آداب و رسوم جشن مهرگان؛ جشن مهرِ مهر

در ایران باستان روزهای ماه به شماره شناخته نمی شدند و هر روز نامی داشت و زمانی که روز و ماه همنام می شدند، جشنی برپا بود. فرا رسیدن پاییز با به پایان رسیدن فصل کار و برداشت محصول همراه هست و نوید دهنده شش ماهه سرد با شبهای طولانی. به پاسداشت محبت که همانا گرمی دهنده دلهاست، در این ماه، جشنی برپا خواهد بود. جشن مهرگان یا جشن مهر یا متراکانا یا در عربی مهرجان، از کهن ترین جشن و گردهمایی های ایرانیان است که در مهر روز مهرماه برگزار می شود. براساس مقاله جشن مهرگان چیست باید بدانید که این جشن که در ستایش و نیایش مهر به معنای محبت، دوستی، عهد و پیمان برگزار شده، پس از نوروز، بزرگترین جشن ایرانیان باستان بود و آداب و رسوم جشن مهرگان و همچنین سفره جشن مهرگان خاص و دیدنی هستند.

این جشن شش روز به طول می انجامید؛ یعنی از شانزدهم (مهرگان عامه) تا بیست و دومین روز مهرماه (مهرگان خاصه) مردم جشن می گرفتند. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه شوید تا بدانید جشن مهرگان چیست و با آداب و رسومش آشنا شوید.

برگزاری جشن

جشن مهرگان نیز همچون نوروز، به یاد حوادث آفرینش جهان برگزار می شود؛ به پاس همه نعماتی که اهورامزدا به انسانها داده و در راستای تحکیم دوستی، میهمانی، جشن و پایکوبی برپاست. در سفره جشن مهرگان نوشیدنی پیمان از عصاره گیاه هئومه یا هوم، نان مخصوص که با آرد هفت غله تهیه می شد، شمع یا جام آتش برافروخته خوشبو (مانند اسپند و زعفران و عنبر)، گلاب، شکر، شیرینی و خوراکی های محلی مهیا هستند.

برگزاری جشن در گذشته

قدمت این جشن بسیار است. بار عام شاهان، مراسم آفرین خوانی، رسیدن پیک خجسته به دربار شاهی و بخشیدن لباسهای موجود در صندوق خانه شاه به عموم مردم از جمله برنامه های این جشن در ایران باستان بوده اند. در شاهنامه نیز زمان پیدایش این جشن به عصر فریدون می رسد.

به روز خجسته سرِ مهر ماه / به سر بر نهاد آن کـیانی کلاه
زمانه بی اندوه گشت از بدی / گرفتند هر کس ره بخردی
دل از داوری ها بپرداختند / به آیین یکی جشن نو ساختند

در حال حاضر

امروزه، مهرگان در هیچ کجای دنیا به شیوه قرون چهار، پنج و ششم برگزار نمی شود. به نقل از دکتر بهرام فره وشی، جشن مهرگان بعنوان جشن خانوادگی در میان زرتشتیان یزد و کرمان برگزار می شود و مردم در آن، قربانی داده و پایان گرما و شروع سرما را جشن می گیرند.