کشف بنایی یادمانی با کاربری مذهبی یا حکومتی در محوطه اشکانی و ساسانی ویرانشهر

ایسنا/ براساس خبرهای واصله، کشف بنایی یادمانی با کاربری مذهبی یا حکومتی در محوطه اشکانی و ساسانی ویرانشهر صورت پذیرفت.

فصل چهارم این کاوش به سرپرستی میثم لباف خانیکی و روکو رانته در محوطه ویرانشهر واقع در شمال شهر فاروج استان خراسان شمالی با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از سر گرفته شد. کاوش های باستان شناسی این فصل در ادامه کاوش های فصل های پیشین در سه ناحیه دروازه غربی، تپه جنوبی و میانه محوطه ویرانشهر تمرکز دارد.

لباف خانیکی در این باره گفت: بررسی و کاوش باستان شناسی این محوطه که از سال 1398 آغاز شده، نشان داده است ویرانشهر در دوران اشکانی و ساسانی، مسکونی و در ناحیه دره اترک دارای مرکزیت سیاسی و اقتصادی بوده است.

مطالعات و بررسی باستان شناسان ایرانی و فرانسوی بیانگر این است که سکونتگاه یافته شده به وسعت 14 هکتار با دیواری دفاعی محصور میشده و در گوشه شمالی آن بخش محصور دیگری قرار داشته که احتمالا به عنوان ارگ، مقر حاکمان این سکونتگاه را تشکیل میداده است.

سرپرست هیأت باستان شناسی محوطه ویرانشهر همچنین گفت: براساس بررسی بقایای معماری و شواهد سطحی، برج هایی به فواصل متوالی در طول دیوار تعبیه شده بود و سازه های معماری خرد و کلان در داخل محوطه برپا بوده که امروزه به صورت تپه ماهورهای نامنظم در پهنه محوطه قابل مشاهده اند.

لباف خانیکی با بیان اینکه در نتیجه کاوش فصل چهارم، ساختار دروازه، شامل معبر ورودی و برج های مکعب مستطیل شکل جانبی مورد شناسایی قرار گرفت، اظهار کرد: کاوش باستان شناسی در تپه جنوبی نشان داد که در این بخش از محوطه، بنایی یادمانی با کاربری مذهبی یا حکومتی برپا بوده و ساختار آن از دیوارهایی خشتی به پهنای سه متر بهره می برده است.

او همچنین گفت: گمانه زنی در بخش میانی محوطه ویرانشهر از وجود بقایای معماری در این بخش از محوطه پرده برداشت.

سرپرست هیأت باستان شناسی محوطه ویرانشهر ادامه داد: نتایج مقدماتی کاوش فصل چهارم محوطه ویرانشهر حاکی از آن است که این سکونتگاه به فراخور اهمیت سیاسی و دفاعی دره اترک در دوره اشکانی و ساسانی یکی از مهمترین مراکز جمعیتی ناحیه شمال شرق ایران محسوب میشده و شاهد رویدادهای تاریخی تعیین کننده ای در این منطقه بوده است.

لباف خانیکی گفت: ادامه کاوش ها در این محوطۀ تاریخی، اطلاعات ارزنده ای در باب تاریخ معماری ایران و نیز سنتهای سفالی خراسان در دوران تاریخی را در اختیار پژوهشگران قرار خواهد داد.

«ویرانشهر» یکی از مهمترین محوطه های تاریخی دره اترک است که یکی از مهمترین شریان های ارتباطی شرق به غرب نیز بوده و از دیرباز توجه باستان شناسان را به خود جلب کرده است. باستان شناسان ایتالیایی که پیش از انقلاب این محوطه را شناسایی کرده اند، تاریخی معادل دوره ساسانی را برای آن پیشنهاد داده بودند.

مطالعات باستان شناسی در این محوطه تاریخی بعنوان بخشی از فعالیت های مشترک دانشگاه تهران با موزه لوور پاریس تعریف و از سال 1398 آغاز شده و براساس تفاهم نامه پنج ساله پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور انجام می شود.