لازم است ابعاد اجرایی سند ملی زیارت مشخص باشد

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، لازم است ابعاد اجرایی سند ملی زیارت مشخص باشد.

حجت الاسلام محسن بذرگری هاشمی، مشاور تولیت آستان قدس رضوی در امور حوزه و روحانیت در سلسله نشست های بررسی الزامات نگارش سند ملی زیارت با محوریت «بررسی ابعاد سیاستی نگارش سند ملی زیارت» که در فضای مجازی برگزار شد، اظهار کرد: اصل پرداخت به سند ملی زیارت بسیار لازم، مهم، دارای اولویت و در کلان نظام دارای اهمیت است و باید برای آن زمان گذاشت.

وی پیرامون اینکه لازم است ابعاد اجرایی سند ملی زیارت مشخص باشد، افزود: به نظر می رسد ما مشکلات تصوری نسبت به امر زیارت داشته باشیم و برای این سند نیاز داریم که اساتید، دانشجویان و حوزویان در بخش های مبانی و مبادی آن فعالیت کنند؛ اگرچه اقدامات خوب مطالعاتی زیادی مانند طرح مطالعاتی توسعه کمی و کیفی زیارت انجام شده اما میتوان به گونه ای دیگر نیز به آن پرداخت.

مشاور تولیت آستان قدس رضوی در امور حوزه و روحانیت تصریح کرد: در سند ملی زیارت باید مواردی را حتما ضمیمه سند کنیم تا در این زمینه مطالعاتی صورت گیرد. همچنین لازم است گفت و گوهایی در مبانی و مبادی این سند صورت گیرد، زیرا حتما مبانی در سیاست گذاری مهم تلقی می شود و بهتر است از ابتدا تکلیف آن روشن باشد؛ به عنوان مثال تعریف زیارت در اجرا با تضادهایی روبروست. حتی در فضای متولیان اعتاب هم این مساله خود را نشان می دهد؛ به این دلیل که گفتمان سازی نظری انجام نشده است.

وی با بیان اینکه باید در سند ملی زیارت ابعاد اجرایی مشخص باشد، عنوان کرد: در این سند باید دستورها و مجموعه های مردمی بیشتر قابل دریافت باشد. اگر ما زیارت و همچنین زائر را صرفا به معنای حضور فیزیکی معنا کنیم؛ بسط و شعاع آن می تواند قالب های اجرایی مختلفی داشته باشد. بنابراین اگر بخواهیم زیارت و زائر را از منظرهای مختلف معنا کنیم، قطعا مباحث متفاوت خواهد شد و میتوان در مورد آنها بحث کرد.

نباید زائر و زیارت را تنها به حضور جسمانی معنا کرد

بذرگری هاشمی خاطرنشان کرد: ما نباید زائر و زیارت را تنها به حضور جسمانی معنا کنیم بلکه حضور روحی و قلبی نیز باید ضمیمه این تعاریف باشد و با این تعاریف به سراغ زائر و زیارت برویم. بنابراین اگر به سند ملی زیارت می پردازیم؛ این مفهوم بسیار مهم است و باید تکلیف آن در سند مشخص شود.

وی با اشاره به اینکه به تعبیر آیت الله جوادی آملی، فقیه و اندیشمند، یک بحث مقصد و یک بحث مقصود داریم، بیان کرد: توسعه مفهومی خیلی می تواند متفاوت باشد؛ یعنی ما به مقصد رسیدیم اما به مقصود نرسیدیم. ما نه تنها حضور جسمانی، قلبی، روحی و زیارت از راه دور را باید در نظر داشته باشیم بلکه می توانیم این مفهوم زائر و زیارت را به عنوان یک حضور قلبی مستمر توسعه دهیم. بنابراین کسی که برای زیارت به مشهد مقدس آمده و تا زمانی که به شهر خود باز می گردد، می تواند همچنان نقش زائر بودن را داشته باشد؛ به عنوان مثال کسی که به مشهد می رود، به آن فرد مشهدی می گویند و یا حتی اگر به کربلا مشرف شود، به او کربلایی می گویند.

مشاور تولیت آستان قدس رضوی در امور حوزه و روحانیت خاطرنشان کرد: ادامه و تسری این معنا می تواند تاثیر بسیار زیادی به لحاظ اجتماعی داشته باشد و به عنوان مفهوم زیارت خود را نشان دهد که در سند ملی زیارت بیشتر در مورد این موضوعات بحث می شود؛ بنابراین اگر به تمام این موارد توجه نکنیم، در آینده در مبانی و مبادی سند دچار مشکل خواهیم شد.

وی بیان کرد: همانطور که گفته شد، ابعاد اجرایی مبانی نظری باید بطور مشخص در سند ملی زیارت روشن باشد، چرا که باعث می شود نگاه های خود را تغییر دهیم و تکلیف خود را در شهر مشهد بدانیم. بنابراین مشخص شدن این مبانی نظری در سند دعواهای گفتمانی که در مشهد وجود دارد را کمرنگ می کند و گفته نمی شود که ما در امر زیارت فراتر از این چارچوب حرفی برای گفتن نداریم. اگر به آن الزامات توجه نشود، در ابعاد اجرایی شاهد رویکردهای متفاوت و مباحث مربوط به اداره شهر را خواهیم داشت که مدام شاهد آنها هستیم.

بذرگری هاشمی یادآور شد: مشخص بودن مبانی نظری در سند به ما کمک می کند تا در زمینه بین الملل و در حوزه زیارت و مشهد تکلیف خود را بدانیم، زیرا اگر بخواهیم خوش بینانه به موضوع زیارت از منظر بین المللی نگاه بیاندازیم، تنها آماری را می دهیم که این تعداد شیعه برای زیارت به مشهد سفر می کنند و این امر می تواند بسترهایی را برای زیارت ایجاد کند. همچنین می توانیم با آنها ارتباط داشته باشیم و شبکه سازی خوبی را ایجاد کنیم که همه اینها خوب است.

وی گفت: فضای فرهنگی در حرم مطهر امام رضا (ع) به گونه ای ایجاد شده که بعضا افراد نسبت به اهل سنت هنگام نماز خواندن به نوعی ایراد می گیرند و این امر باعث شده که زائران اهل سنت برای زیارت با مشکل مواجه شوند. با وجود اینکه به لحاظ مذهبی و موارد دیگر به هم نزدیک هستیم اما این مشکلات برای آنها بوجود آمده است.

مشاور تولیت آستان قدس رضوی در امور حوزه و روحانیت با بیان اینکه ما باید در سند ملی زیارت عناوین و مفاهیم را به گونه ای مشخص کنیم که ما را در این زمینه جهت دهی کند، خاطرنشان کرد: ما باید در سند ملی زیارت این موارد را به لحاظ سیاست گذاری روشن کنیم. ما می خواهیم فضای فکری و تصویری شهر و فرهنگ زیارت را در مشهد به گونه ای تغییر دهیم که آمادگی حضور یک جمعیت قابل توجهی از خارج از کشور و همچنین اهل سنت را داشته باشیم و بدون تعارف این موضوع در حرم امام رضا (ع) دیده نمی شود.

بذرگری هاشمی افزود: ما باید برای حضور زائران و گردشگران در مشهد زمینه را فراهم کنیم، زیرا گردشگری در سفرنامه خود نوشته بود که مشهد جذابیتی برای دیدن ندارد؛ به همین دلیل ما باید زمینه و جاذبه ای را برای تمایل گردشگران برای سفر به مشهد بوجود آوریم. ما باید در شهر مشهد جذابیت هایی را به لحاظ علمی، سلامت، گردشگری و... بوجود آوریم و تا زمانی که مبانی تصوری ما روشن نباشد، نمی توانیم موفق عمل کنیم.