کاوش باستان شناسی بند هخامنشی دیدگان انجام شد

ایرنا/ براساس آخرین خبر و گزارش های منتشر شده، کاوش باستان شناسی بند هخامنشی دیدگان انجام شد.

حمیدرضا کرمی، دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا و کارشناس پایگاه میراث جهانی پاسارگاد در نشست علمی نوزدهمین کنگره باستان شناسی گفت: شناخت و مطالعه هسته و پوسته سد به منظور تهیه نقشه و چگونگی طراحی و ساخت سد و ساختارهای وابسته به آنکه در چند مرحله توسط سودجویان آسیب زیادی به آن وارد شده بود، با هدف ساماندهی و مرمت از دیگر اهداف اصلی کاوش بند دیدگان بود.

کرمی پیرامون اینکه کاوش باستان شناسی بند هخامنشی دیدگان انجام شد، خاطرنشان کرد: کاوش باستان شناسی سد دیدگان داده های ارزشمندی در پیوند با مهندسی ساخت سد و مدیریت منابع آب دوران هخامنشی را در اختیار ما قرار داد.

وی پیرامون اینکه کاوش باستان شناسی بند هخامنشی دیدگان انجام شد، افزود: هرچند بخش زیادی از این اثر ارزشمند به دلیل سیلاب و دستبردهای انسانی ویران شده است، اما توانستیم شناخت و دانشمان را در مورد چگونگی و فناوری ساخت سدهای این دوران و ساختارهای معماری وابسته به آن افزایش دهیم و ترانشه ها با وجود آوار بسیار زیاد حاصل از تخریب در مکانهایی ایجاد شد تا بتوان بیشترین داده ها و اطلاعات بدست آید.

این باستان شناس با بیان اینکه بقایای سازه های معماری بدست آمده گویای طراحی دقیق و جانمایی مناسب سد و ساختارهای وابسته به آن درون دره است، تصریح کرد: سبک معماری و تراش سنگ ها بیان کننده سنت های معماری دوران آغازین هخامنشی و بویژه دوران داریوش است.

کرمی در پایان ابراز امیدواری کرد، در فصل های آینده بتوانیم کاوش بخش های دیگر سد را انجام دهیم تا بتوانیم داده های جامع و سودمندی را در ارتباط با شیوه و مهندسی ساخت سدهای هخامنشی و ساختارهای وابسته به آن را بدست آوریم.

فصل دهم کاوش های باستان شناسی مشترک ایرانی ایتالیایی در تل آجری

علیرضا عسکری چاوردی، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در تشریح برنامه فصل دهم کاوش های باستان شناسی مشترک ایرانی ایتالیایی در تل آجری پارسه، فارس از کاخ تا شهر در 1399 گفت: یافته های حاصل از این فصل 4 عدد تکه آجر لعاب دار منقوش به خط میخی بود که این آجرها از کاوش گمانه شماره 6 در بخش غربی ایوان جنوب شرقی بدست آمد.

وی افزود: به نظر می رسد در نمای دیواره غربی ایوان جنوب شرقی کتیبه ای میخی نقر شده بود که با تخریب بنا تکه های آن در آوار این بخش از ایوان مدفون شده بود.

محوطه نوسنگی توق تپه در دشت نکا مازندران

رحمت عباس نژاد سرستی، دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران بابلسر نیز در خصوص اقدامات باستان شناسی در این محوطه گفت: ضعف لایه های مس و سنگ و مفرغ و آهن و همچنین، اضطراب در لایه های دوره های اخیر باعث شده که توق تپه براساس این کاوش بیشتر به عنوان یک محوطه نوسنگی مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: این محل اولین محوطه کاوش شده نوسنگی در دشت های شرقی مازندران است و کشف، ثبت و ضبط یافته های سفالی، مصنوعات سنگی، داده های محیطی و گیاهی و نمونه های گاهنگاری در این کاوش به خوبی انجام شده است.

فصل دوم کاوش باستان شناسی گورستان شهنه پشته شهرستان بابل

حسن فاضلی نشلی، استاد دانشگاه تهران در توضیح روند این کاوش گفت: در مجموع مطالعه و بررسی 16 ترانشه ایجادشده در گورستان شهنه پشته بقایای 63 اسکلت انسانی بدست آمده که 31 مورد آن در حین حفاری علمی باستان شناسی شناسایی و به روش علمی ثبت و ضبط شد.

وی با ابراز تأسف از اینکه بقایای انسانی 32 مورد دیگر براثر فعالیت های قاچاق توسط حفاران غیرمجاز موجب تخریب گور شده و سپس تیم کاوش با بررسی چاله گورها، بقایای از اسکلت انسانی و بعضا اشیایی تدفینی را بدست آورده، افزود: درمجموع این قبور شامل یازده زن، یازده مرد، 8 کودک و 6 فرد بالغ که شناسایی جنسیت آنها با توجه به پارامترهای تشخیص جنسیت غیرممکن بوده، بدست آمده اند.

این باستان شناس تصریح کرد: همچنین 28 مورد از بقایای انسانی به دلیل اینکه در اثر حفاری های قاچاق به شدت آسیب دیده بوده اند، تشخیص سن و جنس در آنها ناممکن بوده است.

مستندنگاری محوطه پارینه سنگی میانی چند درخت جزیره هرمز

سپهر زارعی، کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان نیز در توضیح فعالیت های انجام شده در بررسی به منظور مستندنگاری محوطه پارینه سنگی میانی چند درخت جزیره هرمز هرمزگان گفت: تا پیش از این، همه آثار شناسایی شده در جزیره هرمز مربوط به دوره اسلامی بود؛ نتایج حاصل از بررسی اولیه محوطه چند درخت به منظور ارزیابی ظرفیت این محوطه برای انجام برنامه های میدانی آینده، روشن ساخت که پیشینه حضور انسان در این جزیره نیاز به بازبینی دارد.

وی با بیان اینکه صنایع سنگی مجموعه چند درخت، صنعتی تراشه محور است و سنگ مادر و تراشه لوالوا نمونه های شاخص این مجموعه هستند که براساس آنها میتوان مجموعه را به دوره پارینه سنگی میانی منتسب کرد افزود: این یافته های جدید، حضور گروه های شکارگر-گردآورنده دوره پلیستوسن در این جزیره را تأیید کرده و بیانگر اهمیت تنگه هرمز در باستان شناسی پارینه سنگی خلیج فارس و سواحل جنوبی ایران هست.

کاوش به منظور آواربرداری و خواناسازی زیج منیژه انزل سرپل ذهاب

فرزاد مافی، استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر نیز با تشریح گزارش مقدماتی فصل اول کاوش به منظور آواربرداری و خواناسازی زیج منیژه انزل سرپل ذهاب گفت: در نتیجه آواربرداری و خواناسازی بخش هایی از بنا مشخص شد در اضلاع شمال شرقی و جنوب غربی 27 حجره، در ضلع جنوب شرقی 25 حجره و در ضلع شمال غربی 23 حجره احداث شده که ورودی حجره ها توسط رواق هایی از تابش مستقیم نور خورشید در امان بوده اند.

وی افزود: با توجه به مطالعات پیشین و نظریات مختلف که در خصوص کاربری بنا مطرح شده از جمله کاروانسرا یا اقامتگاه یا نوعی پادگان نظامی (قراول خانه) و نیز یک بنای آئینی و یا اقامتگاه آئینی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلامی، ابراز نظر قطعی و متقن نیازمند ادامه کاوش ها در فصول بعدی است.

فردقان؛ آتشکده نویافته ساسانی در فراهان استان مرکزی

محسن کریمی، دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی، کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: بررسی های میدانی انجام شده در بافت فردقان نشان می دهد که از لحاظ پیشینه استقراری، محدوده قلعه تاریخی آن دارای قدیمی ترین استقرار در روستا است بدین صورت که هسته اولیه فردقان درون قلعه شکل یافته و بناهای درون حصار قلعه، قدیمی ترین بناهای موجود در روستا هستند.

این باستان شناس افزود: به لحاظ جغرافیای تاریخی، فراهان در اواخر دوره ساسانی و شروع دوره اسلامی جز همدان محسوب میشده که بطور قطع زمینه های مختلف باعث شکل گیری آتشکده در این منطقه شده و در عین حال موقعیت جغرافیایی و طبیعی مناسب روستای فردقان ازجمله دلایل مهم برپایی آتشکده در این روستا بوده و آن را به عنوان یکی از مراکز مذهبی در دوره ساسانی بدل کرده است.

کاوش باستان شناسی گردآشوان در عصر مس و سنگ جدید

مهناز شریفی، استادیار پژوهشکده باستان شناسی نیز با اشاره به کاوش دومین فصل کاوش باستان شناسی گردآشوان در عصر مس و سنگ جدید گفت: در مجموع تپه گردآشوان یک مکان معرف دوره مس و سنگ میانی و جدید است که انجام کاوش های باستان شناختی در آن اطلاعات درخور توجهی در خصوص فرهنگ های منطقه زاب در اختیار می گذارد.

وی با بیان اینکه این محوطه دارای چهار فاز معماری خشتی است که در نوع خود جالب توجه است، افزود: بطور کلی از منظر چشم انداز و ساختار طبیعی، حوزه زاب به صورت یکی از مجموعه کریدورهای طبیعی و موازی است که ارتباط ساکنان بخشهایی از شمال غرب با مناطق مرتفع دیگر را امکان پذیر می سازد.

این باستان شناس افزود: درمجموع تپه گردآشوان تپه وسیع و مرتفعی در حوضه رودخانه زاب است و نهشت ضخیمی از دوره مس و سنگ را دارا است و با توجه به این امر، این محوطه از نقاط کلیدی حوزه شمال غرب شناخته می شود لذا پرداختن به آن اهمیت می یابد.

بررسی و شناسایی باستان شناسی سد هرات

مرتضی خانی پور، دکتری باستان شناسی و پژوهشگر آزاد با اشاره به بررسی و شناسایی باستان شناسی انجام شده در سد هرات گفت: طی بررسی و شناسایی که به منظور مطالعات تاریخی فرهنگی سد هرات در دهستان توجردی و بخشی از دهستان فتح آباد انجام شد، در مجموع 109 اثر از دوره نوسنگی تا متأخر اسلامی شناسایی شد. به گفته این باستان شناس، قدیمی ترین اثر شناخته شده در حریم سد مربوط به فرهنگ باکون با سفال های نخودی منقوش بوده که محوطه مائور شاخص ترین آنهاست.

کاوش باستان شناسی در چغازنبیل

مهدی عالیپو، از پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه با تشریح روند کاوش باستان شناسی به منظور خواناسازی مجموعه کاخ های شماره 2، 3 و حصار بیرونی چغازنبیل گفت: در چند سال اخیر و با تشکیل کارگروه باستان شناسی در پایگاه میراث جهانی چغازنبیل چند اقدام به عنوان فعالیت گام به گام در حوزه باستان شناسی این مجموعه مدنظر قرار گرفت که به صورت خلاصه شامل تهیه نقشه های دقیق و روزآمد از تمام شهر، مشخص کردن بخشهای مضطرب و نیازمند کاوش و مرمت اضطراری، پاسخگویی به سؤالات باستان شناسی و انجام فعالیتهای پژوهشی می شود.

وی افزود: در راستای این اهداف نقشه محوطه برداشت و دو کاخ شماره 2 و 3 به عنوان بناهای رها شده و در حال تخریب مشخص و از این رو پیگردی و مرمت کاخ شماره 2 انجام و بروی حصار سوم نیز قسمتهایی که نیاز به اقدام فوری حفاظتی داشت، مشخص شد.

بررسی و شناسایی باستان شناسی محدوده نفت خانه سومار

محسن زینی وند، دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران در خصوص طرح بررسی و شناسایی باستان شناسی محدوده نفت خانه سومار گفت: محدوده نفت خانه علاوه بر اینکه منطقه ای بینابینی سرزمین های پست و ارتفاعات تلقی می شود، دارای مراتع غنی به همراه رودخانه دائمی است که برای مکان گزینی گروه های انسانی بویژه عشایر بسیار ارزشمند بحساب می آید.

وی تصریح کرد: این ویژگی ها نشان می دهد که ممکن است با زیستگاه های باستانی جالب توجهی روبرو باشیم هرچند که گروه باستان شناسی نتوانست به خوبی منطقه را پوشش دهد و بیشتر تمرکز ما بر روی مشاهدات میدانی به وسیله خودرو و تصاویر ماهواره ای استوار بود.