کاوشهای باستان شناسان در زرین تپه چهرآباد زنجان به کشف آثاری از دوره ساسانی منجر شد

ایسنا/ براساس اخبار بدست آمده، کاوشهای باستان شناسان در زرین تپه چهرآباد زنجان به کشف آثاری از دوره ساسانی منجر شد.

این مکشوفات در ادامه پژوهش های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد و در راستای مطالعات چشم انداز باستان شناختی منطقه پیرامون معدن نمک و گمانه زنی زرین تپه روستای چهرآباد مطابق با مجوز پژوهشگاه، بدست آمد.

ابوالفضل عالی، سرپرست هیأت باستان شناسی معدن نمک چهرآباد نیز درباره کاوش های این منطقه گفت: زرین تپه با بلندی حدود 12 متر در انتهای شمالی روستای چهرآباد، مشرف بر رودخانه و روستای چهرآباد قرار دارد و پراکنش قطعات سفالی و دیگر یافته ها نشان می دهد که این تپه مربوط به دوره ساسانی است.

او یادآور شد: این تپه نخستین بار در برنامه بررسی و شناسایی محدوده پیرامون معدن نمک در سال 1384 و پیش از شروع فصل دوم کاوش نجات بخشی شناسایی شد. همچنین در سال 1400 در برنامه بررسی و مطالعه محوطه های تاریخی ناحیه جنوبی معدن نمک، زرین تپه به عنوان یک محوطه مهم دوره ساسانی توسط «حامد ذیفر» مورد مطالعه هدفمند قرار گرفت.

سرپرست هیأت باستان شناسی معدن نمک چهرآباد افزود: از آنجایی که مطالعه جامع معدن نمک و پی بردن به ویژگی های اجتماعی و اقتصادی معدنکاران چهرآباد در دوره هخامنشی و ساسانی از اهداف مهم و اصلی ما در پژوهش های معدن نمک است، بنابراین برای تحقق این هدف در سالهای اخیر مطالعات چشم انداز پیرامون معدن و مطالعه دقیق تر محوطه ها همزمان با معدن نمک در کانون توجه مطالعات باستان شناسی پروژه معدن نمک قرار گرفت.

او ادامه داد: در سال 1399 در تپه کوزه چی، تنها محوطه ای که در بررسی و شناسایی حوزه آبریز تلخه رود به دوره هخامنشی تاریخ گذاری شده بود، گمانه زنی انجام شد که در نتیجه گمانه زنی مشخص شد که تپه کوزه چی یک کارگاه فلزکاری (آهن و مس) از دوره هخامنشی و همزمان با استخراج نمک در چهرآباد است.

عالی گفت: گمانه زنی تپه کوزه چی موجب افزایش دانسته های ما از محیط پیرامون معدن در دوره هخامنشی شده و نشان داد که در این دوره استقرار بزرگ و دائمی در پیرامون معدن وجود نداشته و یک کارگاه فلزکاری که شاید تامین کننده ابزارهای معدنکاری معدن نمک بوده، در نزدیکی معدن فعالیت داشته است.

این باستان شناس با بیان اینکه بجز دوره هخامنشی، دوره ساسانی نیز یکی از ادوار اصلی استخراج نمک در چهرآباد بوده و براساس مطالعات انجام یافته استخراج نمک در دوره ساسانی از ابتدای این دوره آغاز شده و تقریبا تا انتهای دوره ساسانی ادامه داشته است، اظهارکرد: با توجه به ادامه مطالعات معدن نمک و ضرورت بدست آوردن آگاهی بیشتر از پیرامون معدن در دوره ساسانی، تصمیم بر آن شد تا همچون تپه هخامنشی کوزه چی، زرین تپه چهرآباد که براساس مطالعات سطحی دارای تکه های سفال، شیشه و قطعات فلزات حرارت دیده است، در مرحله نخست گمانه زنی شود.

او افزود: انجام گمانه زنی و کاوش محدود با هدف کسب اطلاعات اولیه از ماهیت و کارکرد تپه باستانی، دوره ها و لایه های تاریخی آن و پی بردن به ارتباط احتمالی محوطه با معدن نمک چهرآباد است، بنابراین مطابق با اهداف و فرضیات در نظر گرفته شده، گمانه زنی در زرین تپه انجام شد.

سرپرست هیأت باستان شناسی معدن نمک چهرآباد گفت: در کاوش این فصل تا کنون بقایای یک فضای احتمالاً کارگاهی با مقادیر زیادی خاکستر و ذغال و سازه های خشتی و سنگی بدست آمده و براساس یافته های موجود از جمله قطعات سفال، احتمالاً آثار مکشوفه مربوط به دوره ساسانی هستند که یقیناً با ادامه کاوش، اطلاعات بیشتری از کارکرد و تاریخ دقیق محوطه بدست خواهد آمد.

این تپه تاریخی یکی از 18 محوطه تاریخی شناسایی شده نزدیک معدن تاریخی چهرآباد است و کاوش های باستان شناسان در این تپه به منظور بررسی ارتباط احتمالی این تپه با معدن نمک چهرآباد زنجان انجام میگیرد. معدن نمک چهرآباد زنجان خاستگاه مردان نمکی است. «مردان نمکی» نامی است که به شش شوریده کشف شده در زمستان سال 1372 (1993 میلادی) در معدن نمک چهرآباد استان زنجان داده شد. در میان آنها جسد یک زن و یک پسر نوجوان نیز وجود دارد. تعدادی از مردان نمکی بر اثر ادامه کار معدن با بولدوزر به شدت آسیب دیده اند. در سال 2008 بهره برداری از این معدن متوقف شد و جسد ششمین مرد نمکی به دلیل کمبود امکانات لازم برای نگهداری از آن دست نخورده در معدن باقی ماند.

از میان مردان نمکی یافت شده، سه مرد نمکی مربوط به زمان هخامنشیان (حدود 400 پیش از میلاد) و دو مرد نمکی دیگر نیز مربوط به اواخر دوران ساسانی (حدود 400 تا 600 بعد از میلاد) هستند.