دیدنی های غار کرفتو، غاری شگفت انگیز در کردستان

یکی از عواملی که گردشگران و توریست ها برای آمدن به ایران به آن اهمیت زیادی می دهند و برایشان قابل توجه است، وجود آثار تاریخی و قدیمی در کشورمان می باشد. در مقاله دیدنی های غار کرفتو قصد داریم شما را با یکی از این مکان های دیدنی آشنا کنیم به نام غار کرفتو. این غار بسیار زیبا و دیدنی در استان کردستان قرار دارد و در 70 کیلومتری قسمت جنوبی شهر سقز قرار گرفته و شهر دیوان دره با آن 31 کیلومتر فاصله دارد. زمان ساخت آن به دوره های بعد از ورود اسلام به ایران برمی گردد. غار کرفتو در زبان کردی به صورت ئه شکه وتی و ره فتوو تلفظ می شود. یکی از ویژگی های جالب زیبایی های غار کرفتو این است که فقط با ابزارهای دستی ایجادشده و دست کند ایرانیان باستان می باشد. این غار از جمله بزرگترین غارهای دست کند کشورمان است که طول آن به 750 متر می رسد و دارای نقشه کاملی نبوده زیرا دارای مسیرهای پر از پیچ می باشد که به دالان های مختلفی می رسند و به جرات می توان گفت غار کرفتو از زیباترین مناطق دیدنی در غرب کشور می باشد و نشانه ای از کوشش و سعی افراد برای غلبه و تسلط بر محیط زندگی با امنیت بیشتر است. غار کرفتو با شماره 330 در 20 بهمن 1318 ثبت ملی شده است. این مقاله هر چه بیشتر شما را با دسترسی به غار کرفتو آشنا می سازد.

پیشینه تاریخی غار کرفتو

دیدنی های غار کرفتو در دوره های اشکانیان و ساسانیان و اسلام مورد استفاده قرار گرفته است. با پژوهش هایی که در اطراف زیبایی های غار کرفتو صورت گرفت کارشناسان به این نتیجه رسیدند که به احتمال زیاد این غار به اواخر هزاره پنجم و چهارم متعلق است. به صورت هم زمان این غار با غارهایی همچون غار کانی میکائیل توسط انسان ها استفاده می شده و بعدها بر روی خاک این دو غار یعنی غار کرفتو و کانی میکائیل که تقریباً در یک کیلومتری کرفتو در قسمت شمالی آن قرار گرفته، آزمایش هایی انجام شد که نشان داد عمل و اقداماتی که در سطح این دو غار صورت گرفته و با توجه به رسوب هایی که از آن ها باقی مانده، نشانه ای از فعالیت انسان های آن دوره وجود ندارد و بیشتر مربوط به گله داران کوچ کننده ای بوده که در آنجا سکونت داشتند و بعدها از این مناطق رفته اند.

تحقیقات باستان شناسی در غار کرفتو

کارشناسان باستان شناسی با پژوهش هایی که داشتند به این نتیجه رسیدند که بخش هایی از دیدنی های غار کرفتو، هنر دست مردمان آن زمان بوده و کنده کاری هایی که بر روی دیوارهای غار ایجادشده همه کار دست ایرانیان بوده و از همه مهمتر اینکه آن ها هیچ وسیله پیشرفته ای برای کنده کاری در اختیار نداشتند. جنس سنگ غار کرفتو از آهک است و به دوره سوم زمین شناسی مرتبط می شود. در سال 1818 میلادی سر رابرت کرپورتر که از زیبایی های غار کرفتو دیدن می کرد، دست نوشته های این غار توجه او را به خود جلب کردند و بعدها او توانست این دست نوشته ها را ترجمه کند. بیست سال بعد یعنی در سال 1838 میلادی شخص دیگری به نام سر انسان که از غار کرفتو دیدن می کرد این دست نوشته های راکه سر رابرت کوپروتر ترجمه کرده را تغییر داد و تصحیح کرد. سالیان سال بعد در سال 1963 سر اورل اشتین باستان شناس و همکار هنرمندش ایوب خان که از این غار زیبا دیدن می کردند نقشه ای از غار و از مسیرها، رواق ها و اتاق های سنگ کاری و حجاری شده آن تهیه کردند. از گذشته تاکنون این غار افراد و قوم های مختلفی را به خود دیده که در آن برای مدتی ساکن بودند و تغییراتی در این غار ثبت کردند و اتاق های تودرتو، دالان های عبوری و راهروها نمونه هایی از این تغییرات هستند و همین سبب شده تا دیدنی های غار کرفتو در میان غارهایی که دست کند می باشند، نامش معروف و مشهور باشد. از مسیرها و راه هایی که در این غار ساخته شده و اتاق های آن، می توان متوجه شد که در آنجا انسان هایی زندگی می کردند. بافت ساختمانی این بنا بسیار زیبا و بی همتاست. درگاه ورودی این غار در بخش ابتدایی ابعاد تقریباً 20 تا 25 متری نسبت به سطح غار دارد که این سبب شده تا انسان ها برای اینکه به داخل غار بروند با مشکلاتی روبرو باشند و این امکان برایشان به سختی مقدور بود تا اینکه تصمیم گرفتند پله هایی از چوب درختان اطراف درست کنند و در مسیرشان نصب کنند تا این امکان را داشته باشند که به داخل زیبایی های غار کرفتو رفته و از آن دیدن کنند.

طراحی و نوع معماری غار زیبا و شگفت انگیز کرفتو

براساس عقیده دانشمندان، غار کرفتو دارای 4 طبقه بود و هر طبقه به طبقه دیگر توسط پله های مرتبط بود و حتی در هر طبقه غار اتاق هایی وجود داردکه شامل نورگیرها و پنجره ها هستند که از ویژگی های جالب و شگفت انگیز این غار است و همچنین پنجره ها ورودی ها را طوری طراحی و مستحکم کرده بودند که از نظر امنیتی مشکلی برایشان نداشته باشد. البته بعدها به سبب وقوع رخدادهای چون زمین لرزه بعضی از قسمت های این غار آسیب دید و امروزه این آسیب به بافت غار به خوبی قابل دیدن است و باعث شده هنوز باستان شناسان مسیرهایی را که برای رفتن به اتاق ها و طبقه های دیگر ساخته شده را شناسایی نکنند و برایشان به صورت یک معما در زمان دسترسی به غار کرفتو باقی مانده است.

ویژگی های غار کرفتو

1. شکل جالب سقف ها که به صورت کمانی شکل می باشد.

2. وجود درگاهی های ورودی و پله ها

3. پنجره ها و نورگیرها

4. دقت بالا در کندن اتاق ها از مواردی است که بسیار قابل توجه می باشد.

5. بر روی پنجره ها تزییناتی وجود دارد که می توان آن را با عطرهایی که در تپه نوشیجان در ملایر از دوره مادها است، مقایسه کرد و در قسمت ورودی و روی سر در یکی از اتاق های طبقه سوم یک کتیبه و دست نوشته یونانی قرار گرفته که البته بسیار آسیب دیده و در این کتیبه نوشته شده است: این خانه هراکلس است، هرکسی در آن وارد شود در امان است. که در آن نام هراکلس به چشم می خورد و همین باعث شده عده ای نام آن را معبد خدای یونانی گذاشته اند. عده ای به سبب وجود این کتیبه اعتقاد دارند که سلوکیان مدت موقتی را در این غار سپری کرده و در آنجا مستقر بوده اند و پس از فتح مایی که مهرداد دوم اشکانی انجام داده به قسمت غربی ایران آمده اند. طبق پژوهش هایی که باستان شناسان انجام داده اند این غار دارای چهار دوره سکونت است که به صورت قبل از تاریخ، اشکانی، ساسانی و اسلامی می باشد. در مورد دوره سلوکی مطمئن نیستند و در این زمینه مشغول آزمایش می باشند تا در مورد آن به یقین برسند و درستی یا نادرستی این فرضیه مشخص شود. در طبقه سوم در زمان دسترسی به غار کرفتو بر روی دیوار اتاق ها و راه های ورودی نقاشی ها و تصویرهایی از موجودات و گیاهان ترسیم شده که بسیار زیبا هستند. و پله ها و نورگیرها، ورودی ها و پنجره ها اتاق ها آن قدر زیبا و هنرمندانه کنده کاری شده که توجه هر بازدیدکننده ای را به خود جذب می کنند. این غار 18 پله دارد که برای دیدن آن باید از این پله ها بالا بروید. ارتفاع این بنا تا سطح به چیزی نزدیک 100 متر می رسد. در بعضی از قسمت ها راهروها دارای ارتفاع کمی هستند و به راحتی نمی توان از آنجا گذشت به طوری که فاصله بین سقف و کف بسیار کم است. روی دیوارهای داخلی غار همانطور که اندکی قبل تر گفتیم، تصویرهایی حک شده است به عنوان مثال تصویر شخصی که بر اسب سوار شده، دیگری گوزنی که نام آن مارال است و تصویرهایی از حیوان های دیگر به صورت هنرمندانه بر روی دیوارها حک شده است.

بهترین زمان بازدید از غار کرفتو

پیشنهاد می کنیم اگر قصد مسافرت به این منطقه و بازدید از غار کرفتو را داشتید در فصل های بهار، تابستان و پاییز به این مکان مراجعه کنید زیرا که در فصل زمستان هوا بسیار سرد بوده و اغلب مسیرهایی که به این غار منتهی می شوند پر از برف می باشد و ممکن است، مسدود باشند. به علت بالا بودن تعداد بازدیدکنندگان سازمان میراث فرهنگی از سال 1378 هجری شمسی امکانات رفاهی بسیاری را برای بازدیدکنندگان به وجود آورده تا آن ها از سفر به آنجا لذت ببرند و با مشکلی روبرو نشوند و به راحتی بتوانند به این منطقه سفر و از آن دیدن کنند. به عنوان مثال ایجاد پارکینگ، نصب نرده های چوبی، ایجاد سرویس های بهداشتی، برق کشی نمونه هایی از امکاناتی است که این سازمان ایجاد کرده و سبب شده که گردشگران بسیاری از سایر نقاط کشور و حتی خارج از کشور این مکان را برای سفر انتخاب کنند. این مقاله درباره دسترسی به غار کرفتو می باشد.