سفر به دیدنی ترین ناشناخته های ایران: گشتی در میان عجایب

ایران یکی از کشورهای دیدنی و زیبایی است که در هر زمان از سال به سبب داشتن جاذبه های طبیعی و تاریخی متعدد می تواند میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری باشد. در جای جای این سرزمین جاذبه هایی قرار گرفته اند که هر یک به تنهایی می تواند مقصدی را برای سفری کوتاه خلق کند. با ما در مقاله عجیب ترین جاذبه های دیدنی ایران همراه شده تا شما را با شماری از دیدنی ترین ناشناخته های ایران آشنا کنیم.

کویر ریگ جن

ریگ جن منطقه ای کویری و دارای تپه های ماسه ای بوده که در کویر مرکزی ایران جای دارد. مثلث برمودای ایران به دلیل وسعت زیاد و نداشتن چشمه یا چاه آب در گذشته محل عبور کاروانها نبوده و فقط در سالهای اخیر چند گروه به آنجا رفته اند. این جاذبه در جنوب غربی و غرب دشت کویر، جنوب سمنان، جنوب شرق گرمسار، شرق پارک ملی کویر، شمال انارک و غرب جندق جای داشته و وسعت تقریبی آن 3800 کیلومتر مربع است. در سال 1900 میلادی سون هدین، کویرنورد سوئدی از حاشیه غربی و جنوبی ریگ جن عبور کرد. او بعدها در کتاب کویرهای ایران درباره ریگ جن نوشت. پس از آن، در سال 1930 میلادی آلفونس گابریل از جنوب ریگ جن گذشت.

سون هدین و بعد از آن هم آلفونز گابریل هیچ کدام نتوانستند از این بخش از کویر عبور کنند و ناچار به سمت یزد برگشتند. عبور از آن همچنان برای کویرنوردان به صورت یک رویا باقی ماند تا اینکه بالاخره در سال 1997 میلادی، طلسم این دیدنی توسط منصور عطاردی، معاون منابع طبیعی محیط زیست استان تهران شکسته شد. او به همراه آقای میران زاده، رئیس وقت پارک ملی کویر و آقای شیرازی، از قوی ترین نیروهای محیط بانی با چند دستگاه وانت پیکاپ و لندرور و چند دستگاه موتور تریل ریگ جن را فتح کرد. یک سال بعد هم مجدد آقای منصور عطاردی و تیم همراه وارد ریگ جن شدند و بعد از آن بسیاری از کویرنوردان از ریگ جن گذشتند البته با تجهیزات کامل که نه گرفتار روح شدند و نه جن زدگی.

کلمه جن به معنای پوشیده و مخفی است. جنیان به دلیل پنهان بودنشان از انظار عمومی، به جن (نامرئی) نامگذاری شده اند. این معنی پوشیدگی و پنهانی در تمام مشتقات جن جاری است. عدم وجود منابع آب در گستره وسیع ریگ جن به همراه وجود موانع طبیعی از جمله باتلاق های نمک و تپه های ماسه ای مرتفع هم عواملی بودند که این منطقه را در طول قرنها از دسترس انسان دور نگه داشته اند. همین عوامل باعث شده تا این عرصه پهناور در طول تاریخ بر انسان پوشیده بماند و در نتیجه نام جن را بر آن بگذارند. افسانه ها و داستانها در مورد این مورد از جاهای دیدنی ناشناخته ایران عموما نشأت گرفته از عجز حاشیه نشینان یا مسافران در عبور از این خطه بوده است. وجود گرمای زیاد با توجه به آنکه در قرآن جنس جن از گرما و آتش است، در انتخاب نامش بی تاثیر نبود.

اختلاف زیاد دمای شب و روز و خرد شدن سنگ ها در اثر این اختلاف فاحش که به گریه سنگ شهرت دارد نیز به همین عوامل متافیزیکی منسوب میشد.

• آدرس: شهر گرمسار، پارک ملی کویر
• مدت زمان بازدید: نصف روز

بهشت گمشده

منطقه گمشده و مرموز درست ترین القا کننده معنی تنگ بستانک مرودشت است؛ مکانی که تداعی گر همان بهشت گمشده ای بوده که بارها اسمش را شنیده ایم؛ نهرهای روان و سایه سارهای خنک در منطقه ای با آب و هوای گرم و خشک. بهشت گمشده مرودشت در حال حاضر با جذب گردشگران از شهرهای دور و نزدیک و حتی توریست های خارجی توانسته تا خود را بعنوان یکی از ناب ترین ها معرفی کند. تنگ بستانک در پنج کیلومتری کامفیروز قرار گرفته است. این جاذبه هم به دشتی مرغوب ختم می شود که البته این روزها تبدیل به زمینی برای شالیزارها شده و هم به ناحیه ای که جنوب آن به بخشهای کوهستانی منتهی می گردد.

تنگ بستانک مرودشت در یک منطقه حفاظت شده با مساحتی بیش از 15 هزار هکتار خودنمایی می کند. برای رسیدن به آن، می بایست به استان فارس، 120 کیلومتری شمال غربی شیراز، مرودشت و سپس کامفیروز سفر نمایید. درختان این ناحیه در برخی نقاط چنان به یکدیگر تکیه داده که گویی به هم پیوند خورده و سقفی از نوازش را بر سر رهگذران ایجاد می نمایند. در بهشت گمشده آنچه بچشم می آید، سبزی و زیبایی مناظر شگرف و آنچه به گوش می رسد، صدای نوازشگر آب و نغمه پردازی پرندگان و آنچه احساس می شود، طراوت و سرزندگی است. یکی از ویژگی ھای این پدیده طبیعی، بستر سنگی کف دره بوده که رویشگاه درختان چنار، گردو و گیاھان سایه پسند هست.

این درختان در فضای کم نور برای دسترسی به روشنایی بیشتر در رقابت بوده و قامت بلند و پوشش به ھم پیوسته ای دارند. پوشش گیاھی این جاذبه شامل دو جامعه پسته و بادام و جامعه بلوط بوده و درختان و درختچه ھایی از قبیل کیکم، زرشک، شیرخشت، بنه، چنار و گیاھانی از قبیل خارشتر، شیرین بیان، درمنه، گون و گرامینه را داراست. گونه ھای جانوری این منطقه نیز شامل قوچ، میش، بز وحشی، خرس، سمور، کلاغ و گونه ھایی از پرندگان شکاری هستند.

تنگ بستانک درگذشته بیشتر شهرت محلی داشت و منطقه ییلاقی بخشهای کامفیروز و بیضا محسوب می گردید. در گذشته، مهمترین سودمندی آن برای روستاهای پایین دست استفاده از منابع آب برای مصرف شرب، کشاورزی و گردشگری موردی جوامع محلی بوده و تا اواخر دهه 50 برای شهرنشینان نامی ناآشنا بود. اما از اوایل دهه 60، این منطقه به تدریج توسط گروههای کوهنوردی و گردشگران طبیعت معرفی گردید و به لحاظ زیبایی های خیره کننده و چشم انداز طبیعی منحصر بفرد توسط بازدید کنندگان علاقمند بهشت گمشده نامگذاری شد. در حال حاضر هم در حدود شش ماه از سال و در فصول بهار و تابستان منطقه مورد استفاده بازدید کنندگان قرار می گیرد و در چهار ماه اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد بیشترین بازدید کنندگان به آنجا مراجعه می کنند.

• آدرس: شمال غربی شهر شیراز، شهرستان مرودشت، بخش کامفیروز
• مدت زمان بازدید: نصف روز

دره هفت غار

دره هفت غار در شمال غربی نیشابور واقع شد. این شگفتی خارق العاده طبیعی از خاک رس تشکیل شده و رنگ سرخ این خاک هم از ویژگی های خاص و منحصر بفرد آن محسوب می شود. این منطقه آب و هوای بسیار خنکی دارد که باعث شده تا به یکی از محبوب ترین نقاط ییلاقی تبدیل شود بویژه در فصل تابستان که مردم به این دره سفر می کنند تا از آب و هوای خوب و خنک آن لذت ببرند. این مورد از عجیب ترین جاذبه های دیدنی ایران به سبب فرسایشی بودن و شیب تند، پس از بارش باران شکل جدیدی به خود گرفته و آبشارهای متعددی را در خود جای می دهد که همه این زیبایی ها باعث می شوند تا گردشگران داخلی و خارجی متعددی به منطقه بیایند.

برای بازدید از تمام قسمت های این جاذبه باید بین 2 تا 3 ساعت زمان گذاشته و حتما آمادگی بدنی کافی داشته باشید. جالب هست بدانید که جاذبه های طبیعی متعددی پیرامون این دره را فرا گرفته اند که می توانند خستگی رسیدن به این جاذبه را کاهش داده و حسابی شما را سرحال کنند. این دره در هر فصلی زیبایی های خاص خود را دارد ولی در بهار و پاییز فوق العاده هست.

• آدرس: شمال نیشابور، به طرف روستای بشرآباد، اولین فرعی سمت راست
• مدت زمان بازدید: 3 ساعت

جنگل جیغ

در شمال شرقی ایران و در استان خراسان، جنگل خارق العاده و اسرارآمیزی وجود دارد که در هنگام شب صداهای عجیب جیغ مانندی در آن می پیچند. این صدای جیغ شبیه به صدای ضجه زنی بوده که زنده زنده در حال سوختن در آتش است. این جنگل که نام واقعی آن جنگل سربرج است و با عنوان جنگل جیغ شناخته می شود، روزهای عادی و آرامی دارد اما به محض تاریک شدن هوا و تا هنگام سپیده دم، صداهای عجیب و ترسناکی در آن به گوش می رسند.

محققان می گویند صداهای تولید شده به نوعی ملخ که به صورت گروهی و در تعداد بسیار زیاد و بویژه در فصل های بارانی به روستاها حمله می کنند، مربوط است. اما مردم محلی هنوز هم جن ها و سایر مخلوقات فراطبیعی را مسئول بوجود آمدن این صداهای عجیب جیغ مانند می دانند. داستان های مردم هر ساله تعداد بسیار زیادی از گردشگران را به این دیدنی جذب می کند. نکته قابل توجه دیگر درباره این جنگل، این است که رودخانه ای که در آن جریان دارد، قبلا در فصولی از سال خشک بود اما هم زمان با شروع صداها از سال 1390، این رودخانه جاری است.

• آدرس: جنوب مشهد، بخش طرقبه، دهستان طرقبه، روستای سربرج
• مدت زمان بازدید: 4 ساعت

روستای ماخونیک

از جمله روستاهای عجیب ایران، روستای ماخونیک در استان خراسان جنوبی است. این روستای زیبا به نام سرزمین لی لی پوت ها معروف هست. اهالی این روستا در گذشته کوتاه قامت بوده و قدشان کمتر از 140 سانتیمتر بود. امروزه، جمعیت این روستا حدود 739 نفر است و قد آنها هم مانند گذشته نیست. طبیعت این روستا و اطراف آن بکر و بسیار زیبا و دیدنی بوده و این مسئله سبب شده تا بسیاری از افرادی که در این منطقه زندگی می کنند و گردشگران به دیدن این روستا بیایند.

علاوه بر طبیعت ماخونیک، معماری بناهای آن نیز بر جذابیتش افزوده است. در واقع، این روستا متعلق به 300 سال پیش بوده و از نظر تاریخی نیز بسیار باارزش به حساب می آید. آب و هوای ماخونیک با توجه به منطقه ای که در آن قرار دارد، در تابستان ها گرم و خشک، در زمستان ها سرد و در فصل پائیز معتدل است که بهترین فرصت برای سفر به این روستا خواهد بود. با توجه به منطقه جغرافیایی این روستا که در دامنه کوه ساخته شده، کوچه پس کوچه های آن همگی شیب دار و ناهموار هستند. این نکته را نیز بهتر هست بدانید که اهالی ماخونیک سیگار مصرف نمی کنند و تا 50 سال قبل نیز علاقه ای به خوردن گوشت و چای نداشتند. در واقع، مردم روستای ماخونیک سنت و گذشته خود را تا حدودی حفظ کردند و فرهنگ شهری بر آنها کمتر تاثیر گذاشته است.

منازل این منطقه همگی پایین تر از حد زمین و به صورت فشرده بنا شده اند. از در ورودی این خانه ها دو پله به سطح زمین دیده می شوند. این درها ارتفاع بسیار کمی دارند و از جنس چوب هستند و برای رد شدن از آنها باید حتما خم شد. مصالح بکار برده شده در این بناها بیشتر هیزم، سنگ و چوب بوده و در ساختار خانه های ماخونیک قسمتهای مختلفی مانند اجاق گلی، انباری گندم و جو به نام کندیک، طاق و طاقچه دیده می شوند. از جمله ویژگی های معماری این بناها، ارتفاع کم و فضای کوچک آنان بوده و دلیل آن هم سرمای شدید این منطقه است. لازم هست بدانید که چنین خانه هایی راحت تر گرم می شوند.

• آدرس: شهرستان سربیشه، بخش مرکزی، دهستان درح
• مدت زمان بازدید: نصف روز

دریاچه ارواح

دریاچه ممرز یا دریاچه ارواح در 32 کیلومتری نوشهر و در نزدیکی روستای ونوش قرار گرفت. نام محلی آن دریاچه دشت ممرز است، اما به دلیل باتلاقی بودن و همچنین وجود درختان کمر شکسته که در اغلب اوقات نیز پوشیده از مه هست، به دریاچه ارواح بیشتر شناخته می شود. دریاچه ارواح یا ممرز یک پدیده نمونه طبیعی تاریخی بوده که به منظور حفظ گونه های جانوری و گیاهی آن با شماره 402 ثبت ملی شده است. این جاذبه از نظر زمین شناسی احتمالا مربوط به دوره کرتاسه میانی تا کواترنری هست. طول دریاچه 300 متر، عرض آن 70 متر و در مجموع دارای سطحی معادل 40 هکتار است.

ممرز نامی یک نوع درخت بومی منطقه است با ارتفاع 15 تا 25 متر، تنه ای شیاردار و پوست صاف و مایل به رنگ سبز خاکستری که سالیان سال در دل دریاچه ریشه داشته و به دلیل مجاورت دائم با آب اکنون پوسیده اند. برای دسترسی به این دریاچه در کیلومتر 12 مسیر نور به نوشهر و پس از عبور از روستای ونوش، دومین بریدگی را دور زده و پس از طی صد متر جنب شهرک صنایع دفاع (ساصد) جاده خاکی به نام جاده شرکت چکش را به طول حدودا 3 کیلومتر طی کرده تا به دوراهی رسیده و سمت چپ دوراهی با محل نگهبانی محیط بانی مواجه می شویم.

معمولا با کمی صحبت و به یقین رسیدن نگهبانان از اینکه شما قاچاقچی چوب نیستید، در را باز کرده و اجازه ورود به جاده جنگلی را می دهند که پس از حدود 15 کیلومتر طی کردن جاده خاکی و ناهموار جنگلی که فوق العاده زیباست و پس از مشاهده تابلوی دشت ممرز، از جاده فرعی تا کنار دریاچه را به دلیل خرابی جاده دسترسی در حدود 30 دقیقه با پای پیاده طی کرده تا به کنار دریاچه برسید. تاکنون فیلم ها و مستندهایی درباره آن ساخته شده یا در دست تهیه و ساخت هستند. از جمله این فیلم ها میتوان به فیلم دریاچه ارواح ساخته رضا جعفری جوزانی و با همکاری دکتر حسام بنی اقبال اشاره کرد.

• آدرس: نوشهر، روستای صلاح الدین کلا
• مدت زمان بازدید: 4 ساعت

کوههای مریخی چابهار

کوههای مریخی به کوههای مینیاتوری نیز معروف هستند. زیبایی به حدی است که تنها با یکبار نگاه کردن، شیفته و مسحورشان خواهید شد. شکل خارق العاده این کوهها در این بندر، روح خسته هر انسانی را به وجد می آورد و به گذراندن چندین ساعت در دل خود تحریک می کند. جنس این کوههای فوق العاده رسوبی هست و شکل جالب و حیرت آور آنان هم توسط فرسایش و باد و باران به این صورت درآمد. با قدم زدن در این منطقه، در واقع حس قدم زدن در سیاره مریخ به شما دست خواهد داد.

کوههای مریخی چابهار به موازات دریا کشیده شده اند و از تفاوت هایی که میتوان در آنها با دیگر کوهها مشاهده کرد، به رنگ تقریبا سفید و همچنین واریزه های بسیار در پای آنها اشاره داشت. این کوهها به کوههای مریخی صحرای آتاکاما در شیلی شباهت بسیار زیادی دارند. کوههای مریخی چابهار برای میلیون ها سال متوالی در زیر دریای عمان قرار گرفته بودند و سپس به تدریج از زیر آب بیرون آمده اند. داستانهایی هم که مردم محلی در مورد این جاذبه می گویند، بسیار هیجان انگیز هستند. مردم اعتقاد دارند که این کوهها به زمین تعلق ندارند و از مریخ به زمین آمده اند.

• آدرس: 40 تا 50 کیلومتری شهرستان چابهار
• مدت زمان بازدید: 3 ساعت

تنگه رغز

تنگه رغز داراب بی تردید یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی این خطه از ایران است و در گویش بومیان این منطقه با نام تنگه رودخیز شناخته می شود. تنگه رغز که از آن به عنوان عروس دریاهای کشور نیز یاد می شود، دارای آب فوق العاده زلال و شفافی است و در خود بالغ بر 60 آبشار و 100 حوضچه آبی را جای داده است. در تمام بستر این مورد از عجیب ترین جاذبه های دیدنی ایران شما می توانید با سنگهای صیقل خورده متعددی روبرو شوید که در تمام طول تاریخ چند هزار ساله این دره طبیعی بر اثر جریانهای تند و کند آب به شکل ها و شمایل خاصی تبدیل شده اند.

در برخی از نقاط تنگه رغز داراب دیوارهای دره به گونه ای با یکدیگر برخورد کرده اند که گویی فضایی همچون غار را پدید آورده اند و در برخی نقاط دیگر از آن نیز به نحوی از هم فاصله گرفته اند که شما می توانید با نماهای جذابی از طبیعت سر به فلک کشیده این ناحیه بازدید بعمل آورید. طول تنگه رغز داراب تقریبا 4 کیلومتر بوده و آب جاری در میان آن بسیار تمیز و زلال است. شما می توانید به راحتی در آبگیرهای این دره حرکت ماهی های قزل آلا را نظاره گر باشید و از شنیدن صدای فرود آب و برخورد آن به سنگهای انتهای آبشار حسابی به وجد بیایید.

برای پیمایش این آن، توصیه می کنیم اول خود را به منطقه سرچشمه برسانید که برای این منظور هم می توانید از مسیری که همراه است با 4 ساعت کوهپیمایی استفاده کنید و هم از مسیری که تنها 2 ساعت کوهپیمایی دارد و 2 ساعت هم بایستی با وسیله نقلیه خود طی طریق نمایید. از همان نزدیکی های دره باید وسایل نقلیه خود را پارک کرده و آماده گشت و گذاری در دل طبیعت بکر و دست نخوررده آن هم با پاهای پیاده شوید. تا آخرین آبشار قابل دسترس در این دره چشم نواز حدودا 3 کیلومتر مسیر هموار و ناهموار در مقابل شما قرار گرفته که باید برای پیمودن بخشی از این مسیر حتما مجهز به وسایل صخره نوردی و ایمنی باشید تا بتوانید در کمال صحت و سلامت به انتهای دره دست پیدا نمایید.

گردشگران و بازدید کنندگان توجه داشته باشند که با توجه به شرایط آب موجود در این نقطه از کشور، شما به راحتی می توانید عمق حوضچه های آبی موجود در این جاذبه طبیعی و بکر را مشاهده کرده و آزادانه در این آبهای زلال و شفاف به شنا کردن مشغول شوید. لازم به ذکر است که عمق آب در برخی از این حوضچه ها حتی تا 20 متر نیز تخمین زده شد.

• آدرس: استان فارس، بخش فسارود، 30 کیلومتری شمال غربی شهر داراب، روستای رغز
• مدت زمان بازدید: نصف روز

دره کال جنی

کال جنی دره ای بسیار قدیمی بوده که در نزد بومیان به دره جن ها معروف است. این دره در شهر طبس جای گرفته و با دره ها و فرسایش هایش زیبا و گاه وهم انگیز است. اولین گروه کوهنودری به نام خاندان سالار به اینجا سفر کرده و درباره آن به عموم توضیح دادند. این دره در 35 کیلومتری شمال شهرستان طبس و در اطراف روستای ازمیغان قرار دارد و دارای نقش و نگارها و دیواره هایی بلند هست. تونل ها و حفره هایی هم در دیواره های این دره قرار داشته که به زمان ساسانیان باز می گردند. کال جنی طبس در سال 1396 با شماره 350 در فهرست آثار ملی ثبت شد.

برای رسیدن به این جاذبه از طریق جاده شمالی شهر و بعد از عبور از کنار فرودگاه طبس از سمت راست یا همان شرق جاده (دوراهی استخر شاعر) از جاده اصلی خارج شده و و طی حدود 5 کیلومتر جاده خاکی به محل دره می رسیم. از دو مسیر میتوان وارد این دره شد؛ یکی انتهای جاده خاکی که به واقع ابتدای این دره بوده و متصل به کوه است و دیگری میانه های این جاده خاکی که میتوان از طریق یک شکاف ایجاد شده به وسیله فرسایش به درون دره راه یافت.

با توجه به نوع آب و هوای منطقه طبس بیشتر فصول پاییز و زمستان برای گردشگری در منطقه طبس و به ویژه این دیدنی توصیه می گردد. به این ترتیب که در زمانی که شهرهای شمالی و غربی با سرما و برف روبرو هستند، شما در این منطقه گرمایی مطلوب را خواهید داشت.

• آدرس: جاده طبس بشرویه، دوراهی استخر شاعر، روستای فشاه
• مدت زمان بازدید: 3 ساعت

قبرستان سفید چاه

درست در شمالی ترین نقطه ایران، روستای معروفی وجود دارد که دلیل شهرتش هم گورستان اسرارآمیزی است که داخلش قرار گرفت. این گورستان که به اسم سفید چاه یا گورستان سپید معروف بوده، در شهرستان گلوگاه استان مازندران و روستای سفید چاه واقع شده و میتوان گفت که اولین گورستان مسلمانان در ایران است. مردم گلوگاه از 50 آبادی دور و اطراف مرده هایشان را به دوش می گیرند و راهی روستا شده تا بتوانند برای رفتگانشان جایی در قبرستان سفید چاه دست و پا کنند.

یکی از ویژگی های آن، قرار داشتن سنگ قبرها به حالت عمودی بوده و برای نشان دادن اینکه مردگان چه شغلی داشتند، ابزار و ادوات شغلی افراد روی سنگها حک شده و حتی برای اینکه مشخص شود داخل این قبرها زن یا مرد به خاک سپرده شده هم نمادهایی وجود دارد که این نقش و نگارها باعث زیبایی گورستان شد. قبرستان سفید چاه روز به روز بزرگ و بزرگتر می شود و کم کم خانه ها و زمین ها را پس می زند تا برای مردگان جا باز کند.

یک صندوقچه چوبی خیلی قدیمی هم داخل این دیدنی وجود دارد که اهالی روستا مانند چشم هایشان از آن محافظت می کنند. بومیان خاک سفید این گورستان را جادویی می دانند و باور دارند که به خاطر این خاک سفید جنازه مرده ها از بین نمی رود. برخی محلی ها هم می گویند که اجنه در این قبرستان رفت و آمد دارند. شب ها اطراف قبرستان مه گرفته و بسیار ترسناک می شود و می گویند که ممکن است به خاطر مه راهتان را شب ها در این گورستان گم کنید.

برای دسترسی به سفید چاه، از بهشهر به بعد باید به دل جنگل سرسبز بخش یانه سر بزنید تا بعد از طی 20 کیلومتر جاده پیچ در پیچ آسفالته به گلوگاه برسید. بعد از گلوگاه هم روستای نیالا در مسیرتان قرار می گیرد و بالاخره این مورد از دیدنی ترین ناشناخته های ایران در حاشیه جاده خودنمایی می کند.

• آدرس: بهشهر، بخش یانه سر، روستای سفید چاه
• مدت زمان بازدید: 2 ساعت

باغ سنگی

استان کرمان پر از زیبایی های طبیعی و اماکن تاریخی هست که یکی از این مکانها، باغ سنگی سیرجان نام دارد؛ باغی بزرگ که درختان چوبی اش میوه هایی از سنگ را به ارمغان می آورند؛ باغی که همه ساله گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را برای دیدن خود به کرمان می کشاند. این باغ در روستای میاندوآب قرار گرفته است؛ روستایی که نه به دلیل زیبایی های محیطی و نه به سبب محصولات کشاورزی بلکه تنها به علت وجود باغی با ثمره سنگی شهره جهانیان است.

برای تماشای آن ابتدا می بایست به کرمان و سپس به شهر سیرجان سفر کنید. فاصله کرمان و سیرجان خیلی زیاد نیست و دو ساعته می توانید مسیر بین این دو نقطه را طی نمایید. پس از پیمایش 30 کیلومتر از جاده اصلی سیرجان و عبور از میاندوآب، به تابلوی میراث فرهنگی و گردشگری ایران می رسید و با طی کردن مسیر 4 کیلومتری، به باغ سنگی سیرجان خواهید رسید. داستان بوجود آمدن باغ سنگی از جایی شروع شد که در سال 1340 و با اجرای طرح اصلاحات اراضی، درویش خان اسفندیارپور که زمینهای متعدد و زیادی داشت، بخش قابل توجهی از آنها را از دست داد و به علت عدم رسیدگی و آبیاری، زمین های حاصلخیز و بارورش به طور تمام و کمال از بین رفتند.

اسفندیارپور که به کل مایوس شده بود، چادری در صحرای حوالی باغ هایش زد و در همان چادر سکنی گزید. در همان باغ خشک شده، درویش خان اسفندیارپور دست به اجرای ایده ای جذاب زد یعنی همان احداث باغ سنگی سیرجان. او تنه درختانی را که برای این منظور لازم داشت، از روستاهای اطراف جمع آوری نمود و در زمین باغ خود قرار داد. سپس، با ابزارهایی مانند سیم و کابل سنگهایی در ابعاد و اندازه های گوناگون را از درختان کاشته شده مانند میوه آویزان نمود. جالب است بدانید که بنابر گفته افراد محلی، درویش خان خودش تمام قطعات موجود در این مورد از دیدنی ترین ناشناخته های ایران را حمل کرده و در این بین از کسی یاری نگرفت.

نکته جالب تر اینجاست که سنگهای جمع آوری شده از منطقه ای هستند که اصلا سنگی در آن دیده نمی شود. بر روی برخی از درختان سنگهای سنگینی آویزان شده که غیرقابل باور هستند. از گفت و گو با درویش خان اسفندیارپور به این مهم رسیدند که بسیاری از درختان موجود در باغ سنگی که اکنون یکی از ناب ترین جاذبه های گردشگری کرمان محسوب می شود، نشانه اتفاق خاصی در زندگی او هستند. برای نمونه میتوان به درختی که سنگ گردی از آن آویزان شده، اشاره داشت که بیانگر رفتن نوه آقای اسفندیارپور به خدمت سربازی است. در واقع، حرکت این چنینی درویش خان یک پاسخ جالب در مقابل ظلم هایی بود که در مورد اراضی وی اعمال کردند.

• آدرس: 40 کیومتری جنوب شرقی سیرجان، روستای میاندوآب
• مدت زمان بازدید: 2 ساعت

روستای کندوان

در استان آذربایجان شرقی و در فاصله 2 ساعته با مرکز این استان یعنی تبریز و در کنار شهر اسکو، روستایی زیبا به نام کندوان قرار گرفته است. روستای کندوان اسکو را میتوان جز قدیمی ترین روستاها دانست که قدمت آن مربوط به 6000 سال پیش می شود. البته زمان دقیق ساخت آن مشخص نیست. برخی می گویند به زمان قبل از اسلام بر می گردد و برخی معتقدند که در قرن 7 میلادی ساخته شده است. خانه ها در این روستا در صخره ها ساخته شده و گفته می شود قدمت آنها به 700 سال پیش بر می گردد. در مورد افرادی که در ابتدا در این روستا زندگی می کردند نیز چندین نظر وجود دارد.

برخی می گویند که با توجه به اشیای پیدا شده، میتوان گفت که زندگی در این روستا از زمانی قبل از ایلخانان وجود داشته است. برخی دیگر می گویند که کسانی که برای اولین بار در این روستا سکنی گزیدند، از اهالی حیله ور بودند و در واقع از دست مغول ها فرار کرده و به این روستا پناه آورده بودند. نکته قابل توجه در مورد روستای کندوان اسکو این است که جز 3 روستای صخره ای در کل دنیا بوده و ویژگی به خصوص این روستا این است که در دنیا تنها روستایی هست که در آن همچنان مردم زندگی می کنند.

دو نظریه در مورد نام این روستا وجود دارد؛ یکی آنکه کلمه کند در زبان ترکی به معنای روستا است و به همین دلیل نام این روستا کندوان گذاشته شد و نظریه دیگر شبیه بودن روستا به کندوی عسل است. لازم به ذکر هست که نام دیگر این روستا که خیلی کم از آن استفاده می شود، کندجان است. با توجه به موقعیتی که این روستا دارد، آب و هوا بسیار سرد است به صورتی که نیمی از سال روستای کندوان در یخبندان به سر می برد. صخره هایی که در حال حاضر خانه های روستا را در آنها می بینیم، از گدازه های آتشفشان کوه سهند بوجود آمده که مردم خانه های خود که به اسم کران معروفند را در آنها حفر کردند. کرانها شکلهای استوانه ای دارند و تعداد طبقاتشان بین دو تا 4 است. در طبقه اول این خانه ها حیوانات را نگهداری می کردند و در طبقات بالاتر افراد بسر می بردند.

جالب است بدانید که در هر کران طبقات مجزا هستند و هیچ ارتباطی از داخل کران بین آنها وجود ندارد. بلندترین کرانی که در روستای کندوان وجود دارد، دارای 40 متر ارتفاع است. همانطور که گفته شد، روستای کندوان اسکو دارای آب و هوای بسیار سردی است. برای همین هم این کران ها در فصل زمستان فضای داخلی گرم و در فصل تابستان فضای داخلی خنکی دارند و آن هم به دلیل معماری روستای کندوان است. در حال حاضر، میتوان از برخی از این کرانها دیدن کرد که این اجازه را صاحبان آنها با دریافت مبلغی می دهند. برخی دیگر از این کرانها به مکانی برای فروش صنایع دستی و سوغات تبدیل شده اند. در کنار خانه های این روستا کرانهایی هم با کاربری هایی همچون مسجد و مدرسه می بینیم که بزرگترین کران روستا با 3 طبقه متعلق به مسجد است.

• آدرس: شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان سهند
• مدت زمان بازدید: یک روز کامل

روستای درک

درک روستایی در دهستان زرآباد شرقی بخش مرکزی شهرستان زرآباد در استان سیستان و بلوچستان ایران است. ساحل درک بسیار معروف هست. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395، جمعیت این روستا برابر با 449 نفر بوده است. بیشترین دلیل شهرت درک اول به خاطر نام آن بوده که ایهام برانگیز است و در سال های اخیر بین گردشگران مشهور شده و آنان آرزو می کنند که زودتر به درک بروند. اما فارغ از نام آن، دلیل اصلی و جاذبه مهم این روستا تلاقی کویر و دریاست که در طلوع و غروب مناظری وصف ناشدنی را شکل می دهند.

شغل اکثریت مردم این روستا به دلیل همجواری با دریا، ماهیگیری هست و از این راه کسب درآمد می کنند. در آفتاب داغ روستای درک ساعتها میتوان بر روی رمل ها دراز کشید و خود را با لایه ای از شن پوشاند. محلی ها اعتقاد دارند که این کار در درمان دردهای عضلانی و استخوانی موثر است. در فصل بهار هم به دلیل وزش بادهای موسمی، هوایی خنک و مطبوع در روستای درک زرآباد جریان دارد که شرایط را برای سفری تفریحی به یکی از روستاهای خاص ایران فراهم می کند. با اینکه روستای درک در مجاورت دریا واقع شده ولی در کمال تعجب آب روستا را شیرین می یابید که مناسب آشامیدن و استحمام هست. در کنار ماهیگیری که شغل اصلی اهالی درک به حساب می آید، باغداری نیز در این منطقه رواج داشته و هندوانه و ذرت اصلی ترین محصولات به حساب می آیند.

به دلیل توجه و حضور گردشگران هم در سالهای اخیر امکانات گردشگری بومگردی در این روستا شکل گرفته و با کمی پرس و جو میتوان اقامتگاه روستایی مناسبی را پیدا نمود. با درخواست گردشگران غذاهای محلی نیز معمولا توسط صاحب خانه تهیه و در اختیار قرار می گیرند. همچنین در این روستا یک درخت نخل به دور از سایر درختان هست که گردشگران نام آن را تک درخت یا نخل تنها گذاشته اند.

• آدرس: شهرستان زرآباد، بخش مرکزی، دهستان زرآباد شرقی
• مدت زمان بازدید: یک روز کامل

گورستان هفتاد ملا

اگر تصمیم به بازدید از قبرستان هفتاد ملا دارید، از زاهدان در حدود یک ساعت به سمت شرق رفته تا اینکه به روستای تمین برسید. در قسمتی از کوههای روستا، تورفتگی غار مانندی بوده که تصنعی به نظر می رسند. کمی نزدیکتر که شوید، محلی ها به شما می گویند که اینجا گورستان هفتاد ملاست؛ قبرستانی که صاحبانش همیشه در سایه و دور از نور خورشید به آسودگی خفته اند و باد و باران گزندی به آنها نمی زنند. پیمودن ساعت ها و کیلومترها مسافت برای دیدن این مکان واقعا ارزش دارد و سفر را بسیار پربار می کند. از بومی ها درباره آن پرسیدیم و آنها افسانه و پاسخ های جالبی را پیرامون این دیدنی بیان کردند. بعضی بر این باورند که اینجا محل دفن موبدان زرتشتی است که بعد از حمله اعراب به این منطقه پناه بردند.

باور دیگر این است که مردم به علت قرار گرفتن منطقه در مسیر رودخانه، اجساد افراد متوفی را در ارتفاعات دفن می کردند تا از سیل در امان بمانند. مساحت گورستان هفتاد ملا بیش از 500 متر مربع بوده و به شکل کمانی در بخش شرقی روستای روپس قرار داده شده است. قبرهای قبرستان 800 ساله هفتاد ملا به شکل مستطیل بوده و دو طرفشان به وسیله خشت خام بالا آورده شده است مثل صندوقچه و اجساد را داخل آنها قرار داده و قبور را به صورت مسطح و بیرون از سطح زمین ساخته اند. برای ساخت قبرها از سبک معماری مقبره کوروش الهام گرفته اند. بر روی هر کدام از این قبرها هشت سوراخ ایجاد شده که هوا از داخل آنها عبور می کند و قسمت هایی از قبرها را هم به رنگ قرمز نقش زده اند.

مردم محلی معتقدند که این دیدنی متعلق به هفتاد شخصیت مذهبی ملاست که در جنگ با دشمنان به شهادت رسیده و آنها را مخفیانه در این کوه به خاک سپرده اند. با توجه به جهت قرار گرفتن همه گورها که شمالی جنوبی است، این گورها را به دوره اسلامی میتوان نسبت داد و با توجه به بقایای دیوارهای خشت و آجری که دور برخی از قبور ایجاد شدند، به نظر نمی رسد قدمت این قبور بیش از 200 سال باشد. این اثر در سال 1380 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید.

در گذشته و قبل از اینکه قبور مرمت شوند، برخی از سازه ها زیر اندود سفید رنگ فعلی دارای تزئینات رنگی بودند که پس از مرمت مدفون شدند. در فاصله 50 متری شرق آن هم شکاف های طبیعی یا مصنوعی متعددی مشاهده می شوند که براساس گفته های محلی و همچنین مشاهدات انجام گرفته، تا چند سال پیش بقایای تدفین هایی درون آنها دیده می شدند.

• آدرس: شهرستان میرجاوه، بخش لادیز، روستای روپس
• مدت زمان بازدید: 2 ساعت

گورستان خالد نبی

گورستان و زیارتگاه خالد نبی در فاصله 90 کیلومتری شمال شرق شهرستان گنبد کاووس و 55 کیلومتری شمال شرق شهرستان کلاله واقع شده است. به دلیل دوری راه، فقدان وسیله نقلیه و کمبود تسهیلات رفاهی در محل و همچنین گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان بهترین زمان برای دیدار از آن ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد هست. طبق روایات رایج بین اهالی، عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا شبان خالد نبی یا یکی از اولیای گمنام یا یکی از همراهان وی بوده که همگی آنها مورد توجه و احترام ترکمن ها هستند. بیشترین دلیل بازدید و حضور گردشگران هم مشاهدات مردم محلی و اهالی آن منطقه از فعالیتهای ماورالطبیعه در این گورستان و اطراف آن است که باعث بوجود آمدن خرافات و ایجاد باورهایی میان مردم شد.

زیارتگاه خالد نبی به صورت بنایی مسقف با پلان چهار ضلعی و تعدادی پنجره و در ورودی بوده که در ورودی بقعه دارای طاق هلالی هست. پنجره ها و در ورودی فلزی ساده بوده و بر هیچ کدام از آنها کتیبه تزئینی دیده نمی شود. سقف آرامگاه خالد نبی از بیرون گنبدی سبز رنگ و شلجمی شکل بوده که کمربند و گنبد آن داخل هم رفته اند. در داخل بقعه خالد نبی فقط قبری ساده به شکل قبرهای پشته ای با ارتفاع حدود 1.5 متر دیده می شود. این قبر فاقد کتیبه تاریخی هست. سقف بقعه بر روی دو ستون فلزی استوار شده و بر روی یکی از طاقچه های پنجره هم تعدادی سنگ های کوچک طبیعی از جنس سنگ های رودخانه ای گذاشته شد. در اطراف بقعه خالد نبی تعدادی اتاق یا زائرسرا، یک باب مسجد، چندین سرویس بهداشتی و تعدادی آب انبار ساخته شده است.

بر روی یک رشته تپه های خاکی که ارتفاع آنها به مراتب کمتر از ارتفاع محل زیارتگاه خالد نبی است، گورستان وسیعی با منظره ای خیره کننده بوده که سنگ قبرهای آن به شکل استوانه هایی به ارتفاع 2 متر و بیشتر دیده می شود. به نظر می رسد بیش از 600 سنگ مزار در گورستان خالد نبی یافت گردد. پراکندگی این سنگ ها در دامنه های کوه مرکزی و کوه شرقی بوده و برخی دیگر از مجموعه سنگ مزارها به صورت های منفرد در تپه های اطراف که مسلط به هزار دره بوده، قرار گرفته اند.

دیوید استروناخ در سال 1979 و 1980 بیش از 600 سنگ ایستاده را یافت که در چندین محل وسعت یافته بودند. سنگ مزارهای این گورستان از سنگهای یکپارچه تراشیده شده و به شکل های استوانه ای و صلیبی هستند. در رسانه های عمومی سنگ ها اغلب به عنوان نمونه هایی از معماری وابسته به آلت جنسی معرفی می شوند. بازدید کننده ها هم سنگ مزارهای استوانه ای را به عنوان آلت مرد توصیف کرده اند. به گفته برخی، تشبیه این سنگ قبرها به آلت مردانه تشبیهی نادرست است و شکل ظاهری آن به این صورت بوده که کلاه خود در بالا و شال کمری مردانه در پایین توصیف شده و سنگ قبرهایی که دو حلقه در پایین دارند، نشانگر شال پهلوانی در آن دوره بوده که علاوه بر شالی که مردان به دور کمر می بسته اند، مورد استفاده قرار می گرفت.

همچنین، طول سنگ قبرها بسته به جایگاه آن شخص بلندتر یا کوتاه تر ساخته شده اند. قبر زن ها نیز به شکل سینه و سینه بند زنانه بوده و سطحی تخت دارد و همه گورهای زنانه رو به شمال قرار گرفته اند. گفته می شود که این گورستان متعلق به عصر پارینه سنگی هست.

• آدرس: 60 کیلومتری شمال کلاله
• مدت زمان بازدید: یک روز کامل