که از بناهای تاریخی ارنان محسوب می شود.

این مسئول با اشاره به مجتمع تفریحی و گردشگری ایجاد شده در مجاورت کوه ارنان تصریح می کند: این روستای تاریخی پتانسیل بالایی در جذب گردشگر دارد و می تواند با بهره گیری از این ظرفیت درآمد پایداری داشته باشد.

وی با اشاره به قلعه تاریخی این روستا به عنوان یکی از دیگر ظرفیت های گردشگری روستای ارنان می گوید: فرو ریختن سردر این قلعه تاریخی، یکی از مشکلاتی است که هنوز توسط اداره کل میراث فرهنگی برطرف نشده و این در حالی است که این قلعه یکی از نمادهای تاریخی این روستاست و در گذشته جمعیت تمام روستا را درون خود پناه می داده است.

زارع ارنانی از استقبال گردشگران و حتی شهروندان یزدی از این روستای زیبا و تاریخی یاد می کند و می گوید: این روستا در ایام عادی سال بیش از 300 نفر جمعیت ثابت دارد ولی در تابستان و فصول خوش آب و هوای سال به 800 نفر و گاها در تعطیلات به بیش از 1000 نفر نیز می رسد.

انتقال سنگ نگاره ها به موزه در صورت تهدید سلامت

سید مصطفی فاطمی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به اینکه یادگاری های روی سنگ نگاره های کوه ارنان متعلق به گذشته است، وی می گوید: این یادگاری ها و حتی جای شلیک گلوله ای که بر بدنه این سنگ نگاره ها دیده می شود، به چند سال گذشته تعلق دارد و اخیراً گزارشی مبنی بر آسیب به این سنگ نگاره ها دریافت نشده است.

وی در همین رابطه می افزاید: یزد یکی از شهرهای غنی از نظر سنگ نگاره است و شامل آثاری از این سنگ نگاره ها در بخش هایی از تفت، بهاباد، بافق، شواز و گاریز است که حتی برخی از آن ها قدمتی بیش از سنگ نگاره های کوه ارنان دارند.

این مسئول از جداکردن برخی از سنگ نگاره ها و قرار دادن آن ها در موزه سنگ زندان اسکندر یاد می کند و می گوید: هر چند جداکردن سنگ نگاره ها از کوه ها و قرار دادن آن ها در موزه منطقی نیست، اما اگر سلامت این آثار باستانی چند هزارساله تهدید شود، ناچار به انجام این کار خواهیم شد.

وی با تاکید بر اینکه حفظ سنگ نگاره ها بیش از آنکه نیازمند جدا کردن از کوه ها باشد، به ارتقای فرهنگ مردم در محافظت از آن ها نیاز دارد، می گوید: بعضاً ابعاد برخی از این تخته سنگ ها بزرگ است و جدا کردن آن ها از کوه کار راحتی نیست.

فاطمی در رابطه با سلامت سنگ نگاره های چند هزار ساله کوه ارنان نیز یادآور می شود: خوشبختانه با ارتقای سطح فرهنگ عمومی وضعیت این سنگ نگاره ها نسبت به گذشته بهتر است و به تازگی نیز هیچ گزارشی در مورد آسیب آن ها دریافت نشده است.

عدم تخصیص بودجه برای مرمت قلعه ارنان

فاطمی در مورد مرمت قلعه تاریخی این روستا هم تصریح می کند: در حال حاضر اعتبار مورد نیاز برای ترمیم و رسیدگی به این بنای تاریخی هر چند در قالب اعتبار اضطراری نیز تخصیص نیافته و رسیدگی به بافت این قبیل اماکن، حمایت بخش خصوصی را می طلبد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان وجود بیش از 200 هزار بنای تاریخی و 20 هزار اثر تاریخی ثبت شده در استان را لازمه اولویت بندی این بناها و تخصیص بودجه براساس این اولویت ها عنوان می کند.

منبع: ایسنا