کشف باستان شناسان در کاوشهای تازه در چهارراهی در شهر شوش

ایسنا/ این خبر پیرامون کشف باستان شناسان در کاوشهای تازه در چهارراهی در شهر شوش برای شما نوشته شده است.

گمانه زنی باستان شناسان در تقاطع ورودی چهارراه شهر شوش به آشکار شدن آثاری از جمله بقایای یکپارچه یک کوره ذوب فلز منجر شد که با توجه به نتایج کاوش های سالهای 1396 و 1397 در نزدیکی این محدوده میتوان این کوره ذوب فلز را به اواخر دوران تاریخی یا اوایل سده های نخست اسلام متعلق دانست.

مهدی امیدفر، سرپرست هیأت باستان شناسی شوش گفت: شوش یکی از مهمترین محوطه های باستانی جنوب غربی آسیا است که در شمال دشت خوزستان قرار دارد. این محوطه منحصر بفرد از پشته های متعددی تشکیل شده که تپه های آکروپل، آپادانا، شهر شاهی و محدوده شهر صنعتگران از مهمترین قسمتهای آن بشمار می آیند.

این باستان شناس یادآور شد: به دنبال کاوش های باستان شناسان انگلیسی و فرانسوی در شوش، استقرار جوامع انسانی در این محوطه از نیمه دوم هزاره پنجم پیش از میلاد آغاز شده و تقریباً بطور پیوسته تا سده های میانه اسلامی ادامه داشته است.

امیدفر ادامه داد: با پایان حضور هیأت باستان شناسی فرانسوی و همزمان با انقلاب اسلامی در ایران، پژوهش های باستان شناسی در شوش با وقفه ای طولانی روبرو شد. از آن پس، کاوش های محدود انجام شده توسط هیأت های ایرانی در محوطه باستانی شوش، بیشتر با ماهیت نجات بخشی صورت گرفت که گمانه زنی در تقاطع چهارراه ورودی شهر شوش در منتهی الیه شرقی شهر صنعتگران نیز از آن جمله بشمار می رود.

سرپرست هیأت باستان شناسی شوش همچنین گفت: از پروژه های عمرانی چالش برانگیز شهر شوش در دهه گذشته، برچیدن سازه پل روگذر محور ترانزیت اهواز اندیمشک به منظور ایجاد مسیر زیرگذر بوده است. این پل، یکی از سازه های جدید در محدوده عرصه محوطه شوش بشمار می آمد که برچیدن آن موجب سازگار شدن شرایط این محدوده با ضوابط مصوب عرصه و حریم محوطه باستانی از سوی نهادهای متولی شد.

او افزود: براساس نتایج کاوش های اخیر و ضوابط حاکم بر عرصه محوطه باستانی شوش، امکان احداث مسیر زیرگذر در جاده اهواز اندیمشک (محور شمال به جنوب) در محل تقاطع چهارراه ورودی شهر شوش، به دلیل آسیب رساندن به یکپارچگی و ماهیت باستانی این بخش از محوطه وجود نداشت. از این رو، پروژه احداث مسیر زیرگذر در محور شمال به جنوب جاده اهواز اندیمشک از سوی مسئولان شهری و استانی با برنامه ریزی برای ایجاد یک سازه در محور دزفول شوش (شرق به غرب) جایگزین شد که کاهش مشکلات ترافیکی و ساماندهی این محدوده از شهر را در پی خواهد داشت.

سرپرست هیأت باستان شناسی شوش ادامه داد: با پیشنهاد این طرح جایگزین از سوی مسئولان شهری به پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، گمانه زنی به منظور بررسی احتمال آشکار شدن بقایای فرهنگی در محدوده مورد نظر در دستور کار هیأت باستان شناسی پایگاه میراث جهانی شوش قرار گرفت. محدوده پیشنهادی برای ایجاد سازه جایگزین در چهارراه ورودی شهر شوش در شمال شرقی تپه شهر صنعتگران، در حرائم درجه یک و دو محوطه میراث جهانی شوش قرار دارد.

امیدفر گفت: این پروژه 380 متر از بخش غربی محدوده پیشنهادی که نوار سبز ورودی شهر شوش را در بر میگیرد، مورد گمانه زنی باستان شناختی قرار گرفت. گذشته از کاوش در وضعیت آب و هوایی نامناسب تابستان، پروژه با چالش های جدی دیگری نیز روبرو بود که از آن میان میتوان به برخورد با لوله های قطور انتقال آب برای آبیاری فضای سبز، حوض های آبنما، جعبه های کنترل و کابل های برق تیرهای روشنایی و کابل های فیبر نوری در محدوده گمانه زنی اشاره کرد.

او افزود: بخش غربی این محدوده به مراتب با مشکلات کمتری نسبت به بخش شرقی، اعم از برخورد با زیرساخت های شهری یا موانع دیگری از این دست روبرو بود.

این باستان شناس گفت: در این فصل جمعا هفت گمانه در ابعاد 3×3 متر ایجاد شد که از مهمترین آثار بدست آمده از آنها میتوان به آشکار شدن بقایای یکپارچه یک کوره ذوب فلز در دو کارگاه کاوش اشاره کرد.

سرپرست هیأت باستان شناسی شوش اظهار کرد: اگرچه یافته فرهنگی شاخصی در ارتباط با این پدیدار بدست نیامد که پیشنهاد تاریخ دقیق برای آن را امکان پذیر کند اما با توجه به نتایج کاوش های سالهای 1396 و 1397 در نزدیکی این محدوده میتوان این کوره ذوب فلز را متعلق به اواخر دوران تاریخی یا اوایل سده های نخستین اسلامی دانست.

امیدفر همچنین گفت: این فرضیه با آشکار شدن 2 سکه و یک سرپیکان مفرغی (در لایه های پایین تر از کوره ذوب فلز) از دوره اشکانی در کارگاه های دیگر گمانه زنی بیش از پیش پشتیبانی می شود.

این یافته های جدید باستانی در حالی بدست آمده که جواد واحدی، معاون پارلمانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بتازگی گفته است: حریم و عرصه های میراثی شوش نیاز به بازنگری داشته و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز بر حل مشکلات این شهرستان تاکید دارد. میراث فرهنگی و گردشگری نباید برای مردم و سرمایه گذاران مشکلات و زحماتی را ایجاد کند، برخی کج فهمی در دورانهای گذشته باعث ایجاد مزاحمت هایی برای مردم و سرمایه گذاران حوزه میراث فرهنگی و گردشگری شده است.

محوطه باستانی شوش در حدود 1200 هکتار وسعت داشت اما بعدها پیشنهادهایی برای محدود کردن آن به 400 هکتار مطرح شد که مخالفت های گسترده باستان شناسان را به دنبال داشت. در نهایت سال 1394 فرهاد نظری، مدیرکل ثبت آثار تاریخی خبر داد که عرصه و حریم شهر تاریخی شوش با در نظر گرفتن 700 هکتار ابلاغ شده است. اکنون پس از گذشت حدود هشت سال از کوچک سازی حریم محوطه باستانی شوش، دوباره اصلاح حریم این منطقه باستانی با حدود هفت هزار سال قدمت از سوی متولیان میراث فرهنگی مطرح شده است.