باستان شناسان در تپه های سیلک به دنبال لایه های شش هزار ساله هستند

ایلنا/ براساس آخرین اخبار منتشر شده، باستان شناسان در تپه های سیلک به دنبال لایه های شش هزار ساله هستند.

مرحله اول کاوش و بازنگری تپه های سیلک بین سالهای 80 تا 85 با سرپرستی مرحوم صادق ملک شهمیرزادی و مرحله دوم طی سالهای 87 و 88 با سرپرستی حسن فاضلی انجام شد و مرحله سوم این کاوش ها نیز در تپه های جنوبی در فضای کارگاهی حدود هشت در پنج متر در حال اجراست.

جواد حسین زاده ساداتی (مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک) با اشاره به آنکه مجوز صادر شده برای این فصل از کاوش، کاوش و ساماندهی محوطه مسکونی است، گفت: مرحوم صادق ملک شهمیرزادی و تیمشان در دهه 80 این محدوده را کاوش و پاکسازی کرده بودند اما نیمه کاره باقی مانده بود. روی آن کاهگل کشیده بودند و سقف و داربست داشت. چند روز نخست فصل سوم کاوش، صرف برداشتن کاهگل ها و سقف شد تا بتوانیم به داده های باستان شناسی برسیم و متوجه شویم در کدام بخش ها آثار، انباشت، آوار وجود دارد.

به گفته او، هرچند بیشتر پلن های این لایه ناقص هستند اما باید بخش های معماری مشخص شود و دیوارها بیرون کشیده شود. طی چند روز گذشته موفق شدیم کلیت مجموعه را مشخص کنیم و بعد از آنکه از این لایه که اطلاعات خاصی در اختیار ما نمیگذارد بگذریم، به لایه زیرین آن خواهیم رسید که اطلاعات دقیق تری در اختیار باستان شناسان میگذارد، چرا که سالم تر، برجاتر و بهتری در آن لایه قرار دارد.

البته جبرئیل نوکنده (رئیس کل موزه ملی ایران و سرپرست طرح مرحله سوم بازنگری تپه های جهانی سیلک) از کشف بقایای یک منزل مسکونی مربوط به هزاره چهارم پیش از میلاد در تپه های جهانی سیلک کاشان خبر داده بود که خیلی فرسوده است.

حسین زاده ساداتی با اشاره به این یافته گفت: به نظر یک فضای یک متر در یک و نیم و دو نیم متر بدست آمد که به نظر یک انبار می آید که احتمالا دوره آن 3600 پیش از میلاد است. سایر دیوارهای این لایه نصفه هستند و احتمالا در زیر این لایه، بقایای قدیمی تری بدست خواهد آمد که احتمالا مربوط به پنج هزار و 500 تا شش هزار سال پیش است.

او ادامه داد: سفال های منقوش نیز در این لایه بدست آوردیم که مقایسه تاریخ گذاری آنها با یافته های «رومن گیرشمن» و «صادق ملک شهمیرزادی» به ما نشان می دهد که همدوره با سفال های یافت شده در آن زمان هستند. بزودی با مستندگاری این لایه و سه بعدی سازی آن، به سراغ کاوش در لایه زیرین خواهیم رفت.

سیلک ناشناخته

البته این فصل از کاوش و ساماندهی تپه های سیلک تنها به کاوش و حضور باستان شناسان در محوطه ختم نمی شود، چرا که این پایگاه تصمیم گرفته تا با اجرای پروژه «یک روز با باستان شناسان» مردم و عموم جامعه را با کاوش خود همراه سازد.

نوکنده با اشاره به آنکه سیلک در حرفه باستان شناسی و موزه های بزرگ یک اثر شناخته شده است اما به آن اندازه که در جهان معروف است در سرزمین خود غریب است، گفت: اینکه سیلک در میان مردم خود ناشناخته است جای تامل دارد و نیازمند معرفی بیشتر است. نمیدانم در سال چند گردشگر به کاشان می آیند اما کمتر از 10 درصد از گردشگران کاشان برای دیدن تپه سیلک می آیند، چرا که شناخته شده نیست.

رئیس کل موزه ملی همچنین تاکید دارد: اگر در کاشان موزه ای متناسب برای نمایش آثار داشته باشند، موزه ملی ایران این آمادگی را دارد که بخشی از آثار این مجموعه و محوطه را برای نمایش در موزه سیلک اختصاص دهد، چرا که غنی سازی موزه های شهرستانی و برگزاری رویدادهای نمایشگاهی وظیفه موزه ملی است و ما به این امر کمک خواهیم کرد.

صفحه تپه سیلک در اینستاگرام درخصوص پروژه «یک روز با باستان شناسان» اعلام کرد: باتوجه به شروع فصل جدید پژوهش های باستان شناسی در تپه سیلک کاشان، گروه کاوش قصد دارد تا به منظور آشنایی بیشتر جامعه محلی با باستان شناسی و کاوش محوطه های باستانی، برنامه ای را برای شرکت عموم جامعه محلی در پژوهش های باستان شناسی تپه سیلک برگزار کند. از این رو قصد برآن است تا فرصتی برای علاقمندان فراهم شود تا این افراد بتوانند یک روز کامل را به عنوان یک باستان شناس تجربه کرده و از نزدیک با ماهیت محوطه های باستانی و سرشت باستان شناسی آشنا شوند.

در این برنامه دست کم سی روز طول خواهد کشید، گروه باستان شناسان هر روز میزبان یکی از اهالی کاشان خواهد بود و این عزیزان سفیر آگاهی بخشی در خصوص میراث باستان شناختی در منطقه فرهنگی بزرگ کاشان خواهند بود.

حسین زاده گفت: یکی از ماموریت های ویژه متولیان میراث و باستان شناسان آن است که جامعه خود را با میراث آشنا سازند. هرچه بتوانیم افراد بیشتری را با مقوله میراث اعم از بناهای تاریخی و صنایع دستی و… آشنا سازیم در این راه موفق تر خواهیم بود. در گذشته باستان شناسان بزرگ از مردم دعوت میکردند تا از محوطه ها و باستان شناسان حین کاوش بازدید کنند. اما ما می خواهیم این امر فقط به بازدید ختم نشود و تعدادی از اهالی کاشان در این امر درگیر شوند.

از دانشگاه کاشان درخواست کردیم تا از شهروندان دعوت کند تا با حضور در محوطه و انجام کاوش، علاوه بر آشنایی با کار باستان شناسان با امر کاوش و حضور در محوطه باستانی نیز آشنا شود. اینکه مثلا وقتی یک باستان شناس می گوید یک معبد، خانه یا… کشف شده، چگونه است. از مردم می خواهیم تا کلنگ و فرچه باستان شناسان را در دست بگیرند و در کاوش همراه شوند. حتی در جریان چگونگی تبدیل یافته ها به اطلاعات و رسیدن به چگونگی زندگی در گذشته قرار گیرد.

او یکی دیگر از دلایل اجرای این پروژه را آشنایی شهروندان با محوطه های باستانی عنوان کرد، چرا که این روزها بحث گنج یابی در هر کوی و برزن مطرح است و نگاهی که عموم جامعه به باستان شناسی وجود دارد، همین نگاه است و فعالیت افراد ناآگاه و جاهل در فضای مجازی تیشه به ریشه میراث می زند و مخاطب جذب کرده اند. از این رو آگاه سازی جامعه نسبت به باستان شناسی و کاوش می تواند این نگاه جامعه را تا حدودی تغییر دهد و تصور خامی که از باستان شناسی و فعالیت های آن وجود دارد، تا حدودی احصا خواهد شد.