حفاری غیرمجاز به انگیزه گنج یابی در دل یک آتشکده ساسانی در فارس

ایسنا/ براساس آخرین گزارشات منتشر شده، حفاری غیرمجاز به انگیزه گنج یابی در دل یک آتشکده ساسانی در فارس صورت پذیرفت.

چهار طاقی یا آتشکده سیمکان در مسیر جهرم میمند در استان فارس واقع شده است. قدمت این آتشکده به ساسانیان نسبت داده شده که 10 دی سال 1381 با شماره 6786 به ثبت ملی رسیده است.

سیاوش آریا، پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی بتازگی با ثبت تصاویری از آن نه تنها به وضعیت نابسامان این سازه ساسانی اشاره کرده که از حفاری ها و کندوکاوهای ناکام گنج یاب ها خبر داده است.

در سالهای گذشته نیز درباره گستره حفاری های غیرمجاز در این مکان هشدارهایی داده شده بود. بعدها برخی فعالان میراث فرهنگی گفته بودند در برخی از آن گودال های جویندگان گنج گیاه روییده است.

این فعال میراث فرهنگی نیز درباره حفاری های جدید قاچاقچیان و مشاهداتش از وضعیت این آتشکده ساسانی گفت: چپاولگران یادمان های تاریخی و میراث فرهنگی در کف این چهارطاقی گودال بزرگی کنده که بر اثر این کند و کاوها، آسیب های برگشت ناپذیری را به این سازه ساسانی وارد کرده اند.

او اضافه کرد: هرچند حفاری های غیرمجاز در درون آتشکده سیمکان از گذشته و در سالهای 1394 و 95 خورشیدی که از این یادمان بازدید کرده بودم، وجود داشت، ولی به نظر می رسد چپاولگران میراث فرهنگی با خیال آسوده و در نبود نظارت مسئولان میراث فرهنگی و یگان حفاظت میراث فرهنگی، گودال های کوچک پیشین را شکافته و عمیق تر کرده و به لایه های باستان شناسانی این بنای ساسانیان آسیب های برگشت ناپذیری وارد کرده اند.

این دوستدار میراث فرهنگی ادامه داد: در بخش شمالی و در کنار این آتشکده ساسانی بتازگی نیز آثاری از حفاری های غیرمجاز دیده می شود؛ گودالی با عمق بیش از 2 متر کنده اند که اگر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای آثاری که در میان باغ ها و زمین های کشاورزی مردم منطقه وجود دارد زودتر عرصه و حریم تعیین کرده بود، بیگمان اکنون شاهد روزگار آشفته و نابسامان و دستبرد قاچاقچیان اموال تاریخی و فرهنگی نبودیم.

او گفت: آتشکده ساسانی «سیمکان» روی تپه ای و در میان باغی که مالک خصوصی دارد، واقع شده است و روشن نیست چگونه افرادی ناشناس و قاچاقچیان توانسته اند به سادگی به آن تعرض کنند. این موضوع زمانی پرسش برانگیزتر می شود که بدانیم همواره، مالک باغ و دیگر باغداران پیرامون این چهارطاقی حضور دارند و سازه ای هم در حریم آن برپا کرده اند که البته این اقدام هم به نوعی تخلف بشمار می آید.

این فعال میراث فرهنگی به ساخت و سازهای غیرقانونی در حریم و پیرامون این آتشکده ساسانی از سوی باغداران که چشم انداز و حریم بصری این بنای ساسانی را مخدوش کرده، اشاره کرد و افزود: وجود انبوه درختچه های بزرگ و کوچک بادام کوهی و پوشش گیاهی محوطه پیرامونی آن و کشت جو و عدس و انگور از سوی کشاورزان و باغداران منطقه، آینده تاریکی را برای چهارطاقی ارزشمند سیمکان میمند رقم زده است.

این پژوهشگر میراث فرهنگی در استان فارس همچنین به سست و بی دوام شدن پایه های چهارطاقی و بخشهای دیگری از این بنا اشاره کرد که آن را در حال فرو ریختن قرار داده است و در ادامه اظهار کرد: آتشکده سیمکان از مصالحی چون لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. دالان های طواف و پیرامون چهارطاقی سراسر ویران شده و هم اینک تنها پی آن برجای مانده است. راه ورودی بنا در گوشه شمالی جای دارد که بازمانده های آن نمایان است. این چهارطاقی بزرگ میدانی به اندازه 22 در 22 متر را در بر میگیرد. دیوار جانبی گوشه شرقی و غربی بنا سالم است اما چهار ستون آتشکده آسیب دیده است. نقشه این سازه مربع شکل است که با بهره گیری از گوشواره، پلان مربع تبدیل به دایره شد.