تبدیل عمارت باغ زرشک به موزه یک ایده ایده آل و مرحمی بر زخمهای میراث فرهنگی است

ایسنا/ براساس گزارشات منتشر گشته، تبدیل عمارت باغ زرشک به موزه یک ایده ایده آل و مرحمی بر زخمهای میراث فرهنگی است.

کرم میرزایی گفت: عمارت باغ زرشک محل پیشنهادی برای تأسیس «موزه شهرداری اصفهان» بنایی شاخص، فاخر و تاریخی است که واجد شرایط موزه شدن برای شهر، تاریخ شهرداری و شهروندان اصفهان است.

او عمارت باغ زرشک را که در چهار باغ بالا واقع شده، یادگاری از یک باغ زیبا و کارخانجات فعال بافندگی ریسباف دانست که مردم اصفهان و سیاحان و گردشگران این شهر با آن خاطره های زیادی داشتند و سپس افزود: اکنون این ساختمان در بین فضاهای مسکونی و تجاری نوساز و ایستگاه مترو، به نوعی تک و محجور مانده است و اثری از آن باغ دل انگیز و شاعرانه عصر صفوی و هیاهو و تلاش کارگران ریسباف نیست.

این موزه دار اضافه کرد: با توجه به زمینه های تاریخی بنا، موقعیت جغرافیایی و ضروریات اجتماعی، پیشنهاد تغییر کاربری این بنا به موزه تحت عنوان موزه ی شهرداری اصفهان مطرح است.

میرزایی با طرح دو پرسش در خصوص تغییر کاربری عمارت باغ زرشک به موزه شهرداری گفت: با توجه به این مسئله دو پرسش وجود دارد: نخست؛ اینکه چرا کاربری موزه ای برای این بنا مطرح می شود؟ دوم اینکه چرا موضوع آن موزه شهرداری باشد؟

رئیس موزه باستان شناسی و هنر دوران اسلامی موزه ملی ایران با اشاره به اینکه امروزه یکی از بهترین و رایج ترین روش ها در دنیا برای حفظ و احیای محوطه ها و بناهای قدیمی تغییر کاربری و تبدیل آنها به موزه است، افزود: این امر سبب می شود تا ضمن حفظ هویت تاریخی و کالبدی بنا با کمترین دخل و تصرف در آنها بیشترین دستاورد فرهنگی حاصل شود.

او خاطرنشان کرد: از نمونه های شاخص در جهان و ایران از تبدیل بنا به موزه، موزه آبگینه و سفالینه های ایران است که از نمونه های موفق به شمار می آید.

این موزه دار با بیان اینکه شاید برخی تصور کنند که عمارت باغ زرشک کارکرد و قابلیت تبدیل شدن به سایر مراکز فرهنگی را نیز داشته باشد، اظهار کرد: باید توجه داشت که مخاطبان سایر مراکز فرهنگی محدودند و جامعه کمتری را در بر می گیرند در حالی که اساس اهداف و خط مشی موزه ها در تعریف شورای بین المللی موزه ها (ایکوم) این است که موزه موسسه ای غیر انتفاعی است که درهای آن به روی همگان گشوده است. همین مطلب مزیت موزه ای شدن این بنا را بیشتر می کند.

میرزایی فلسفه ایجاد موزه را یادآوری دانست و ادامه داد: فلسفه موزه، یادآوری آن چیزهایی است که بوده و اکنون نیست و یا فراموش شده است. در واقع با تأسیس این موزه در عمارتی واقع در چهار باغ بالا بخشی از خاطرات مردم زنده می شود.

او مزیت دیگر تأسیس موزه در چهار باغ را محیط جغرافیایی آن دانست و گفت: یکی دیگر از مزایای تبدیل این بنا به موزه، موقعیت جغرافیایی و حضور روزانه و زیست شبانه مردم در قالب فعالیتهای روزانه شهروندان، خرید، مسافران و گردشگران و غیره است و در این میان موزه شهرداری اصفهان می تواند مقصد جذابی باشد.

این موزه دار موفق پیشنهاد موزه شهرداری اصفهان را یک ایده ایده آل و مرحمی بر زخم های میراث فرهنگی خواند و افزود: پیشنهاد موزه شهرداری، پیشنهادی ایده آل برای جبران بخشی از خرابی های میراث فرهنگی و طبیعی است که در اثر جاه طلبی ها و تجاوزها در دهه های اخیر و با نام توسعه رقم خورده بودند. این پیشنهاد شاید مرحمی بر این زخم باشد.

میرزایی درخصوص نیازها و الزامات تغییر کاربری بنای باغ زرشک به موزه تصریح کرد: اساسی ترین الزامات این موزه، کسب مجوزها و استانداردهای موزه ای، تدوین اساس نامه و سیاستگذاری در حوزه مدیریت، برنامه ریزی، تدوین سناریوی نمایش و مخاطب شناسی است.

او در خصوص چرایی احداث موزه توسط نهادهای رسمی بیان کرد: امروزه بیشتر نهادها و مؤسسات مدرن در ایران تلاش می کنند تا برای حفظ اشیاء و اسناد قدیمی که در اختیار دارند و نیز برای بازگو کردن پیشینه فعالیت ها و سیر تاریخی تشکیلاتی، به ساخت و احداث موزه در مکان اولیه یا تبدیل بخشی از آن به موزه مبادرت کنند. از نمونه های آن میتوان موزه ارتباطات، موزه ثبت احوال و یا موزه های بانک ها را نام برد.

رئیس موزه باستان شناسی و هنر دوران اسلامی موزه ملی ایران ادامه داد: شهرداری نیز به عنوان یکی از مؤسسات جدید در ایران که در گذشته با عنوان بلدیه شناخته میشد، از این حیث مستثنی نیست. تلاشهایی در سطح کشور نیز به عمل آمده که موزه بلدیه قزوین، رشت و تبریز از نمونه های آن است اما موزه شهرداری اصفهان با قابلیت های منحصر به خود می تواند متمایز باشد.

میرزایی در خصوص روشهای ارائه آثار در این موزه گفت: روشهای مجازی و استفاده گسترده از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و اشکال مشابه آن برای ارائه آثار در موزه پیش بینی شده است. در واقع محتوا و نوع چیدمان در غیاب شی و اثر موزه ای بوده که در قالب چند رسانه ای به مخاطب عرضه می شود.

او ادامه داد: نمایش آثار بدین شکل، از این جهت حائز اهمیت است که برای مخاطبان جوان و امروزی جذاب است و از نظر دیگر می تواند یک الگوی پیشرو باشد که از تجربه های دست اول برای موزه داری ایران به شمار آید.

رئیس موزه باستان شناسی و هنر دوران اسلامی موزه ملی ایران خاطرنشان کرد: از وجه دیگر، نگهداری و حضور اشیاء و آثار ممکن است در اثر ضروریات و الزامات نمایش به تزئینات و نمای داخلی ساختمان لطمه وارد کند و به همین دلیل استفاده از ابزارهای دیجیتالی و نمایش مدرن در شکل چند رسانه ای ها در این بنا مطرح است.

این موزه دار طریقه نمایش در این موزه را با موزه های سنتی و کلاسیک متفاوت دانست و اظهار کرد: شی موزه ای ممکن است در این شیوه چیدمان از نظر فیزیکی حاضر نباشد اما محتوای آن باید از موضوع های مرتبط استخراج شود.

میرزایی با اشاره به اینکه عمارت باغ زرشک دارای ساختارهای کلی و لازم برای موزه است اما بازهم نیازمند تغییرات جزئی است، خاطرنشان کرد: در عین حال لازم است که حریم های درجه یک ساختمان و حریم های بیرونی و محوطه ساختمان حفظ شود.

او با بیان اینکه، تمهیداتی در خصوص امکانات رفاهی سنجیده شده اما باز هم نیاز است برای مخاطبان اقدامات دیگری انجام شود، تأکید کرد: باید توجه داشت که این بنا و خیلی از بناهای قدیمی دیگری که به موزه تبدیل شدند، از ابتدا برای موزه ساخته نشده بودند، نیاز است که در همه این بناها تغییراتی هرچند جزئی اعمال شود تا قابلیت کاربری موزه را داشته باشند و به یک موزه استاندارد تبدیل شوند.

رئیس موزه باستان شناسی و هنر دوران اسلامی موزه ملی ایران ادامه داد: فضاهایی همچون مخزن استاندارد اسناد و اشیا، فضای نمایشگاه های موقت، اتاق پژوهش، آزمایشگاه و مرمت آثار، کتابخانه و مرکز اسناد، تالار سخنرانی و اجتماعات و...می تواند در غنی کردن فضای موزه کمک زیادی کند.

میرزایی در خصوص لزوم ثبت ملی عمارت باغ زرشک اظهار کرد: نسبت عمارت باغ زرشک با میراث ملی بسیار اهمیت دارد و دست اندرکاران نخست باید به ثبت آن در فهرست آثار ملی مبادرت نمایند، تا از چتر حمایت سازمان های مسئول به ویژه وزارت میراث فرهنگی، اداره کل موزه ها و ایکوم ایران برخوردار شود و از تعرض در امان باشد.

وی افزود: این عمارت با محوطه محدود آن امروزه در مالکیت شهرداری است، که با ایجاد موزه و کارکرد فرهنگی بهینه از آن علاوه بر حفظ اثر در جهت افزودن به فضاهای بازدیدی در شهر اصفهان و مشارکت در ساخت و اداره یک موزه جدید با همکاری سازمان زیبا سازی شهرداری اصفهان مبادرت می کند.

این موزه دار با اشاره به اینکه عمارت باغ زرشک با فضاهای اصلی و کارخانجات ریسباف که هنوز بقایایی از آنها وجود دارد نیز نسبت دارد، گفت: با تشکیل این موزه در گام نخست نوید آن می رود که دیگر فضاها نیز به آن الحاق شود تا شاهد موزه ای بزرگ در شأن اصفهان و شهروندان آن باشیم و موزه شهرداری اصفهان به عنوان یک فضای شهری پویا برای شهروندان و ساکنان اصفهان و حتی برای گردشگران باشد.

میرزایی با اشاره به اینکه به نظر می رسد نسبت این موزه با شورای شهر اصفهان فراتر از یک امر موزه ای است و در واقع محل شنیدن شدن حرف مردم اصفهان در خصوص شهر و آینده آن است، اضافه کرد: به همین سبب با برپایی رویدادها، سخنرانی ها و یادآوری خاطرات توسط شهروندان، شورای شهر اصفهان می تواند با شهروندان و ساکنان تعامل برقرار کرده و در تصمیم گیری های کلان و مدیریت شهر آنان را دخیل کند.