آشنایی با دیدنی ترین باغهای ایران در بهار: سفر به سرزمین گلها

فصل بهار مملو از زیبایی ها هست؛ فصلی که طبیعت با شکوفه های رنگارنگ و سبزه ها خود را زینت داده و به استقبال گردشگران می رود. یکی از جاذبه هایی که در فصل بهار بیش از همه مورد توجه قرار می گیرد، باغها هستند. باغهای بیشماری در جای جای کشور ایران دیده شده که هر کدام گوشه ای از جذابیت های طبیعت را به رخ گردشگران می کشند. اگر از علاقمندان به طبیعت گردی هستید، بهتر است به دل زیباترین باغهای ایران در بهار رفته و از عطر شکوفه های زیبا مست شوید. با ما در مقاله دیدنی ترین باغهای ایران در بهار همراه شوید تا شما را با شماری از مشهورترین باغهای ایران آشنا کنیم.

باغ فین کاشان

باغ فین کاشان متعلق به دوره صفویه بوده و در 1314 به ثبت رسید. باغ فین به همراه 8 باغ دیگر با عنوان باغ ایرانی به ثبت جهانی رسیده و میتوان آن را نمونه ای کامل از باغ ایرانی دانست. این باغ دارای 23 هزار متر مربع مساحت بوده و شامل برج، بارو و حیاط مرکزی می شود. پادشاهان قدیم به منطقه فین به دلیل وجود چشمه ای در آن بسیار علاقه داشتند. با توجه به کتاب تاریخ قم، به دستور جمشید در این منطقه کاریز و همچنین بناهایی ساخته شد. بعد از آن، پادشاهان آل بویه بناهای سلطنتی و شاهانه ای را در اینجا ساخته و باغ کهنه یا عمارت کهنه این منطقه هم در دوره ایلخانان و مغول نوسازی شد. در زمان صفویه هم باغ فینی که امروزه شاهد آن هستیم، بنا گشت.

در واقع، معماری باغ فین بعد از زلزله ای که در سال 982 قمری رخ داد، ساخته شد. بعد از دوران صفویه و در دوران زندیه هم در کنار این باغ عمارت خلوت کریم خانی ساخته شد و در زمان قاجار قسمت هایی مانند حمام قاجار، خلوت نظام الدوله، عمارت بادگیر، شترگلوی فتحعلیشاهی و تالار شاه نشین به آن اضافه شدند. در این اثر از عناصر طبیعی مانند درخت و آب بسیار استفاده شده و اینها جزئی از معماریش شده اند. برابر گزارشهای موجود، شاه اسماعیل اول، بنیان گذار سلسله صفوی جشن بزرگی را که به منزله تاجگذاری او بود، به سال 909 در همین باغ برگزار کرد. باغ فین علاوه بر دو گذر اصلی، شامل گذرگاهی فرعی بوده که در طول باغ از جنوب به شمال امتداد دارد.

یکی از عناصر معماری این جاذبه که بسیار از آن استفاده شده، آب است. از آب به شکل های مختلفی همچون روان در جوی ها، راکد در استخر و حوضخانه، فورانی در فواره ها و جوششی از کف استفاده شد. آبهای جاری و آبهای موجد در استخر و حوضخانه از چشمه سلیمانیه بوده و آب بدست آمده از این چشمه ابتدا در استخری واقع در پشت این جاذبه به نام حوض جوش جمع آوری گشته و وارد جوی های فیروزه ای می شود. انتخاب رنگ فیروزه ای هم زیبایی خاصی را به این باغ داده و آن به دلیل تضادی است که با رنگ خاک دارد.

به دلیل اختلاف سطحی که استخر و جوی ها دارند، فواره هایی بوجود آمده اند. این سیستم آبرسانی توسط غیاث الدین جمشید کاشانی، ریاضیدان دوران صفوی طراحی شد. لوله هایی از جنس سفال هم در عمق یک متری زمین و زیر تمامی جوی ها و دور تمامی حوض ها بکار رفته اند. این لوله ها از یک طرف به حوض اصلی و از طرف دیگر به جوی متصل می شوند. انتهای این لوله ها که به جوی ها متصل بوده، مسدود هستند و به همین خاطر آب به صورت فواره ای خارج می شود. یکی دیگر از عناصر تشکیل دهنده باغ فین، درخت است. در این باغ درختان عمر بسیاری داشته و سن آنها بیشتر بین 100 تا 470 سال است. درخت سرو در این باغ بسیار بوده و حدود 579 اصله است. 11 اصله درخت چنار نیز در این باغ موجود هست.

دو حمام کوچک و بزرگ هم که یکی متعلق به دوران صفوی و دیگری متعلق به دوران قاجار بوده، در پشت حصار اصلی و قسمت شرقی باغ قرار دارند. این حمام ها دارای فضایی همچون دیگر حمام های قدیمی بوده که ابتدا وارد میان در می شوید و سپس به رختکن یا بینه می رسید. بعد از رختکن هم صحن حمام یا گرمخانه قرار دارد که در آن حوض آب گرم و دیگر حوض ها دیده می شوند. این حمام ها به شکلی ساخته شدند که نیازی نبوده حتما وارد باغ شوند و به حمام بیایند. در حال حاضر، این دو حمام صفوی و قاجاری به یکدیگر وصل شده و درهایی که به سمت بیرون داشته را بسته اند. حمام فین در واقع همان حمام کوچک بوده که از سال 1268 که امیرکبیر در آن کشته شد، به این نام معروف گشت.

• آدرس: خیابان امیرکبیر
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: 9 صبح الی 17
• قیمت بلیت: 400000 ریال

باغ ارم شیراز

باغ ارم یک باغ ایرانی بوده و شامل چند بنای تاریخی و باغ گیاه شناسی می شود. تاریخ ساخت و بنیان گذار اولیه باغ ارم شیراز به درستی مشخص نیست ولی توصیف هایی از آن در سفرنامه های متعلق به سده دهم و یازدهم هجری آمده است. این باغ در روزگار سلجوقیان و آل اینجو پابرجا بود. برخی تاریخ ساخت این باغ را دوره سلجوقی می دانند، زیرا در آن روزگار اتابک قراچه، حکمران فارس اقدام به ساخت باغ تخت و چند باغ دیگر در شیراز کرد و ممکن است این باغ نیز به درخواست وی ساخته شده باشد. به گفته مرحومه فرخ بی بی، دختر صولت الدوله قشقایی باغ ارم را میرزا قاسم خان خلج بواناتی به پدر زنش، جانی خان ایلخانی قشقایی تقدیم کرد و بنای اولیه عمارت باغ ارم توسط جانی خان قشقایی و پسرش محمد قلی خان قشقایی در زمان فتحعلی شاه قاجار احداث شد.

معماری بنا نیز توسط شخصی بنام حاج محمد حسن که از معماران معروف بوده، صورت گرفته است. در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار هم عمارتی دیگر توسط حسین علی خان نصیرالملک پی ریزی شد که با مرگ وی خواهرزاده او، ابوالقاسم خان نصیرالملک امور باغ ارم را به دست گرفت و عمارت نیمه کاره را تکمیل کرد. این باغ پس از فوت ابوالقاسم خان نصیر الملک به پسرش عبدالله خان قوامی رسید و بعد از مدتی یکی از خوانین قشقایی بنام محمد ناصر پسر بزرگ صولت الدوله قشقایی آن را خریداری کرد و مالکیت باغ مجددا به قشقایی ها رسید. بعدها این باغ مصادره شد و به مالکیت دولت درآمد و به دانشگاه شیراز واگذار شد.

باغ ارم تنوع گیاهی بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از اقصا نقاط جهان در این باغ کاشته شده است به شکلی که باغ در قالب یک نمایشگاه از انواع گل ها و گیاهان درآمد. باغ گیاه شناسی آن در اختیار دانشکده کشاورزی و ساختمان باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار دارد. در تاریخ 6 تیر 1390 و در سی و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو هم باغ ارم شیراز به همراه هشت باغ دیگر ایرانی در فهرست میراث جهانی ثبت گردید. عمارت وسط هسته مرکزی این باغ محسوب می شود. این ساختمان در زمان قاجار و با تقلید از سبک معماری زندیه ساخته شده است. این عمارت از نظر معماری، نقاشی، کاشی کاری و گچ بری از شاهکارهای معماری زمان قاجار هست.

این عمارت از سه طبقه با تزئینات فراوان تشکیل شد. اتاق های طبقه زیرین که تقریبا زیرزمین هستند، محلی است برای استراحت در روزهای گرم تابستان. تزئینات این اتاق ها کاشی کاری های رنگین بوده و دو طبقه بالایی هم دارای ستون هایی است که از تخت جمشید الهام گرفته شده اند. در پیشانی بنا دو نیم دایره در دو طرف و یک تابلوی بزرگ در وسط قرار گرفته که از 3 هلال روی هم تشکیل شده است. این تابلو تصاویری از شاهنامه فردوسی و نبرد شاهان قاجار را نشان می دهد. این بنا بیش از هفتاد سال به خوانین قشقایی تعلق داشته و در دوران پهلوی مصادره شده است.

• آدرس: خیابان ارم، نزدیک به میدان ارم، نزدیکی مجموعه دانشگاه شیراز
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: 8 صبح الی 20:30
• قیمت بلیت: 300000 ریال

باغ شاهزاده ماهان

باغ شاهزاده باغی است تاریخی که در دل کویر واقع شد. باغ شاهزاده ماهان یکی از زیباترین باغهای ایران در بهار است که در سال 1297 هجری قمری توسط عبدالحمید میرزا فرمانفرما، حاکم کرمان ساخته شد و در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری در استان کرمان شناخته می شود. باغ شاهزاده ماهان از نمونه باغ تخت های ایرانی است و سردر ورودی آن بسیار زیبا بوده و چون نگینی خودنمایی می کند. این دیدنی طی یازده سال ساخته شد و با فوت مالک، بنای باغ نیمه کاره رها شد. گفته می شود، وقتی خبر درگذشت ناگهانی حاکم را به ماهان می برند، بنایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان بوده، تغار گچی را که در دست داشته، محکم به دیوار کوبیده و کار را رها و فرار کرده است.

به همین علت هم جاهای خالی کاشی ها را میتوان بر سردر ورودی باغ دید. این اثر در بهار در سال 1357 مرمت شد ولی در زلزله سال 1360 آسیب هایی دید. سرانجام، بعد از خریداری توسط اداره فرهنگ و هنر با شماره 1012 در فهرست آثار ملی ثبت شد و مورد بازسازی و ترمیم قرار گرفت. سردر این باغ به صورت حجمی شفاف فضای داخلی باغ را قاب گرفته است بطوریکه وقتی در زیر طاق آن قرار می گیرید، با چشم انداز زیبایی مواجه می شوید که باغ، کوشک اصلی و حوض ها و فواره های باغ تشکیل دهنده آن هستند. فواره هایی که در طول باغ قرار دارند هم زیباترین فواره باغ های ایرانی شناخته می شوند.

بنای اصلی شامل بنای سردر خانه در بخش ورودی و سایر بناهای خدماتی که مماس به دیوار اصلی و خارج از آن قرار دارند، هست. بنای سردر خانه در مدخل باغ در دو طبقه بناگردیده که طبقه فوقانی دارای اتاق هایی است که برای پذیرایی از میهمانان پیش بینی شده اند. این بنا در بالاترین تخت قرار دارد. سطح بنای بالاخانه 487 متر مربع و فاصله اش از سردر خانه هم 325 متر است. در باغ انواع درختان بچشم میخورند. درختان میوه نیز وجود دارند که در کرته ها کاشت می شوند و به گفته محلی ها، در زمانهایی که این درختان میوه دارند، مناظر جالب و رنگارنگی را بوجود می آورند.

این جاذبه با درختان سر به فلک کشیده و زمزمه جویباری که از هر گوشه و کنار آن شنیده می شود، مثل الماسی قیمتی بر سینه کویر می درخشد؛ باغی که با سرنوشت غم انگیز صاحبش پیوند خورده تا با همه زیبایی هایش به چشم ناظر مسافران حسرتی را به تماشا بگذارد. وجود خاک حاصلخیز، آفتاب لازم، وزش باد ملایم و نسیم و بالاخره دسترسی به آب امکان ایجاد باغی در آن مقیاس را در گستره ای خشک و بی آب و علف معجزه گونه فراهم ساخت. منبع حیاتی آن هم جریان آب هایی است که از کوههای اطراف سرچشمه گرفت.

• آدرس: 35 کیلومتری کرمان و 6 کیلومتری شهر ماهان
• بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز
• ساعات بازدید: 8 صبح الی 21
• قیمت بلیت: 50000 ریال

باغ دولت آباد

باغ دولت آباد از باغ های قدیمی یزد بوده و در تاریخ 1346/12/23 با شماره 774 در ردیف آثار ملی ایران قرار گرفت. عمارت بادگیر آن با ارتفاع 33/8 متر بلندترین بادگیر خشتی شناخته شده در جهان هست. باغ دولت آباد در یزد در اواخر دوره افشاریه و در سال 1125 ه‍.ق توسط محمد تقی خان بافقی معروف به خان بزرگ که وی سرسلسله خاندان خوانین یزد بود، احداث گردید. تقی خان ابتدا قناتی به طول 65 کیلومتر را احداث نمود و آب را از مهریز به یزد و محل کنونی باغ دولت آباد رساند. سپس، مجموعه حکومتی خود را بنا کرد. این اثر با مساحتی در حدود 70000 متر مربع شامل ساختمانها، حوض ها و آبنماهای بسیاری بوده که در فضای بین آنها باغ هایی با درختان انار و انگور و…با گلهای فراوان زینت بخش محیط بوده اند.

قنات تاریخی آن با قدمتی بیش از 200 سال از احداث پنج رشته قنات تشکیل شده و از ارتفاعات مهریز سرچشمه می گرفت و پس از مشروب کردن بخشی از زمین های مهریز و به کار انداختن چند آسیاب آبی و طی بیش از 50 کیلومتر به یزد می رسید و باغ دولت آباد را آبیاری می کرد. اما این باغ در حال حاضر توسط چاه نیمه عمیق مجاور آبیاری می شود. این باغ از دو بخش کلی اندرونی و بیرونی تشکیل شد. دولت آباد از دیدگاه گونه شناسی عملکردی باغ «سکونتگاهی حکومتی» هست به نحوی که باغ بیرونی محل انجام تشریفات حکومتی، مراسم ورزشی و اداره امور شهر بوده و باغ اندرونی بخش خصوصی و اقامتگاهی مجموعه به شمار می رفت.

در باغ های سکونتگاهی حکومتی عرصه اندرونی را از سایر عرصه ها کاملا متمایز می کردند و حتی دربان یا حاجبی را برای نظارت بر آن تعیین می نمودند. ساختمان (عمارت) هشتی از مهمترین بخش های مجموعه به شمار می رود که در آن تلفیق جریان هوا و آب به زیباترین شکل صورت گرفته است. در این ساختمان با تلفیق باد و آب که در حوض های داخل ساختمان در جریان بوده، هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه نشین و تالارها انتقال پیدا می کند. به همین دلیل هم به این بنا ساختمان تابستانه گفته می شود.

این بنا از سه شاه نشین با درهای مشبک، اتاقک بادگیر، هشتی و دو اتاق پستو تشکیل شده و شکل کلی بنا شبیه به یک هشت ضلعی است. همچنین، بادگیر قرار گرفته بر آن نیز از نوع هشت تنبوشه هست. سقف قسمت میانی (هشتی) دارای کاربندی زیبایی اثر استاد حاجی علی اکبر آخوند بوده که با سیم گل و دمگیری گچی به طرزی بسیار ماهرانه اجرا شده است. اطراف باغ دولت آباد توسط دیوار بلند خشتی که دارای یک برج دیده بانی بوده، احاطه شده است. بخش بیرونی هم محل استقرار کاروان ها و همچنین رسیدگی به امور حکومتی و شامل جلوخان و سردر، تالار آینه، عمارت تهرانی، دو بازارچه و آب انبار عمومی است.

• آدرس: خیابان شهید رجایی، کوچه فردوسی
• بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز
• ساعات بازدید: 7 صبح الی 22
• قیمت بلیت: 50000 ریال

باغ گیاه شناسی ملی ایران

باغ گیاه شناسی ملی ایران که یکی از بزرگترین باغ های گیاه شناسی در جهان شناخته می شود، نه تنها از جاذبه های گردشگری مهم تهران است بلکه از نظر پژوهش های علمی و دانشگاهی هم اهمیت زیادی دارد. بسیاری از گونه های در حال انقراض گیاهان هم در این جاذبه نگهداری می شوند که این خود اهمیت علمی این باغ را نشان می دهد. باغ گیاه شناسی ملی ایران آب و هوایی نیمه خشک دارد و میزان بارندگی متوسط سالیانه آن حدود 240 میلیمتر است. هدف از احداث باغ گیاه شناسی، ایجاد مجموعه ای از گیاهان بومی و غیر بومی در فضای باز یا در گلخانه هاست.

عملیات احداث آن در سال 1347 در یکی از مراتع مربوط به پارک چیتگر در مجاورت اتوبان تهران کرج آغاز شد. نقشه این باغ را به گونه ای طراحی کرده اند که باغ ایرانی را در ذهن همگان تداعی کند. به همین منظور، میدان بزرگی را در مرکز باغ احداث کردند و چهار بلوار اصلی را از این میدان به هر سو کشیدند. مساحت کل باغ گیاه شناسی 145 هکتار است. حدود 3000 گونه از ارزشمندترین گیاهان درختی، بوته ای و درختچه ای کل دنیا در این باغ تحت شرایط علمی نگهداری می شوند.

گیاهان رویشگاه های مهم ایران از جمله گیاهان زاگرسی و البرزی، خزری و گیاهان بیابانی کشور در کنار گیاهانی از مهمترین رویشگاه های جهان همچون مناطق اروپا، آسیا و آمریکا در این مکان دور هم جمع شده اند. همچنین بخشهای تخصصی گیاهان صنعتی و گیاهان دارویی، باغ میوه ایرانی و گیاهان پیازدار ایران هم در این مکان وجود دارند که بازدید از آنها می تواند برای علاقمندان به گل و گیاه جذاب و سرگرم کننده باشد. از بخشهای تشکیل دهنده آن هم میتوان به باغ صخره ای، بخش رویشگاه قاره آمریکا، قسمت گیاهان دارویی، قسمت رویشگاه قاره اروپا، باغ سیستماتیک، آربراتوم، ناحیه ایرانی و تورانی، گیاهان زاگرس، گیاهان البرز، قسمت رویشگاه هیمالیا، گیاهان حوزه دریای خزر، بخش قطعات نمایشی، گیاهان آذربایجان و قفقاز، باغ های ژاپن و چین و...اشاره کرد.

لازم به ذکر است که باغ گیاه شناسی ملی ایران پارکینگ، کافی شاپ، رستوران و همچنین فروشگاه گل و گیاه دارد.

• آدرس: اتوبان تهران کرج، خروجی پیکانشهر، شهرک سرو آزاد، خیابان شهید علی گودرزی، بلوار باغ گیاه شناسی ملی ایران، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور
• بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز
• ساعات بازدید: 9 صبح الی 18
• قیمت بلیت: 340000 ریال

باغ اکبریه بیرجند

عمارت و باغ اکبریه در بیرجند از جمله باغ های زیبایی بوده که ساخت آن در چندین مرحله و در زمینی شیب دار صورت گرفته است. استخری مربعی شکل در وسط این باغ قرار داشته که در داخل خود سکویی مربعی شکل دارد. در قسمتی از باغ که بلندتر از سایر قسمت های باغ است هم عمارت باغ قرار دارد. البته در این باغ دو عمارت ساخته شده که از عمارتهای قدیمی این باغ که در قسمت شرقی آن بوده، عمارت حشمت الملک هست که در دو طبقه ساخته شده و برای اینکه به باغ اصلی، باغ جنوبی و اصطبل دسترسی راحت تری داشته باشد، میتوان از راهرو و دالانی که تا اندازه ای طولانی هم هست و در طبقه همکف قرار دارد، استفاده نمود.

همچنین، باغ اکبریه بیرجند دارای دو باغ شمالی و باغ جنوبی هست. از دیگر عمارت های باغ اکبریه هم عمارت مرکزی آن است که در قسمت غربی باغ واقع شده و به زیبایی هرچه تمام تر با تزئینات چشمگیری آراسته شد. این عمارت نیز دارای دو طبقه بوده و از پنجره های ارسی با شیشه های رنگی، تزئینات منبت کاری شده و مشبک و طرح های اسلیمی و هندسی با گچ بری های زیبا و هنرمندانه بهره برده است. از این عمارت بیشتر به عنوان مکانی برای پذیرایی و برگزاری تشریفات رسمی استفاده میشده و درختان کاج دو سمت خیابانی که به خیابان اصلی عمارت مرکزی منتهی می شوند، جلوه ای زیبا بدان بخشیده اند.

باغ جنوبی از باغ شمالی کوچکتر است و عمارت مرکزی و فضاهای خدماتی و دیواره غربی اصطبل در این قسمت قرار دارند. صدای آبی که از میان جوی اصلی و چندین جوی فرعی عبور می کند، صدای دلنشین طبیعت را به باغ اکبریه بیرجند افزوده و درختان سایه دار که تعدادش هم کم نیست، در فضای آن باعث شده اند تا فضایی دلنشین و سایه ای مداوم در طول تابستان ایجاد کنند. بیشتر گیاهان باغ اکبریه را گیاهان زینتی و دارویی تشکیل می دهند و درختانی چون توت، انار، کاج از درختان اصلی باغ بشمار می روند. اگر نگاهی هم به گوشه کنار باغ بیندازید، گلهای تاج خروس را خواهید دید.

امروزه میراث فرهنگی و گردشگری استان خراسان جنوبی فعالیتهای گسترده ای را در قسمتهای مختلفش در حال اجرا دارد. بخشی از باغ که در اوایل دوره قاجار ساخته شده، امروزه پذیرای دانشجویان دانشکده هنر دانشگاه بیرجند است و به عنوان دانشکده هنر و کتابخانه از آن بهره برداری می شود. همچنین، موزه مردم شناسی بیرجند نیز در بخش مرکزی قرار گرفته که قدمت ساخت آن به دوران قاجار بر می گردد. اگر می خواهید پرندگان نادر و گونه های کمیاب جانوران جنوب خراسان را ببینید، می توانید به موزه حیات وحش این مجموعه مراجعه کنید.

• آدرس: انتهای خیابان معلم
• بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز
• ساعات بازدید: 7:30 الی 14:30
• قیمت بلیت: رایگان

باغ عفیف آباد

باغ عفیف آباد یا گلشن از آثار تاریخی شهر شیراز است. این باغ در محله عفیف آباد و در بلوار ستارخان شیراز جای گرفته و یکی از بزرگترین موزه های ارتش خاورمیانه هم در آن هست. این مجموعه شامل یک کاخ سلطنتی، موزه سلاح های قدیمی و یک باغ ایرانی است که همگی برای بازدید همگانی فراهم هستند. باغ عفیف آباد با وسعتی حدود 127000 متر مربع از زیباترین باغهای ایران در بهار است. این اثر در دوره صفویه از املاک شخصی خان ذوالقدر (حاکم فارس) و باغهای مهم و گردشگاه پادشاهان بود. در این دوران این باغ توسط شاهان صفوی مورد استفاده قرار میگرفت. در زمان قاجار میرزا علی خان قوام الملک این باغ را خریداری و اقدام به نوسازی باغ و درختان کرد و عمارتی زیبا را در آن بنا نمود.

قوام دوم قناتی در نزدیکی این باغ را برای آبیاری آن خریداری کرد. در اواخر دوران قاجار این باغ به دست عفیفه خانم، خواهرزاده بانی باغ می رسد. وی در این باغ دگرگونی و بهسازی گسترده ای را پدیدآورد و به همین جهت پس از آن این باغ به نام عفیف آباد معروف می شود. اما وارثین در زمان پهلوی آن را به فرح پهلوی، همسر محمدرضا شاه هدیه می دهند. در سال 1340 هم ارتش در مزایده این باغ را خریداری می کند. تا اینکه پس از انقلاب اسلامی و به کوشش ارتش جمهوری اسلامی و هم زمان با روز ارتش در تاریخ 29 فروردین 1370 باغ عفیف آباد به موزه نظامی شماره 2 کشور مبدل می شود.

سردرش دارای چهار ستون گچی ساده است و سرستونهای آنها با الگو گرفتن از سرستونهای تخت جمشید طراحی شد. در پیشانی سردر نگاره دو شیر دیده می شود. پس از گذر از در، دالانی آن را به فضای اصلی باغ پیوند می دهد. در سوی دیگر در و بر پیشانی دهلیز آیین تاج گذاری یکی از پادشاهان ساسانی بچشم میخورد. ساختمان کاخ دارای دو طبقه بوده که در آن نزدیک به 30 اتاق تالار وجود دارد. در شمال و جنوب تالار دو بخاری از سنگ مرمر تراشیده شد. طبقه پایین موزه نظامی شده و در آن آب نمای زیبایی ساخته شده و سوی خاوری آن با پنجره های رنگین ساخته شده است. این طبقه با سه پلکان به طبقه دوم راه می یابد. طبقه دوم راهروی بلندی دارد که در دو سوی آن اتاق های تو در تو جای گرفته اند.

در مرکز این طبقه تالاری بزرگ و باشکوه وجود دارد. سقف تالار چوبی است و به نقش های گل و بوته، شکارگاه و بزم و شادی آراسته شد. دورادور دیوارها گچ بری و مقرنس کاری شده و درها و پنجره ها از شیشه ساخته شده اند. در این طبقه «موزه عبرت» قرار دارد که دربردارنده اتاق های همایش، رخت کن، نشیمن، مطالعه، پذیرایی و قمارخانه است. در اصلی ساختمان در سمت شمال بوده که از مسیر پلکان سنگی به تالار سرپوشیده می رسد. نمای شرقی عمارت دربرگیرنده ایوانی بزرگ و زیباست که در تمام طول بنا کشیده شد. نمای غربی آن بسیار ساده است. ایوان جنوبی نیز از دید آذین بندی ها همانند ایوان شمالی هست.

در موزه هم مجموعه ای از سلاح های سرد و گرم، خودکار و نیمه خودکار، انواع شمشیر، زره، نیزه، کلاه خود، سپر، انواع تفنگ های سرپر، سنگ چخماق، تفنگ های شکاری، تپانچه و انواع مسلسل نگهداری می شود. از سلاح های باارزش در این موزه میتوان به تفنگ های شخصی فتحعلی شاه، ناصر الدین شاه، مظفرالدین شاه، رضا شاه، محمدرضا شاه و همچنین اسلحه های رزمندگان نهضت جنگل و مسلسل آب انباری رئیس علی دلواری اشاره کرد.

• آدرس: جنوب خیابان قصردشت، انتهای خیابان عفیف آباد
• بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز
• ساعات بازدید: 9 صبح الی 20
• قیمت بلیت: 50000 ریال

باغ نارنجستان قوام

باغ نارنجستان قوام به دستور خاندان قوام الملک و در دوره قاجار ساخته شد. درست از لحظه ای که وارد باغ می شوید، عطر بهار نارج شما را مست می کند و چشمانتان از دیدن آن همه سرسبزی شگفت زده می شود. امتداد حوض و جوب آب را که بگیرید، به بنایی باشکوه می رسید که از میان درختان نارنج سر بیرون آورده است؛ بنایی با آینه کاری و گچبری های باشکوه. داخل عمارت بقدری باشکوه است که بازدید کنندگان به محض ورود سر به هوا می شوند و مشغول تماشای سقف چوبی و آینه کاری شده، هر چند که کاشی کاری های کف سالن که گویی فرشی به رنگ آبی و سفید اند نیز زیبایی وصف ناپذیری دارند.

هر چند که سبک این اثر متناسب با دوره قاجاریه طراحی شد اما اقتباسی از دوره زندیه نیز داشته است. علاوه بر باغ و عمارت اصلی، نارنجستان قوام دارای مکتب خانه، حمام، زنجیرخانه و اصطبل نیز بوده که متاسفانه از بین رفته اند. این روزها نیز البته، نارنجستان قوام دارای یک موزه نیز می باشد. از 1257 تا 1267 هم معماران و هنرمندان ایرانی در حال ساخت نارنجستان قوام به دستور محمدخان قوام بودند. در سال 1345 ابراهیم قوام الملک باغ نارنجستان را به دانشگاه شیراز اهدا کرد و بنا در سال 1353 در فهرست آثار ملی ایران با شماره 1073 به ثبت رسید.

این جاذبه با آن معماری منحصر بفرد و تزئینات خود باشکوه ترین قسمت مجموعه است؛ عمارتی دو طبقه با زیرزمین و البته مجموعا 20 اتاق. دو پلکان از دو طرف عمارت شما را به دو بهارخواب در ساختمان اصلی می رساند؛ ساختمانی با ایوان مجلل که حجاری، گچ بری، نقاشی و آینه کاری شده است. ایوان مجموعه جذاب ترین قسمت خارجی بنا هست؛ ایوانی بزرگ رو به این دیدنی و درختان سرسبز آن که 9 متر طول، 5 متر عرض و سقفی به ارتفاع 6 متر دارد. در دو طرف ایوان باغ نیز دو ستون سنگی یکپارچه و باشکوه دیده می شود. تالار آینه و سالن اصلی عمارت در مرکز آن قرار دار و اتاقها در طراف. دو اتاق بزرگ که با کاشی های سفید و آبی گویی فرش شده اند و در انتهای هر دو پلکانی برای رسیدن به طبقه دوم عمارت وجود دارد.

هر چند تمامی اتاق ها دارای تزئیناتی زیبا و دیدنی هستند اما باشکوه ترین قسمت بنا همچنان تالار آینه است. سالن اصلی با سقف آینه کاری شده شما را به تالار آینه یا شاه نشین هدایت می کند؛ سالنی که از طریق یک پنجره هلالی و دریچه های ارسی خود، به ایوان مرکزی راه دارد. اتاق های اطراف شاه نشین نیز محل اقامت حاکم، خانواده، اقوام و نزدیکان او بود. اتاق های طبقه بالا تیز برای میهمانان مورد استفاده قرار می گرفته است. نکته جالبی که درباره بنا وجود دارد، قرینه و موزون و هماهنگ بودن قرار گرفتن اتاق ها در دو طرف بنا است و اینکه تمامی آنها به یکدیگر راه داشته و در انتها به آخرین اتاق قسمت غربی می رسند.

زیرزمین عمارت نیز که در کل بنا وجود دارد، با توجه به اینکه صاحبان منزل والی شهر بودند، در گذشته به عنوان اسلحه خانه کاربرد داشته و البته محل پست دهی چندین سرباز بوده است. البته، زیرزمین کاربر اصلی خود که انبار کردن حبوبات، برنج و عرقیجات بوده را داشته است.

• آدرس: خیابان لطفعلی خان زند، نرسیده به خیابان زینبیه (فلکه غدیر)
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: 8 صبح الی 20
• قیمت بلیت: 50000 ریال

باغ دلگشا شیراز

باغ دلگشا باغی مربوط به دوره ساسانیان، صفویه و قاجار است که در شیراز جای گرفت. باغ دلگشا یکی از باغ های تاریخی شیراز بوده و در ناحیه آرامگاه سعدی قرار دارد. پیشینه آبادانی و دیرینگی این باغ به دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان می رسد. باغ دلگشا در دوره تیمور گورکانی در اوج آبادانی بود تا جایی که گفته شده تیمور پس از دیدن آن، در سمرقند باغی را به همین نام بنا کرد. این باغ در دوره صفویه نیز بسیار نامور بود به گونه ای که در نوشته ها و نقاشی های به جا مانده از جهانگردان اروپایی در آن دوران از این باغ هم فراوان یاد شده است. در فاصله دوره نادر شاه تا دودمان زندیه این باغ آسیبهای فراوانی را به خود دید و در زمان کریم خان زند باز آباد شد. در این مورد از دیدنی ترین باغهای ایران در بهار عمارتهایی مربوط به دوره قاجاریه دیده می شوند.

عمارت باغ به شیوه معماری کاخ های ساسانی بیشاپور ساخته شده و از یک تالار با چهار شاه نشین شکل گرفته است. این عمارت دارای سه طبقه و یک ایوان با دو ستون هست. ساخت این عمارت در دوره زندیه انجام گرفته است. این عمارت دارای آینه کاری هایی به همراه نقاشی های رنگ روغن با سقف هایی از چوب و گچبری هایی آراسته به نقش گل و بته هست. این عمارت دو در ورودی در دو سوی ساختمان و ایوانی در طبقه میانی و رو به استخر روبروی ساختمان دارد؛ ایوان و بارگاهی که نشانگر روزگار شکوه باغ است. در پیرامون ایوان نیز بر روی گچ شعرهایی از شوریده به خط نستعلیق نگاشته شده و نخستین کلاه فرنگی در ایران نیز در این باغ به ثبت رسید. روبروی ساختمان آن نیز حوض سنگی بزرگی جای گرفت.

مساحتش 5/7 هکتار بوده و سراسر آن را درختان نارنج و اندکی پرتقال فرا گرفته است. این درختان از میانه های فروردین تا میانه های اردیبهشت به بار می نشینند و شکوفه های سفید و زیبای آنها بوی خوشی را در هوا می پراکند. آبی که از چشمه قنات آرامگاه سعدی جاری است، از این جاذبه میگذرد. این جاذبه هم اکنون در مالکیت شهرداری شیراز هست.

• آدرس: شیراز، ضلع غربی بلوار بوستان، در نزدیکی آرامگاه سعدی
• بهترین زمان بازدید: میانه های فروردین تا میانه های اردیبهشت
• ساعات بازدید: 8 صبح الی 20
• قیمت بلیت: 50000 ریال

باغ موزه نگارستان

نگارستان نام باغی بوده که در بین سالهای 1222 تا 1228 به دستور فتحعلی شاه به عنوان یک مقصد تفرجی و استراحتی در فصل تابستان ساخته شد. آنطور که از اسناد و مدارک معلوم است، این باغ در ابتدا بیشتر به عنوان یک قصر خطاب میشده و بقدری بزرگ و وسیع بوده که از قسمت غربی به خیابان صفی علیشاه و از قسمت شرقی نیز به دروازه شمیران منتهی میشد. در باغ نگارستان سازه های مختلفی وجود دارند که البته تعدادی از آنها متعلق نیست به ماهیت این باغ و در خلال مرمتها و بازسازی های متعدد ساخته و پرداخته شده اند. برخی از مجموعه های آن شامل موارد زیر هستند:

• سردیس فردوسی حکیم: داستان جالبی در خصوص ایجاد این سردیس که در همان ابتدای مسیر ورودی باغ موزه نگارستان قرار گرفته، وجود دارد. در سال 1313 که جشنهای زیادی به پاس ارج نهادن به فعالیتهای شاعر شاهنامه سرای ایرانی برپا میشدند، جمعی از دانشجویان بورسه شده ایرانی به کشور فرانسه که در حدود 410 دانشجو بوده اند، تصمیم می گیرند به صورت یک کار تیمی و با هزینه مشترک سفارش ساخت یک سردیس مناسب فردوسی را به مجسمه ساز مشهور فرانسوی یعنی موسیو لورنزی بدهند.

لورنزی به دلیل نداشتن تصور ذهنی دقیق از چهره فردوسی و اصرار دانشجویان برای هر چه شبیه تر درآوردن چهره وی بر روی سردیس به دانشجویان ایرانی گفت که در صورت امکان مقداری از آثار هنری وی را برایش بازخوانی کنند تا او بتواند به یک تجسم تصویری بهتر در خصوص چهره فردوسی دست پیدا کند. همینطور هم شد و هر روز عده ای از دانشجویان به سمت موسیو لورنزی روانه می شدند و بخشهایی از شاهنامه او را برای این مجسمه ساز فرانسوی می خوانند تا در نهایت، او توانست سردیس را ایجاد نماید.

• مجموعه موزه کمال الملک: کمال الملک استاد مدرسه مستظرفه که اولین مدرسه هنر ایرانی بود و در سال 1290 تاسیس شد، هست. وی از جمله تلاشگران صنعت علم و هنر ایران بود و توانست در دوران فعالیت آموزشی خود شاگردان زیادی را به درجات عالی از هنر و استعداد برساند. شاگردان کمال الملک همچون او ادامه دهنده راه هنر و زیبایی در ایران شدند و توانسته اند با هنر دست خود به درستی زحمات استاد کمال الملک را پاسخ دهند. اغلب هنرجویان نسل اولی و دومی وی توانسته اند برای خود نام و آوازه زیادی را در جای جای ایران بدست آورند.
• مجموعه ملک الشعرای بهار: محمد تقی بهار ملقب به ملک الشعرای بهار از جمله رجال بانفود تاریخ معاصر ایران بوده است. وی از جمله نوابغ عرصه های شعر و ادبیات، روزنامه نگاری و استاد دانشگاهی و همچنین سیاست بود که در شهر مشهد متولد شد. مجموعه محمد تقی بهار پر است از دست نوشته ها، اسناد و مدارک دیجیتالی و همچنین تعدادی از کتابهای نفیس و البته یک سردیس برنزی از وی که همگی از طرف دختر ایشان به باغ موزه نگارستان اهدا شد.
• مجموعه مجسمه های مینیاتوری استاد ارجمند: جهانگیر ارجمند از جمله فعالان هنری در شاخه طراحی و ایجاد مجسمه های مینیاتوری بوده که موفق شد در سال 1391 خورشیدی با ارائه تعدادی از آثار خود به این جاذبه، این مجموعه نفیس و باارزش را که نشان دهنده قدمت فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران بوده، بوجود آورد.
• مجموعه نقاشی های علی اسفرجانی: استاد علی اسفرجانی از دیگر هنرمندان برجسته کشوری در حوزه هنرهای دستی و ملی بود. استاد اسفرجانی تاکنون نقاشی های متعددی را برای بازدید سایر افراد خلق کرده که از جمله آنان میتوان به آثار مینیاتوری و معرق چرم وی اشاره کرد. در حال حاضر نیز در حدود 18 اثر برجسته و چشم نواز از وی در تالار مجموعه نقاشی های او قرار گرفته که این نقاشی های اهدایی آنطور که می گویند در وصیت نامه وی نیز آمده اند.
• مجموعه مردم نگاری: بیشتر عکسهای موجود در این مجموعه تالار همگی اثر ذوق هنری و فکر خلاق استاد روح الامینی هست. روح الامینی در منطقه ای به نام کوه بنان که در استان کرمان واقع شده، متولد شد و از فارغ التحصیلان دانشکده ادبیات دانشگاه تهران نیز هست. مجموعه عکس (از جست و جو آب تا به دست آوردن نان) یکی از مجموعه های عکس بی نظیر این موزه بوده که دکتر روح الامینی به زیبایی هر چه تمام تر در آن تلاش کشاورزان ایرانی در مراحل کاشت، داشت و برداشت را که منجر به تهیه نان برای عده زیادی از مردم می شود، به تصویر کشیده است.
• آدرس: میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: به جز دوشنبه ها 10 الی 18
• قیمت بلیت: 300000 ریال

باغ گلهای اصفهان

باغ گلهای اصفهان دارای 67000 متر مربع مساحت بوده و در کنار زاینده رود قرار گرفته است. باغ گلها توسط شهرداری ساخته شده و شامل بخشهای مختلفی مانند بخشهای فرهنگی، هنری، تفریحی، آموزشی و تحقیقاتی است. در اینجا همچنین گونه های مختلف گیاهان وجود داشته که در باغی به سبک ایرانی و در کنار موارد دیگر قرار دارند. این باغ بخشی از طرح اصفهان +22 بوده که با اجرای آن به بخش فضای سبز این شهر رونق بسیاری داد.

در این مجموعه باغهای مختلفی مانند باغ ایرانی، صخره ای، گیاهان دارویی و باغ رز قرار دارند. همچنین، در این دیدنی میتوان آب نماهای بسیار، مجموعه پرچین، آمفی تئاتر روباز و طرح گل فرشی ایرانی را مشاهده کرد. ساختمانهایی هم که در این مجموعه قرار دارند، بطور سنتی طراحی شده اند تا با کلیت معماری اصفهان قدیم هماهنگی داشته باشند. این دیدنی براساس اقلیم خشک طراحی شد به صورتیکه آب از فواره های کوچکی به سمت برکه می ریزند.

• آدرس: میدان بزرگمهر، ابتدای خیابان سلمان فارسی
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: 7 صبح الی 23
• قیمت بلیت: 150000 ریال

بوستان باغ ایرانی

ده ونک از محله های قدیمی تهران بوده که بخشی از باغهای شمال تهران در آن قرار داشت و خبری از ساختمانهای بلند نبود. یکی از باغ های بجا مانده در این محله باغ ایرانی نام دارد که ابهت آن چشمانتان را خیره می کند. قدم زدن در کوچه باغ های قدیمی برای هر سن و سال و البته در هر فصلی از سال لذت بخش و جذاب است. با قدم زدن در باغ ایرانی زیبا می توانید مروری بر خاطرات گذشته داشته یا خاطره های جدیدی بسازید. در این مورد از مشهورترین باغهای ایران مشخصه های باغ ایرانی قرار دارد، دورتا دور باغ ایرانی ده ونک را دیوارهای بلندی احاطه کرده و در این بین فواره های زیبایی که در وسط باغ ایرانی قرار گرفته، قدم زدن عصرگاهی در کنار آبراه های آن را لذت بخش می کند.

طراحی و ساختش توسط مهندس علی محمد مختاری انجام شده است. در طراحی این باغ از درختان کهن قدیمی باغ پیشین استفاده شد. این درختان قدیمی در کنار گونه های گیاهی همچون برگ نو، برگ بو، زرشک، شیر خشت، مورد، پیراکانتا، انواع رز و نسترن و بوته های فصلی بسیار خودنمایی می کنند. برای طراحی این دیدنی از همان معماری سنتی استفاده شد. سه ورودی برای این باغ در نظر گرفته شده که هر یک از این سه ورودی دارای سردرهای مخصوص به خود هستند. در این باغ شاهد حوض های متعدد به سبکهای هندسی هستید، چیزی که در معماری سنتی ایرانی بسیار برای آن ارزش قائل می شدند.

در کنار حوض ها و در وسط آن نیز عمارت یا کوشک با رعایت تقارن در طراحی قرار گرفته که باعث شده تا باغ ایرانی تهران یک مقصد بسیار زیبا و جذاب به شمار رود. در تمامی قسمتهای آن، حوض های کوچک با فواره هایی زیبا جای خوش کرده اند تا لذت یک پیاده روی دلچسب را برای شما بیشتر کنند. همچنین، در آن بخشهای متفاوتی در نظر گرفته شد، مثلا قسمتی از باغ به زمین بازی کودکان و وسایل تندرستی اختصاص یافت. به علاوه اینکه آلاچیق های مختلفی نیز در آن در نظر گرفته شده که همانند دیگر پارکهای موجود در کشور امکان پهن کردن زیرانداز در آنها برای شما فراهم باشد.

• آدرس: خیابان شیخ بهایی شمالی، 20 متری پیروزان، کوچه شهید صابری
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: 7 صبح الی 24
• قیمت بلیت: رایگان

باغ گیاه شناسی مشهد

باغ گیاه شناسی مشهد دارای مساحتی زیاد و معماری زیبایی است. این باغ در چندین سال گذشته ساخته شده و در آن انواع گیاهان وجود دارند. بیش از 100 گونه گیاه دارویی در کنار انواع گیاهان برای تحقیقات و آموزش وجود دارند. این باغ دارای مجموعه ای از گیاهان زینتی نیز هست. یکی از مکانهای زیبا و گردشگری آن، مجموعه باغ صخره ای است. در این مجموعه انواع گلهای صخره ای نگهداری می شوند. اشخاصی که به مشهد سفر می کنند، این دیدنی را نباید از دست بدهند، زیرا مشاهده یک باغ پر از گل و گیاهان خاص خالی از لطف نیست.

در باغ گیاه شناسی مشهد، مجموعه ای از باغ میوه قرار دارد که شما را به سالهای دور می برد. این باغ میوه زیبا شباهت زیادی به کوچه باغ های قدیمی ایران دارد و در آن انواع درختهای میوه وجود دارند. در این باغ بیش از 100 نوع درخت میوه قرار دارد. این مورد از مشهورترین باغهای ایران مکان مناسبی برای گردش و تفریح است. لذا، مسافران بسیاری به این باغ می روند و از آن بازدید می کنند.

• آدرس: بلوار جمهوری اسلامی، حد فاصل چهارراه مقدم و میدان غدیر
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: 8:30 صبح الی 23
• قیمت بلیت: 800000 ریال

باغ گلهای کرمانشاه

باغ گلهای کرمانشاه با مساحتی بالغ بر 5 هکتار و روبروی بیمارستان سینا افتتاح شد. عملیات احداث آن از مهر 1391 شروع شده و اردیبهشت 1393 به پایان رسید. این باغ بزرگ و زیبا شامل نمایشگاه کاکتوس، برکه، آبراه، باغ های ایرانی و انگلیسی، بخش گل های فصلی، درختچه ها و گونه های مختلف گل جمع آوری شده از سراسر کشور هست و همچنین مسئولین امکانات کامل را برای بازدیدکننده ها فراهم آوردند که از جمله این امکانات میتوان به پارکینگ برای پارک 400 خودرو در کنار باغ، برنامه های آموزشی برای کودکان و آموزش فرهنگ احترام به محیط زیست اشاره کرد.

در این جاذبه امکان پرورش 4 هزار گونه گیاهی وجود دارد و همچنین 4 باغ گل ایرانی، ژاپنی، فرانسوی و ایتالیایی به صورت مجزا در این مجموعه قرار داشته تا شهروندان در فصل بهار و تابستان در عطر گلهای زیبا غرق شوند و از تماشای آنها لذت ببرند.

• آدرس: کمربندی غربی کرمانشاه، روبروی بیمارستان سینا
• بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
• ساعات بازدید: از ساعت 9 تا 12 و 15 تا 18
• قیمت بلیت: رایگان

معروف ترین جشنواره های مرتبط با گل در ایران

جشنواره گلاب گیری کاشان

فصل فصل بهار بوده و همه جا پر از زیبایی گلهاست؛ فصل خوشبوترین گل ایران یعنی گل محمدی که برخلاف انتظار در دل شهری کویری مثل کاشان رشد می کند. چند هفته ای از اردیبهشت هم فرصت خوبی برای دیدن مراحل گلاب گیری در کاشان از نزدیک است که زیبایی و بوی خوش و دل انگیز این گلها قبل از جدا شدن از شاخه ها باعث شده تا صدها هزار گردشگر داخلی و خارجی به کاشان سفر کنند و شاهد مراسم گلاب گیری باشند. ایرانی ها جز اولین کسانی بودند که از قدیم به ویژگی های خوراکی و درمانی گل محمدی پی بردند. رنگ و بوی خوش این گلها خیلی آرامش بخش بوده و گلبرگ های سرخابی آنها همیشه برای زینت سفره ها مورد استفاده قرار می گرفته است.

جالب است که بدانید به جز ایران کشورهای بلغارستان، ترکیه، آرژانتین، اسپانیا، پرتغال و سوئیس هم با روشهای مختلف مواد معطر این گل را استخراج می کنند. اما در ایران مناطقی مثل قمصر و توابع دیگر کاشان سابقه دیرینه در امر تولید گلاب و اسانس از گل محمدی دارند. در واقع، کاشت گلهای محمدی در ایران قدمت 7000 ساله و مراسم گلابگیری هم آیین 1000 ساله ای دارد. به همین دلیل هم گلاب کاشان در جهان شناخته شده و جز مرغوب ترین گلاب ها به حساب می آید و به خاطر طعم و بویی که دارد، در بستنی، چای و شیرینی هم استفاده می شود.

گلاب اولین بار توسط ابوعلی سینا تهیه شد و گوهر گل سرخ یا جوهر گل سرخ نام گرفت. امروزه هم تا اردیبهشت می رسد، گلستانهای قمصر پر از زن و مرد می شود که شروع به گل چینی می کنند. گل چین ها از اوایل صبح قبل از طلوع آفتاب شروع به چیدن گل ها می کنند و سعی دارند تمام گلهای گلستان را قبل از اینکه آفتاب طلوع کند، بچینند، چون اعتقاد دارند که این گلها قبل از طلوع خورشید عطر و بوی بیشتری دارد. در ابتدای مراسم گلاب گیری کاشان، دیگ های بزرگی را بر روی آتش می گذارند و حدود 3 برابر حجم گلها به آن آب اضافه می کنند. آتش زدن هیزم ها مهمترین بخش کار است که 4 ساعت طول می کشد و بهتر است در کنار آب روان و با خواندن دعاها صورت بگیرد.

سپس، تمام منافذ و درب دیگ را پوشانده تا بخار در درون آن محبوس شود. بعد از جوشیدن کامل، بخار را در درون پارچی که با استفاده از آب خنک می گردد، رها می کنند. این بخارها پس از سرد شدن گلاب را ایجاد می نمایند. برای ساخت عطر هم می توانید روغن سطح گلاب را جدا کنید و از آن بهره ببرید. اگر هم خواستید گلاب دو آتیشه باشد، باید دوباره گلاب را بجوشانید. در جشنواره گلاب گیری گلاب و عرقیجات گیاهی در بین مردم و گردشگران توزیع شده و خاطره ای شیرین را از حضور در کاشان برایشان بجا می گذارد.

آیین گل غلتان

امیریه دامغان یکی از معدود شهرهای مرکزی ایران است که هنوز هم آیین های قدیمی اش را با ترکیبی از سنت و مذهب حفظ نموده و با نخی نامرئی به تاریخ باستانی متصل است. آیین گل غلتان نوزادان یکی از این سنتهاست که به ثبت ملی رسیده و هر سال 16 اردیبهشت برپا می شود. گل غلتان دامغان رسمی 100 ساله است که تطهیر تن لطیف نوزادان در گل محمدی را به تصویر می کشد. اعضای خانواده که شامل مادر، خاله، عمه و مادربزرگ ها می شود، صبح زود به باغ رفته، گلهای تازه را چیده و تمیز می کنند.

سپس، نوزاد را به حمام می برند، بدنش را خشک می کنند و او را در پارچه سفیدی که پر از گل محمدی پر پر شده است، می نشانند. چهار نفر چهار طرف پارچه را گرفته و با صلوات و شعرخوانی معمولا در وصف حضرت محمد تن نوزاد را تطهیر می کنند. پس از آن هم با چای و شیرینی از میهمان ها پذیرایی می شود تا بدین صورت، اولین جشن تولد کودک در میان انبوهی از گلهای معطر گرفته شود تا زندگیش همیشه همچون گل پاک و زیبا باشد.

آنها اعتقاد دارند که با این کار نوزاد سالم مانده و در طول عمرش از هر بلا و آلودگی به دور می ماند. در قدیم، در روز دهم تولد نوزاد این مراسم انجام میشد اما اکنون مصادف می شود با جشن تولد یک سالگی و کودکانی که در فصلی غیر از بهار متولد شده اند، مادرانشان گلهای بهاری را در یخچال قرار می دهند تا به وقت تولد، کودک از این آیین باستانی بی نصیب نماند.

جشنواره گلهای لاله

با آمدن فصل بهار، در شهرهای مختلف ایران و خصوصا استان البرز جشنواره گلهای لاله برگزار می شود. اولین جشنواره گلهای لاله کرج در 1391 برگزار گشت و دلیل آن هم ایجاد شادی در بین مردم بود. این جشنواره از آن سال تا کنون هر سال برگزار شده و گردشگران زیادی را به کرج می کشاند. جشنواره لاله های کرج در بوستان شهید چمران و شهر آسارا در نیمه اول اردیبهشت برگزار شده و بازدید کنندگان غرق در عطر این گلها می شوند. رنگهای زیبا و چینش این گلها در کنار هم نیز بر زیبایی و جذابیت این جشنواره افزوده است. گلهای لاله 1 ماه عمر می کنند و به همین خاطر، مدت جشنواره کوتاه هست. پیاز این گلها در اواخر آذر کاشته شده تا در بهار رشد کرده و گل دهد. در کرج 43 گونه مختلف از گلهای لاله دیده شده که با آنها فرش گلی زیبا هم تهیه می شود.

جشنواره گلهای داوودی

این جشنواره هر ساله و با آغاز فصل پاییز برگزار می شود و علاقمندان بسیاری دارد. در این جشنواره 530 نوع از گلهای داوودی در 100 رنگ گوناگون در معرض دید افراد قرار گرفته و باغ گیاه شناسی ملی ایران هم یکی از مراکز برگزاری این جشنواره به شمار می رود. گل داوودی نام یک سرده از تیره گل ستاره ایان است. گیاهان آن چند ساله و بومی آسیا و شمال شرقی اروپا هستند. انواع و ارقام بیشماری دارد که حدود چندین گونه آن تأیید شده اند. گل داوودی یکی از گیاهان تزئینی بسیار محبوبی است که تقریبا در سراسر دنیا و در رنگهای مختلف یافت می شود.

این گیاه که دارای 100 تا 200 گونه مختلف است و باغبان های مجرب از گل آن برای فراری دادن خرگوشها استفاده می کنند، برای انسان نیز خطراتی دارد. لمس کردن قسمت های بالایی این گیاه سمی باعث خارش و التهاب موضعی می شود که با داروهای ضد التهاب و ضد حساسیت به راحتی قابل درمان هست.

جشنواره گل محلات

جشنواره گل محلات هر سال در اواخر شهریور و پیش از بازگشایی مدارس برگزار می شود و با برنامه های جانبی متعددی همراه هست. این جشنواره که بسیاری از گردشگران را به محلات می کشاند، حتی میزبان متخصصان و دانشجویانی است که می خواهند سطح دانش خود را در زمینه تولید انواع گل و گیاه افزایش دهند. محلات به سبب آب و هوا و شرایط محیطی که دارد، می تواند میزبان این جشنواره باشد و برگزاری آن هم سبب رونق گردشگری محلات می گردد. تولید کنندگان در این جشنواره انواع مختلف گل و گیاهان تولیدی خود را عرضه کرده و به نوعی کسب درآمد می کنند.

نکات و قوانین مهم برای بازدید از مشهورترین باغهای ایران

• چیدن گل و گیاه ممنوع هست.
• باید در مسیرهای مشخص شده قدم زد و از ورود به مناطق کشت شده و چمن ها خودداری کرد.
• باید مراقب گیاهان در زمان عکاسی بود.
• به منظور حفظ پاکیزگی محیط و کمک به باغبان ها، باید از سطل های زباله برای دوریختن آشغال ها بهره برد.
• به هشدارها و نکات ارائه شده توسط مسئولان و کارشناسان باید توجه کرد.