ارائه توضیحاتی درباره وضعیت پروژه هایی که به بافت تاریخی کرمان و حریم محوطه شویشگان تعرض کرده اند

ایسنا/ براساس خبرهای واصله، ارائه توضیحاتی درباره وضعیت پروژه هایی که به بافت تاریخی کرمان و حریم محوطه شویشگان تعرض کرده اند، صورت پذیرفت.

بدنبال اظهارات اخیر رئیس جمهور درباره اهمیت و حساسیت تعیین حریم آثار تاریخی با تاکید بر اینکه اختلالی در کسب و کار و معاش مردم ایجاد نکند، فریدون فعالی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان گفت: حدود هفت هزار اثر تاریخی در کرمان داریم که حدود 800 اثر در فهرست آثار ملی و هفت اثر از میان آنها در فهرست میراث جهانی ثبت شده اند. در حال حاضر تعیین حریم و عرصه این آثار به عنوان یک ضرورت در حوزه کاری ما محسوب می شود. 85 اثر از آثار ثبت شده حریم و عرصه مصوب دارند که 10 اثر از بین آنها نیازمند بازنگری حریم است. 60 اثر تاریخی دیگر نیز به تعیین حریم و عرصه نیاز دارند که در دستور کار قرار گرفته اند. مابقی آثار هم مشمول ضابطه عمومی حریم هستند.

به گفته او، باغ شاهزاده ماهان، قلعه دختر، قلعه اردشیر و باغ بیرم آباد از جمله آثاری بشمار می آیند که با توجه چالش هایی که دارند، نیازمند بازنگری حریم هستند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان با بیان اینکه حریم آثار تاریخی با درنظر گرفتن چالش ها بازنگری می شوند، افزود: در قلعه دختر و قلعه اردشیر در محدوده های مختلف، ساخت و سازهایی انجام شده است، با وجود آنکه حریم این آثار از قبل تعیین شده بود. برای رفع این مشکل بالغ بر 40 گمانه زده شده و باستان شناسان در دوره های مختلف تاریخی مطالعاتی انجام داده و نتایج آن به پژوهشگاه میراث فرهنگی فرستاده شده و در قالب کمیته فنی، دلایل و مستندات ارائه و حرایم این آثار کوچکتر شد.

فعالی درباره چالش های تعیین حریم و عرصه در کرمان توضیح داد: وقتی یک بنایی واجد ارزش شناخته و یا ثبت ملی می شود، قاعدتاً باید تعیین عرصه و حریم شود، حالا این حریم و عرصه ممکن است محدودیت هایی را برای برخی بوجود آورد، با این چالش در کل کشور روبرو هستیم. در استان کرمان نیز حریم و عرصه محدودیت هایی را برای افراد حقیقی بوجود می آورد، در عین حال قانون در این باره تکلیف را تعیین می کند، اگر محدودیتی هم ایجاد می شود باید دولت برای رفع آن کمک کند. البته که منابع مالی دولت برای رفع این مشکل محدود است و این چالش دیگری برای میراث فرهنگی است. حفظ و صیانت از آثار تاریخی بر عهده میراث فرهنگی است، اما انتظار می رود دیگر دستگاه های اجرایی کشور در این مسیر کمک کننده باشند و در رفع چالش های حریم و عرصه همکاری کنند.

او افزود: برای ارگ بم عرصه و حریمی مشخص کرده ایم، حالا اگر بناهایی در حریم و عرصه آن از قبل وجود داشته است مانعی ندارد یا باید آنها را تملک و از حریم خارج کنیم و یا صبر کنیم تا عمر مفید آن بنا تمام شود. حال اگر مالک بناها بخواهند تخریب و ساخت و ساز جدیدی انجام دهند، اجازه آن را نمی دهیم. در سال 1382 در زلزله بم چندین بنا در حریم ارگ تخریب شدند ولی ما مجوز ساخت و ساز دوباره ندادیم. همین موضوع چالش هایی را برای مردم ایجاد کرده است.

به لحاظ حقوقی قانون میگوید باید یا زمین را تملک کنیم یا زمین معوض جایگزین شود اما میراث فرهنگی چنین بودجه ای ندارد، در حالیکه شهرداری ها و سایر دستگاه های اجرایی می توانند در این مسیر به کمک بیایند. البته این اتفاق در استان کرمان افتاده است و سازمان ها و مدیریت شهری برای رفع چالش های حریم و عرصه با میراث فرهنگی همکاری لازم را دارند، البته هنوز هم شرمنده تعدادی از همشهری های خود هستیم که همچنان در نوبت زمین معوض هستند.

فعالی درباره آخرین وضعیت پروژه تجاری «ساروج پارس» که در حریم بازار و بافت تاریخی استان کرمان درحال ساخت است و به حریم منظری آثار تاریخی داخلی شهر کرمان نیز تعرض کرده و به دلیل لرزش هایی که موقع ساخت داشته، موجب تخریب بخش هایی از آثار تاریخی از جمله کاروانسرای کوزه گران شده، اظهار کرد: در پروژه ساروج پارس برخلاف ضابطه ای که تعیین شده بود، ساختمان را یک طبقه بیشتر ساختند، میراث فرهنگی به این موضوع اعتراض داشت و شکایت کرد.

البته شائبه ای درباره صدور پروانه ساخت بوجود آمده است، در آن زمان ما مجوز سه طبقه با ارتفاع 4/5 متر داده بودیم، اما مالکان سه طبقه تجاری مدنظرشان بود، به هر حال یک طبقه از این پروژه اضافی است و به حریم منظری بازار و بافت تاریخی تجاوز کرده است. ما شکایت حقوقی انجام دادیم که متأسفانه رأی علیه اداره کل میراث فرهنگی کرمان صادر شد و دوباره از طریق مراجع قضایی به رأی صادر شده اعتراض کردیم و درخواست تجدید نظر داشتیم که در حال حاضر بخش حقوقی وزارتخانه پیگیری های آن را انجام می دهد.

او همچنین درباره آخرین وضعیت ساخت و ساز تله کابین و هتل در حریم کوه شیوشگان و اقدامات میراث فرهنگی برای حفظ حریم این منطقه تاریخی گفت: پروژه تله کابین شیوشگان مجوز ساخت دارد و هیچ استعلامی هم برای ساخت آن از میراث فرهنگی نگرفته اند. برای تأسیس هتل بام کرمان هم که از سال 1393 مجوز آن صادر شده است، میراث فرهنگی درباره ارتفاع آن درخواست داده که متناسب و همگن با طبیعت برنامه ریزی شود که هنوز طرح و نقشه ای آن را به اداره میراث فرهنگی نیاورده اند. اگر امروز ساخت و سازی در اطراف شیوشگان انجام می شود مربوط به پروژه تله کابین است که مجوز دارد و متولی آن هم میراث فرهنگی نیست که بخواهد پاسخگو باشد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گرشکردی و صنایع دستی استان کرمان درباره تفویض اختیار تعیین حریم و عرصه به اداره کل استانها نیز بیان کرد: در استان کرمان کمیته فنی و کارشناسان با تجربه ای داریم و بر این اساس معتقدم تیم کارشناس ما توانایی دارد که درباره عرصه و حریم اظهارنظر کند حتی در سطح ملی، اما نظارت عالی هم باید بر عملکرد استانها باشد. میراث فرهنگی با توجه به وظیفه و رسالتی که دارد، باید از آثار تاریخی محافظت کند و در موازین سیاستگذار با کسی تعارف ندارد. شاید در برخی از تعیین حرایم بتوان همکاری و کمک کرد و آن را بدون مشکلی تقلیل داد، اما به این معنا نیست که میراث فرهنگی برای منافع دیگر دستگاه ها از مواضع خود کوتاه بیاید.