حفظ زبانهای قومی و رعایت عدالت زبانی باعث تقویت و استواری زبان معیار خواهد بود

ایلنا/ براساس گزارشات منتشر شده، حفظ زبانهای قومی و رعایت عدالت زبانی باعث تقویت و استواری زبان معیار خواهد بود.

مژگان اسماعیلی در پنجمین همایش ملی «میراث زبانی» با بیان این مطلب گفت: پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون در راستای وظایف قانونی محوله به امر شناسایی و مستندسازی میراث فرهنگی در حوزه زبان و گویش و آثار تاریخی نوشته دار می پردازد. دامنه فعالیت های این پژوهشکده حوزه های زبان و گویش رایج آثار تاریخی نوشته دار، اسناد تصویری، نسخ خطی و آرامستان های تاریخی است.

او افزود: این همایش که پنجمین همایش ملی به شمار می آید با استقبال خوب پژوهشگران و متخصصین رشته های مرتبط، دانشگاه ها و موسسات علمی و فرهنگی زیادی روبرو شد. دبیرخانه همایش تعداد قابل توجهی چکیده و اصل مقاله دریافت کرد که از آن میان 25 مقاله برای سخنرانی انتخاب شد و مابقی مقالات انشالله در سال 1403 به چاپ خواهد رسید.

اسماعیلی اظهار کرد: پرسشی که محققین از عنوان این همایش داشتند انتخاب واژه میراث زبانی بود، که باید اشاره شود مفهوم میراث زبانی و محدوده جغرافیایی و مصادیق آن در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری متفاوت از مراکز آموزشی و دانشگاهی است. اصطلاح میراث زبانی در راستای اهداف پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری قابل طرح و توجیه است. به این معنا که آنچه بتواند نمود و نمادهای زبانی را در یک اثر مادی متجلی سازد، بدان میراث زبانی اطلاق می شود. در این مقوله زبان و ادبیات فارسی تفاوت ماهوی دارد. لذا کتیبه، سکه، مهر، اسناد و آثار موزه ای که نمونه و نشانه های زبانی را در خود حمل می کنند، شایسته معرفی، بررسی پژوهشی و مستند نگاری هستند. بنابراین از این حیث میراث زبانی کاربرد بسیار وسیع تر و گسترده تر از مقوله ادبی دارد.

رئیس پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون گفت: بنابراین هدف از برگزاری همایش میراث زبانی، پر کردن خلاء فرهنگی این نوع مطالعات و تبادل آخرین دستاوردهای علمی پژوهشگران و محققان رشته های مرتبط است. میراث زبانی به عنوان یکی از بخش های میراث فرهنگی ناملموس از اهمیت زیادی برخوردار است و باید اشاره کرد که میراث زبانی می تواند تجلی های شفاهی و مکتوب داشته باشد و حیطه آن بسیار وسیع است.

او تصریح کرد: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به منظور تبادل آخرین دستاوردهای علمی و پژوهشی همایش هایی با موضوعات میراث ملی و ناملموس برگزار می کند و اعتقاد دارد با ارائه این دستاوردهای علمی که حاصل مطالعات میدانی و بکر است، موجب افزایش اعتبار علمی حوزه های مرتب شود.

اسماعیلی افزود: 21 فوریه روز مهمی در تقویم یونسکو بشمار می آید و روزی است که یونسکو برای حمایت و ترویج زبان های محلی و قومی به عنوان روز جهانی زبان مادری اعلام کرد. ایران با انواع گونه های زبانی تنوع فرهنگی زیبایی را بوجود آورده و اطلسی زیبا و متنوع را شکل داده است. زبان فارسی یک فرهنگ و تمدن اصیل را می سازد که پایه هویت ایرانی است. در واقع زبان فارسی یک فرهنگ است و احترام به زبانهای قومی و محلی و حفظ عدالت زبانی همانطور که در اصل 15 قانون اساسی نیز آمده است، موجب وحدت و انسجام ملی می شود. تنوع قومی و زبانی در گستره کشورمان ایران یکی از مصادیق میراث ناملموس در حوزه میراث فرهنگی است.

او اظهار کرد: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در راستای وظایف حاکمیتی خود که پاسداری و حفظ تنوعات زبانی و گوناگونی فرهنگی است به آن توجه ویژه دارد، بنابراین حفظ زبانهای قومی و رعایت عدالت زبانی نه تنها خطری برای زبان معیار ندارد بلکه باعث تقویت و استواری زبان معیار یعنی زبان فارسی خواهد بود. همانگونه که تا کنون زبانهای اقوام نشان داده اند ترجمه آثار گرانسنگ ادبیات فاخر ایران به زبانهای مختلف اقوام موید این سخنان است.

اسماعیلی گفت: بنابراین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در طی سالها به جمع آوری این گونه ها پرداخته و به عنوان طرح مهم ملی تا تکمیل و جمع آوری این گونه ها تلاش خواهد کرد و امیدواریم با برنامه ریزی و کمک دستگاه های دیگر به این امر مهم سرعت بخشیم و اطلس زبانی ملی ایران زودتر به سامان برسد.