روز بزرگداشت حکیم عمر خیام؛ روزی برای ارج نهادن بر شاعری بزرگ

28 اردیبهشت، متقارن با سالروز تولد شاعر، ریاضیدان و ستاره شناس بزرگ یعنی خیام نیشابوری است. عمر خیام از حکما و شاعران بزرگ ایران در اواخر قرن 5 هجری بوده و آثار زیبای وی تاثیر بسزایی بر ادبیات فارسی داشته اند. بدون شک، ایران از جمله قلمروهایی است که در طی چند قرن گذشته مشاهیر و حکمای بسیاری را به دنیا عرضه نمود و در مقایسه با آن، هیچ یک از کشورهای همسایه یا غیر همسایه تا بدین حد با جهان تعامل نداشته اند. با ما در مقاله روز بزرگداشت خیام چه روزی است همراه باشید تا از نامگذاری روز بزرگداشت حکیم عمر خیام و آثار خیام نیشابوری آگاه شوید.

زندگی پر فراز و نشیب شاعری نامی

حکیم عمر خیام در سال 329 هجری قمری در نیشابور دیده به جهان گشود. وی پس از گذراندن تحصیلات در حوزه های مختلف، در رشته ریاضی و نجوم تبحر یافت و کارهای مهمی را برای ایران و ایرانی انجام داد. بدلیل دانش عظیمی که خیام بدست آورد، ملکشاه سلجوقی او را به دربار فراخواند و به او مقامی مهم را اعطا کرد. عمر خیام بنابر درخواست ملکشاه، رصدخانه ملکشاهی را ساخت و به اصلاح تقویم مشغول شد. تقویم جلالی او امروزه در میان ایرانیان رواج دارد و از چنان اعتباری برخوردار هست که تاکنون کمتر به آن ایراد وارد شد. خیام تحت حمایت و سرپرستی ابوطاهر، قاضی القضات سمرقند کتابی درباره معادلات درجه سه نوشت. تحقیقات و مطالعات خیام در جبر در نوع خود تحسین برانگیز هستند. اما، کشف دیر هنگام رساله جبر او موجب شگفتی اندیشمندان به سبب جنبه تاریخی شد.

مرگ خیام را میان سالهای 520-517 هجری قمری می دانند که در نیشابور رخ داد. گروهی نیز مرگ او را سال 516 نوشته اند. ولی پس از بررسی های لازم، مشخص گردید که تاریخ مرگ وی سال 517 هجری قمری بوده است. آرامگاه خیام هم اکنون در نیشابور قرار دارد.

چهره جهانی و محبوب خیام

براساس مقاله بزرگداشت حکیم عمر خیام لازم هست بدانید که در جهان، خیام به عنوان یک شاعر، ریاضیدان و اخترشناس شناخته شد. بسیاری از پژوهشگران شعرهای ترجمه شده به وسیله فیتزجرالد را سروده خیام نمی دانند و این خود سبب تفاوت هایی در شناخت خیام در نگاه ایرانی ها و غربی ها شده است. اثرات خیام بر ادبیات غرب از مارک توین تا تی. اس. الیوت او را به نماد فلسفه شرق و شاعر محبوب روشنفکران جهان تبدیل کرد. جالب هست بدانید که ولادیمیر پوتین، مارتین لوتر کینگ و آبراهام لینکن همیشه قبل از خواب آثار خیام نیشابوری را می خواندند.

پایان

خیام شاعر و دانشمند نامی ایران زمین بود که برای علم و ادبیات ایران زحمت فراوان کشید. در پایان مطلب روز بزرگداشت خیام نیشابوری شعری از اشعار زیبای این شاعر نامی را عنوان می کنیم:

می خور که به زیر گل بسی خواهی خفت
بی مونس و بی رفیق و بی همدم و جفت
زنهار به کس مگو تو این راز نهفت
هر لاله که پژمرد نخواهد بشکفت