بررسی محوطه های پارینه سنگی و کشف شواهد حضور انسانهای مدرن در خوزستان

ایلنا/ براساس اخبار واصله، بررسی محوطه های پارینه سنگی و کشف شواهد حضور انسانهای مدرن در خوزستان صورت پذیرفت.

محمدجواد شعاعی (سرپرست هیئت باستان شناسی) گفت: شهرستان لالی در شمال استان خوزستان از سال 1940 میلادی بدلیل حضور باستان شناس فرانسوی، رومن گریشمن مورد توجه باستان شناسان قرار گرفت.

او افزود: گریشمن در سال 1946 میلادی بزرگترین غار منطقه یعنی غار پبده را حفاری کرد ولی متاسفانه به رسم باستان شناسی آن زمان اطلاعات این حفاری غیردقیق تاکنون به چاپ نرسیده و محل نگهداری اشیای مکشوفه همچنان در پرده ای از ابهام قرار دارد.

او با بیان اینکه در سال 1398 حامد وحدتی نسب با همکاری دپارتمان باستان شناسی موسسه تحقیقاتی مکس پلانک دست به حفاری مجدد این غار زد، تصریح کرد: در نتیجه این حفاری شواهدی از دوره پارینه سنگی جدید آغازین برای اولین بار در ایران با قدمتی حدود 43 هزار سال پیش از غار پبده بدست آمد و در ادامه این پژوهش، بررسی هدفمند منطقه برای شناسایی غارها و پناهگاه های صخره ای که حاوی اطلاعاتی درباره دورران پارینه سنگی هستند در دستور کار قرار گرفت.

شعاعی افزود: بررسی محوطه های پارینه سنگی شهرستان لالی در استان خوزستان در منطقه ای به وسعت 800 کیلومتر مربع انجام گرفت که هدف از این بررسی شناسایی محوطه ها و چشم اندازهای دوره پارینه سنگی در دو بخش کوهستانی و دشتی شمال خوزستان بوده است.

این باستان شناس گفت: در این پژوهش بیش از 35 غار و پناهگاه صخراه ای در این منطقه عشایرنشین و کوهستانی شناسایی شد که 18 محوطه دارای دست افزارهای سنگی دوره های پارینه سنگی جدید (آغازین)، فراپارینه سنگی و نوسنگی است، به علاوه یک محوطه روباز مربوط به دوره پارینه سنگی و منابع ماده خام سنگی نیز در این بررسی شناسایی و بیش از 300 عدد دست افزار سنگی از این محوطه ها جمع آوری شد.

سرپرست هیئت باستان شناسی افزود: مطالعات مقدماتی حاکی از آنست که منطقه لالی از دوران پارینه سنگی مورد توجه گروه های انسانی بوده که دلیل اصلی آن دسترسی آسان به آب شیرین و فراوانی شکار بوده است.

به گفته او، دست افزارهای بدست آمده شامل تراشه هایی با ابعاد متوسط و کوچک، سنگ مادرهای تراشه، تیغه و ریزتیغه (منشوری)، ابزارهای دارای روتوش و سر پیکان هستند که بوسیله ضربه با چکش سخت و نرم و تکنیک فشاری ساخته شده اند.

شعاعی با اشاره به اینکه شباهت برخی قطعات یافت شده با دست افزارهای مکشوفه از غار پبده، نشان دهنده هم قدمتی برخی محوطه ها با این غار است، خاطرنشان ساخت: برخی تراشه های شبه لوالوا نیز در این بررسی شناسایی شده که خود نشانگر وجود محوطه هایی با قدمت پارینه سنگی جدید آغازین در شمال خوزستان است.

او گفت: دوره پارینه سنگی جدید آغازین در اروپا و منطقه لوانت در حدود 45 الی 60 هزار سال پیش، همراه با موج جدید گروه های جمعیتی انسانهای مدرن (انسان هوشمند) شروع شد و اهمیت این دوره در آنست که نشان دهنده ورود و عبور آخرین موج جمعیتی گسترده گروه های انسانی در حدود 45 هزار سال پیش در آسیا است.

سرپرست هیئت باستان شناسی در پایان تصریح کرد: این دوره تا قبل از حفاری غار پبده در سال 1398، در ایران شناسایی و سن سنجی نشده بود و این بررسی راه را برای انجام مطالعات گسترده در زمینه حرکت انسانهای هوشمند از آفریقا و اروپا به سمت آسیا هموار خواهد ساخت.