توضیحاتی درباره فروریختن بخشی از تزئینات سقف عمارت باغ زرشک اصفهان

خبرگزاری مهر و ایسنا/ براساس اخبار بدست رسیده، توضیحاتی درباره فروریختن بخشی از تزئینات سقف عمارت باغ زرشک اصفهان ارائه شد.

در حالی که سازمان نوسازی شهرداری اصفهان در روزهای اخیر در حال مرمت بنای تاریخی عمارت باغ زرشک بوده، بخشی از سقف این بنا فروریخته است.

شهرداری اصفهان مهر امسال خبر از تبدیل این عمارت تاریخی به موزه شهرداری داده بود و طی سالهای اخیر در این عمارت میزبان بسیاری از نشستها و جلسات رسمی بود.

آقای قدرتی، مدیر روابط عمومی سازمان نوسازی شهرداری اصفهان ضمن تأیید این خبر که بخشی از سقف عمارت در سمت راه پله ها فروریخته، گفت که این اتفاق حین مرمت نبوده اما همکاران ما در حال مرمت سقف این عمارت بودند و قسمتی که فروریخته بخشی است که مشکلاتی در مرمت دارد.

به گفته برخی منابع، این اتفاق روز یکشنبه افتاده و از آن روز تاکنون مدیران شهرداری اصفهان ورود به این مجموعه را ممنوع کرده اند.

همچنین، محمد علی ایزخواستی نیز پیرامون توضیحاتی درباره فروریختن بخشی از تزئینات سقف عمارت باغ زرشک اصفهان گفت: حدود 3 سال پیش متوجه یک شکم دادگی در نمای داخلی سقف باغ زرشک شدیم و مطالعات را روی سقف انجام دادیم. سازه خرپایی که روی پشت بام هست به شدت آسیب دیده بود و شاه تیرهای آن به مرمت جدی نیاز داشت. لذا طراحی مقاوم سازی آن توسط اساتید مقاوم سازی سازه های سنتی در سازمان نوسازی و بهسازی صورت گرفت و به طرح مقاوم سازی سقف رسیدیم.

مدیر عامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان افزود: از حدود 4 ماه قبل عملیات مقاوم سازی سقف را شروع کرده و سازه های چوبی را به وسیله سازه های فلزی و بوکسل و پیچ مقاوم کردیم و عملیات مقاوم سازی انجام شد. سبک سازی سقف قدم بعدی بود که برداشتیم، چون سقف بسیار سنگین شده بود و در حال سبک سازی سقف هستیم.

ایزدخواستی با بیان اینکه اتفاقی که افتاده مربوط به ریزش سقف نیست، بلکه تزئینات چسبیده به سقف فروریخته است، گفت: این تزئیناتِ گچبری بر روی یک لایه گچ اجرا شده شده و آن لایه گچ روی یک لایه کاهگل قرار دارد و آن لایه کاهگل روی سقف چوبی مستقر شده است. با توجه به شکم دادگی که از 3 سال قبل دیدیم طبیعی بود که چسبندگی بین تزئینات و سقف از بین رفته باشد و در واقع مهمترین خطر هم در گام اول ریختن تزئینات بود. بعد از اینکه تزئینات بریزد سقف ممکن است ریزش کند.

او اضافه کرد: ما الان سقف را به پایداری رسانده ایم، یعنی در این عملیاتی که در 4 ماه گذشته صورت گرفته سقف به یک پایداری رسید و خیالمان از سقف راحت شده است اما تزئیناتی که چسبندگی را از روی لایه سقف از دست داده بودند طبیعی بود که در طول مرمت از بین بروند و ریزش پیدا کنند. من از همان روز اولی که عملیات مرمت را شروع کردیم این انتظار را داشتم، چون این تزئینات از سقف جدا شده و حدود 5 سانتیمتر در بخش هایی از سقف فاصله گرفته بود که اگر تا پایان دوران مقاوم سازی هم ریزش پیدا نمی کردند ما مجبور بودیم که آنها را جدا کرده و مجدداً اجرا کنیم، چون هر لحظه خطر ریزش آنها به دلیل تنش های سازه ای وجود دارد.

ایزدخواستی بیان کرد: الان هم در حین کاری که همکاران ما روی سقف انجام می دادند و به دلیل تنش هایی که وارد شده، تزئینات چسبندگی خود را کاملاً از دست داد و قسمتی از تزئینات ریخت. حتی اگر ما تا پایان مرمت ببینیم که قسمت های دیگری هم این شکم دادگی را دارند باید آن قسمت را از سقف جدا کرده و مجدداً بعد از پایداری از زیر، تزئینات را مجدداً اجرا کنیم.

او با تأکید بر اینکه ریزش تزئینات یک موضوع کاملاً پیش بینی شده بود و گریزی هم از آن نبود، ادامه داد: اتفاق هایی که در طول زمان برای سازه این بنا افتاده و خم شدن شاه تیرهای چوبی اصلی عامل اصلی ریزش تزئینات بود، چون به آنها تنش وارد شده و چسبندگی خردی با سقف داشتند که آنها را نگه داشته بود و قطعاً باید اصلاح شوند.

مدیر عامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه تزئینات عمارت باغ زرشک مربوط دوره پهلوی نیستند و حدود 10 سال پیش بعد از ریزش مجدداً اجرا شده بودند، گفت: البته آن زمان مقاوم سازی سقف صورت نگرفته بود ولی الان ما مقاوم سازی سقف را هم داشتیم. در نتیجه، ریزش تزئینات یک حادثه نبود و ما انتظار این اتفاق را داشتیم و اگر هم تا روز آخر که مقاوم سازی سقف صورت میگرفت و این تزئینات ریزش نمی کرد باید خودمان این تزئینات را جدا و زیرسازی آن را درست کرده و مجدداً تزئینات را از نو اجرا می کردیم.

ایزدخواستی همچنین به آیین نامه های مرمتی اشاره کرد و گفت: تصویربرداری دقیق از این تزئینات انجام شده و همان طور که آیین نامه مرمت می گوید ما باید در مورد سازه اصلی بنا به یک پایداری برسیم یعنی مطمئن باشیم که مثلاً از رطوبت در امان است و مشکل سازه ای و نشست ندارد، بعد از آن تزئینات با موادی مشابه و نعل به نعل همان مواد اجرا و نقاشی شده و عین روز اولش می شود. کما اینکه وقتی تصاویر عمارت باغ زرشک قبل از ریزش این تزئینات را ببینید، نمی توانید تشخیص دهید چقدر از این تزئینات از نو اجرا شده است. این در حالی است که 10 سال پیش نزدیک به نیمی از تزئینات سقف عمارت باغ زرشک ریخت و از نو اجرا شد، ولی واقعاً چشم غیر مسلح و فرد غیر تخصصی نمی تواند تشخیص دهد، چون آنقدر خوب و نعل به نعل اجرا می شود که قابل تشخیص نیست.

او درخصوص نوع کاربری موزه ای و مقدار تحمل سازه این عمارت در مقابل حجم بازدید کننده نیز توضیح داد: سازه بنا مقاوم است، اما در برای هر امری که بخواهد مورد بهره برداری قرار گیرد باید به اصول حفظ و نگهدرای بنای تاریخی توجه شود؛ مثلا یکی از اصلی ترین کارهایی که ما روی سقف این بنا انجام می دهیم، اصلاح کل سیستم زهکش است. روزی که عملیات مرمت تمام شد سیستم زهکش هم اصلاح شده است، اما از فردای روز بهره برداری، بهره بردار باید دقت کند، چرا که این عمارت یک بنای تاریخی و سنتی است که با رطوبت رابطه خوبی ندارد و آسیب پذیر است، به همین دلیل به طور دائم و منظم باید سقف ها کنترل شده و ناودان ها بررسی شود.

ایزدخواستی افزود: یکی از مشکلاتی که همیشه در باغ زرشک داشتیم، حضور کبوترها در اطراف بود که باعث می شدند ناودان های این بنا آسیب ببینید، لذا بعد از بهره برداری نیز بنا باید دائم مورد توجه قرار گیرد. اما این بنا به لحاظ سازه ای مشکلی ندارد و سازه مستحکم و پایداری است، به ویژه اینکه ما الان عملیات خیلی پیچیده ای هم در بحث مقاوم سازی آن انجام دادیم و ان شاءالله هیچ مشکلی برای بنا پیش نمی آید، به شرط اینکه در دوره بهره برداری دقت کنند و اصول مرمت را رعایت کنند.