صفر تا صد ساختمان 89 ساله کفش ملی که تخریب شد

ایرنا/ این خبر پیرامون صفر تا صد ساختمان 89 ساله کفش ملی که تخریب شد، برای شما نگارش شده است.

ساختمان کفش ملی در منطقه 12 شهر تهران ضلع شمال غربی میدان قیام، در مجاورت یک رستوران بخش خصوصی واقع شده بود که نخستین ساختمان کفش ملی و اصلی ترین فروشگاه این شرکت بود که مرحوم محمدرحیم متقی ایروانی دهه 30 آن را پایه گذاری کرد.

بنای نخستین ساختمان کفش ملی به سال 1312 و دوره پهلوی اول باز می گردد که برخی از کارشناسان این ساختمان را بخشی از بدنه تاریخی شهر تهران و واجد ارزش دانسته و طرح ها و برنامه هایی را برای مرمت این بنا ارائه کرده بودند، در چند سال اخیر این بنا متروکه شده بود و از آن به عنوان بنایی خطرساز یاد میشد که امنیت عابران و رانندگان را به خطر انداخته و دیوارهای آن برای جلوگیری از فرونشست و ریزش با تیرآهن و داربست پابرجا بود.

همچنین بنا به گفته مسئولان شهرداری تهران، این نهاد براساس قوانین، ضمانت سلامت شهروندان را در تردد معابر برعهده دارد و باید فضای شهری ایمن باشد که هیچ شهروندی حین تردد در سطح شهر دچار حادثه نشود. در این راستا، اخطارهایی را درباره رفع خطر صادر و مخاطراتی را گوشزد می کند که ساختمان ها برای عابران پیاده و شهروندان پیرامونی دارد.

ساختمان کفش ملی در بافتی قرار داشت که انبوهی از ساختمان های تاریخی صفوی و قاجاری در آن قرار دارد، برخی از کارشناسان عبور خط هفت مترو از خیابان مولوی میدان قیام را عامل تخریب بناهای قدیمی از جمله ساختمان کفش ملی می دانستند که به دلیل تحرکات دستگاه حفاری TBM این ساختمان ها دچار آسیب شده اند.

هر چند که در این سالها چندین بار مسئولان شهرداری منطقه و برخی دیگر از مسئولان متولی قول مرمت و ساماندهی ساختمان کفش ملی را داده بودند؛ مسئولان شهرداری اعلام کرده بودند که حفاظت و احیای این بنا به عهده میراث فرهنگی و مالکان ساختمان است که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران تاکنون پاسخی دقیقی را برای حفظ و نگهداشت این بنا نداده است.

اواخر آبان سال 1396 ساختمان کفش ملی واقع در میدان قیام به دلیل نداشتن ایمنی تخلیه و اعلام شد که روند تخریب آن آغاز شد اما به دلیل مخالفت های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت این اتفاق نیفتاد. دلاور بزرگ نیا، مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان تهران اعلام کرده بود که هنوز برای ما محرز نشده که مرمت و مقاوم سازی این ساختمان ممکن نیست و باید تخریب شود.

سال 1397 علی محمد سعادتی، شهردار وقت منطقه 12 تهران در جریان بازدید از ساختمان کفش ملی به خبرنگاران اعلام کرد که بنای این ساختمان مقاوم سازی و حفظ می شود، بخشهایی از این بنا نگه داشته خواهد شد، بخشهایی با توجه به حجم تخریب یا میزان ارزشی که در بافت معماری آن وجود دارد ممکن است نیازمند نوسازی کامل باشد. جداره ساختمان، نوع آجرکاری، تزئینات و رخ بام آن ارزش هایی را در این محدوده بازنمایی می کند که باید حفظ شود.

سعادتی پیرامون صفر تا صد ساختمان 89 ساله کفش ملی که تخریب شد، گفته بود که اقدام های اولیه شامل ایمن سازی معبر پیرامون، تجهیز کارگاه، تخلیه نخاله و سبک سازی دیوار انجام خواهد شد.

البته ساختمان کفش ملی، دچار مشکلات حقوقی نیز بوده است؛ شهردار وقت منطقه 12 تهران همچنین اعلام کرده بود که این نهاد برای رفع خطر، اخطارهایی را به ملک کفش ملی مبنی بر اینکه موقعیت این ملک و جایگاهش بگونه ای است که می تواند مخاطراتی برای شهروندان، عابران پیاده یا خودروهای عبوری ایجاد کند، داده بود اما متأسفانه با وجود تلاش ها و هماهنگی ها، کار جدی صورت نگرفت که البته نباید بعضی از گرفتاری های حقوقی از جمله رضایت و اختلاف مالک، مستأجر و سرقفلی دار را در این زمینه نادیده گرفت که بسیاری از بناهای ناایمن منطقه به این مساله مبتلا هستند.

شهرداری منطقه 12 تهران در این رابطه جلسه ای هم با دادستان تهران داشت که دادستان دستور داد برای ساختمان هایی که به دلیل کارشناسی، این جمع بندی حاصل شود که نیازمند مقاوم سازی است، بهره برداران اعم از مستاجر و صاحب سرقفلی می توانند ایمن سازی لازم را انجام دهند که مالکان کفش ملی نیز موظف به ایمن سازی بنا بودند.

در پی این درخواست، روابط عمومی شرکت کفش ملی توضیحاتی درباره اقدامات این شرکت برای حفظ ساختمان ارائه کرد که بدین شرح بود «عرصه ساختمان موصوف که در جبهه شمال غربی میدان قیام قرار گرفته و در دو طبقه ساخته شده، از موقوفات مسجد و مدرسه تاریخی حاج ابوالفتح است و شرکت کفش ملی سالهاست فقط سرقفلی بخشی از ملک وسیع این ساختمان را در اختیار داشته است. بر پایه قوانین و مقررات حاکم بر شهرداری، دارندگان سرقفلی نمی توانند رأسا برای کسب پروانه تعمیرات اساسی اقدام کنند و از این رو، دایره عمل شرکت کفش ملی در این خصوص بسیار محدود است.

از طرفی، بنابر دستور اکید مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری (کفش ملی از شرکتهای تابعه صندوق بازنشستگی کشوری است) مرمت و احیای شعبه میدان قیام، چه از نظر حفظ دارایی های بازنشستگان گرامی، چه از نظر حفظ و ارتقای برند کفش ملی و چه از حیث صیانت از بناهای ارزشمند شهر تهران با قید اولویت و فوریت پیگیری می شود و در این راه، شرکت کفش ملی برای هر گونه همکاری با نهادهای ذی ربط آمادگی کامل دارد.»

همچنین نهم مرداد 1398 مجموعه شرکت کفش ملی نامه ای را به مسئولان شهرداری منطقه 12 ارسال کرده بودند که در این نامه آمده بود: «شهردار محترم منطقه 12 باسلام و احترام پیرو جلسات و مذاکرات متعدد در ارتباط با بازسازی ملک با پلاک ثبتی 8177 و 8172 واقع در میدان قیام به استحضار می رساند شرکت کفش ملی تنها مالک اعیان و سرقفلی بخشی از ملک مذکور است و مابقی آن ساختمان دارای مالکین متعدد است.

با توجه به وضعیت ملک و اینکه تلاش های زیاد این شرکت برای ترغیب سایر مالکان و سرقفلی داران تاکنون بی نتیجه مانده است این شرکت آمادگی دارد در صورت موافقت آن شهرداری صرفاً نسبت به بازسازی سهم خود اقدام کند. خواهشمند است چنانچه موافقت می فرمایید موضوع را به این شرکت منعکس کنید تا سریعاً اقدام لازم انجام گیرد؛ ضمناً شرکت مدیریت توسعه ملی از شرکت های زیرمجموعه گروه صنعتی ملی جهت پیگیری این موضوع به حضور معرفی می شود.»

این نامه نگاری ها، نشست ها و بازدیدها بی نتیجه بود و در نهایت شهرداری منطقه 12 تهران شامگاه یکشنبه 27 آذر امسال ساختمان 89 ساله کفش ملی را بدلیل حفظ ایمنی منطقه و امنیت جان شهروندان تخریب کرد و سرنوشت این ساختمان تخریب شده و ساختمان مجاور آن همچنان مشخص نیست.