دومین نشست از مجموعه گفتمان های حفاظت و مرمت آثار برگزار شد

ایلنا/ براساس آخرین گزارشات منتشر گشته، دومین نشست از مجموعه گفتمان های حفاظت و مرمت آثار برگزار شد.

سعید خودداری نائینی (عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران و دانشیار گروه مطالعات موزه) در دومین نشست از مجموعه گفتمان های حفاظت و مرمت آثار با محوریت موضوع اهمیت طراحی لیبل (برچسب) در موفقیت تجربه موزه ای را به بحث نهاد و گفت: همانطور که موزه ها به آرامی از نظر کمی گسترش می یابند و موضوعات متنوع و تازه در موزه ها به نمایش در می آیند، بازنگری و استفاده از تجربیات علمی جهان برای موفقیت در طراحی موزه ضروری به نظر می رسد.

او با بیان اینکه تاسیس و توسعه موزه ها در حالی که نسل های جدید موزه حتی دیگر نام های متعارف موزه شناختی نسل های گذشته موزه را نیز دگرگون کرده، طراحی موزه را نیزبه تجربه بازدید از موزه گره زده است، افزود: تجربه بازدید فعالیتی است که جنبه های مختلف آن مانند فرهنگی…بررسی شده اما این تجربه در دو سوی طراحی موزه قرار می گیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران اظهار کرد: به عبارتی در آغاز سده بیستم بود که ارزیابی های تجربه بازدید از موزه به تحلیل ساختار بازدید، مولفه های همراه بازدید کننده، ساختار بنا و سرانجام بازنگری در طراحی اطلاعات موزه معطوف شد.

دانشیار گروه مطالعات موزه با بیان اینکه طراحی موزه را نمیتوان طراحی ساختمان و فضای معمارانه آن یا طراحی گرافیک آن دانست، گفت: با استناد به مطالعاتی که در موزه های بزرگ جهان از حدود یکصد سال پیش با آغاز مطالعات بازدید کننده شروع شد طراحی موزه و ازجای آن باید بازدید کننده را در مرکز هدف طراحی قرار دهد.

خودداری خاطرنشان کرد: این کار از طراحی و بیان ایده اصلی نمایشگاه موزه تا مرحله ارزیابی پایانی به برقراری ارتباط اجزای موزه با بازدید کننده نظر می کند، چرخه ای که بازدید کننده، موزه و تجربه موزه ای در آن در تعاملند.

او افزود: با وجود کنش ها و احساساتی متعدد انسان که تعداد آنها گاهی از بیست هم فراتر می رود، مهمترین حس های انسانی در فرآیند بازدید دیداری و شنیداری هستند.

عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران تصریح کرد: در طراحی موزه نیز مهمترین بخش ارائه اطلاعات و اننتقال موضوعات هدف به بازدید کننده است تا بتواند با تفسیر آن در فضای فیزیکی یا مجازی موزه تجربه بازدید خود را شکل بدهد. این اطلاعات در ساده ترین شکل خود در برچسب هابی موزه ای پدیدار می شود.

دانشیار گروه مطالعات موزه گفت: پژوهش های دانشگاهی و میدانی نشان می دهد بخش زیادی از موفقیت تجربه موزه ای و حضور بازدید کننده در موزه به طراحی برچسب مربوط است.

خودداری اظهار کرد: در این مقاله به تلاش می شود به زمینه های شناخت و طبقه بندی برچسب های موزه ای عوامل موثر برای مفید بودن و کارآ بودن برچسب های موزه پرداخته شود و نیز با توجه به تجربیات مراکز فعال جهانی در این موضوع به مسائل زیر ساختی آینده طراحی برچسب و ارائه اطلاعات در موزه و ضرورت ها و روش های بازنگری در برچسب های موزه ای در ایران اشاره شود.

در ادامه منیژه هادیان دهکردی، سرپرست پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی موضوع مفاهیم سبز و پایداری در موزه را به بحث نهاد و با اشاره به تغییرات اقلیمی صورت گرفته در جهان به دو مفهوم سبز به معنای آسیب نزن و پایداری به معنای آسیب نزن و زنده نگه دار به تشریح تفاوت این دو مفهوم پرداخت.

او با اشاره به ارتباط موزه ها با پایداری، موقعیت مکانی و نقل و انتقال، طراحی محوطه پایدار، صرفه جویی در آب، بهره وری انرژی، مواد و منابع و کیفیت محیط داخل را از معیارهای اتحادیه موزه های آمریکا برای موزه سبز برشمرد.

هادیان دهکردی افزود: پایداری در عرصه حفاظت و مرمت آثار با معیارهای کیفیت محیط داخل و مواد و مصالح مورد استفاده متجلی می شود و حفاظتگران می توانند از طریق مراقبت از مجموعه ها و در دسترس قرار دادن آنها برای ایجاد فرصتهای آموزشی و مشارکت فرهنگی سهم متمایزی در پایداری داشته باشند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: حفاظتگران می توانند از تحقیقات بر روی آثار موزه ای برای اهداف توسعه پایدار حمایت کنند و از طریق اطمینان از غیر مضر بودن مواد و مصالح و سایر منابعی که به عنوان بخشی از اقدامات حفاظتی استفاده می شوند، مشارکت متمایز داشته باشند.

او موثرترین روش پیاده سازی پایداری در یک بنای تاریخی یا موزه، را تشکیل تیم سبز اعلام کرد و گفت: یک تیم سبز موفق متشکل از کارکنان با انگیزهای است که برای یادگیری، تحقیق، ارتقاء و مشارکت فعال بقیه سازمان خود در فعالیتهای سبز داوطلب می شوند.

سرپرست پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی در بیان برخی چالشهای پیشروی این حوزه به تنوع فرهنگی و اقلیمی و امکانات مختلف برای کنترل شرایط محیطی، قرارگیری بیشتر موزه ها در معرض گرد و غباردر سطح محلی، منطقه ای و جهانی، سطوح بالای گازهای آلاینده ناشی از ترافیک و صنایع، کمبود یا عدم دسترسی به مواد سبز یا فقدان اطلاعات درست و معتبر در مورد محصولات تجاری و نگرانی های مربوطه به استفاده از نور طبیعی در محیط داخلی موزه ها اشاره کرد.

او توجه به تاریخ، روش های سنتی و تجارب گذشته برای کنترل محیط داخل در هر منطقه و شرایط اقلیمی، ترغیب، آموزش و افزایش آگاهی عمومی، همکاری با موسسات و مراکز فعال در زمینه محیط زیست و مصرف انرژی، همکاری با شرکت های دانش بنیان برای تولید مواد و محصولات سبز، تقویت رویکرد حفاظت پیشگیرانه در سطوح مختلف مدیریتی تا کارکنان خدمات و پشتیبانی و یکپارچه سازی شیوه های سبز با اسناد ماموریت و راهبردهای موزه را راهبردهای پیش رو خواند.

هادیان دهکردی با بیان اینکه موزه سبز بهترین موقعیت برای مشارکت در پایداری با گسترده ترین مخاطبان و قدرتمندترین روش را دارد، تصریح کرد: موزه ها به عنوان حافظان میراث فرهنگی و طبیعی از قدرت و مسئولیت منحصر بفردی برای الگوبرداری و آموزش روشهای حفظ کره زمین، برخوردارند، بنابراین موزه های سبز اکنون یک الزام هستند، نه یک انتخاب و با نزدیک شدن به تهدیدات تغییرات آب و هوایی، دیر یا زود، سیاستهای لازم برای حمایت از پایداری محیط زیست، شهرهای سبز و موزه های سبز ضروری می شود.