قالی بافی در ایران قدمتی بیش از 2000 سال دارد

ایسنا/ براساس آخرین خبر و گزارش های بدست رسیده، قالی بافی در ایران قدمتی بیش از 2000 سال دارد.

میراث ناملموس میراثی است که از گذشته به ما رسیده و ممکن است که همچنان در گروه های فرهنگی گوناگون در زندگی مردم جریان داشته باشد. ثبت این میراث قطعا از نابودی آن جلوگیری می کند و باعث می شود این میراث فرهنگی در گذر زمان ناپدید نشود.

قطعا ثبت میراث ملموس یا ناملموس در سطح جهان یا ملی نشان از اهمیت آن دارد که با برنامه ریزی برای هر کدام از آن میتوان در توسعه اقتصادی کشور نیز قدم هایی برداشت.

قالی بافی از جمله هنرهای ایران زمین است که قدمتی بیش از 2000 سال دارد. هنرمندان ایرانی از قدیم تاکنون با بافتن و رج زدن های گل بته ها و شاخه ها این هنر فاخر ایرانی را به بیرون از مرزها نشان داده اند. به همین دلیل «مهارت های سنتی قالی بافی در کاشان» به عنوان یکی از میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسیده است.

قالی کاشان در سال 2010 در فهرست میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسید.

فرش کاشان با توجه به سابقه هنری و مهارت های ملموس و ناملموس غنی سرشار از زیبایی و مباحث زیبایی شناسی است. به همین دلیل استاد محسن محسنی یکی از تلاشگران ثبت جهانی پرونده فرش کاشان دلیل به ثبت رسیدن این میراث ناملموس را صاحب فن، صنعت و صاحب هنر بودن کاشان اعلام کرده است.

قدمت و پیشینه کاشان در فرش بافی و سبک فارسی بافی آن با خصوصیاتی که به نام میراث ناملموس شناخته می شود، بسیار مشهور است. کاشان میان هنرهای دستی بخصوص فرش دستباف جایگاه ویژه و منحصر بفردی دارد و جلوه گاه اندیشه های لطیف انسانی است.

فرش بافی کاشان نیز دارای فرش عشایری و هم فرش شهری باف است که فرش های میمه و جوشقان نمونه های فرش عشایری کاشان هستند. از نظر تاریخی کاسیان یا کاشی ها توانستند در تاریخ کهن خود با فلاحت و صناعت بر طبیعت پیروز شوند و ادامه این توان را در بعدهای متفاوتی میتوان مشاهده کرد.

همزمان با رنسانس غرب در ایران انواع هنرها به حرکت درآمد تا دوره قاجاریه آثار نیک و بد آنها وجود داشت و با طلوع دوباره صنایع در معماری، نساجی، ابریشم شناسی و عملیات ابریشم، دولاتابی و چندلاتابی و گلابتون و مفتول های طلا که بکار برده میشد، خاص مردم کاشان بود.

اول قرن دهم که رنسانس ایران آغاز شد نقش اول را کاشانی ها داشتند و قالی شاه عباسی اولین قالی شاه عباسی اصیل اهدا شده به حرم امام رضا (ع) با گلهای شاه عباسی درشت محصول کار کاشانی هاست.

اهمیت قالی کاشان در دوره های متفاوت پیوسته ماندگار و مهارت های بافتن قالی که جز میراث ناملموس این دیار کهن بوده است. توان بافت قالی، رنگرزی طبیعی و طراحی زیبا سبب توجه به فرش کاشان و معرفی آن برای جهانیان بوده است. رنگرزی طبیعی اساتید رنگرزی، طراحی و تلاش در تولید و بافت کارگاهی که تاکید بر روحیه کار جمعی دارد، از شاخصه های معرفی فرش کاشان به جهانیان بوده است.

استاد محسنی معتقد بود که آوازه قالی کاشان به بافندگان توانا و خوش ذوق آن ارتباط داشته که نسل به نسل هنر خود را منتقل کرده اند و کاشان می تواند فرش های اصیل و زیبا تولید کند.

از ویژگی های فرش کاشان که آن را منحصر بفرد کرده، میتوان به بافت بسیار ظریف آن اشاره کرد. این ویژگی باعث می شود که نقش های بکار رفته در فرش حالت برجسته داشته باشند. با وجود اینکه امروز قالی کاشان در اندازه و ابعاد مختلفی بافته می شود، شهرت آن به علت بافت قالی در ابعاد سجاده ای است.

فرش دست بافت تنها یک صنعت نیست بلکه هنر و هویتی برای ایرانیان است که دستان توانمند زنان و مردان عشایری آن را خلق کرده است. مهارت های سنتی قالی بافی کاشان با راهنمایی مادران و مادربزرگ ها به دختران منتقل می شود؛ مردان نیز مهارت های خود در زمینه طراحی، رنگرزی، پشم چینی، ساخت دستگاه های بافندگی و ابزارسازی را ارتقا می دهند. همچنین ثبت فرش کاشان در فهرست جهانی یونسکو می تواند روابط و گفت وگوها میان سنت های یکسان فرش را بهبود بخشیده و گوناگونی فرهنگی کشور ما را بیش از پیش منعکس کند.

شاردن، تاجر فرانسوی در سفرنامه خود در خصوص کاشان و قالی بافی چنین نوشت «در هیچ نقطه ای از ایران بیش از این شهر و اطراف آن، اطلس و مخمل، تافته و حریر موجدار و زری ساده و گلدار یا ابریشم مخلوط به زر و سیم بافته نمی شود.»