عرصه و حریم محوطه تاریخی جوبجی تعیین و ابلاغ شد

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، عرصه و حریم محوطه تاریخی جوبجی تعیین و ابلاغ شد.

علی اصغر مونسان در روزهای پایانی کار خود نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری مربوط به محوطه ملی، فرهنگی و تاریخی جوبجی را ابلاغ کرد.

محوطه باستانی جوبجی را باستان شناسان در سال 1386 و به دنبال آغاز اجرایی کردن طرح کانال آب رسانی بدست آوردند، گنجینه ای بزرگ از یکی از پادشاهان عیلامی که کانال 186 متری انتقال آب آن را نمایان کرد و به حضور باستان شناسان در جوبجی برای کاوش های گسترده ای منجر شد؛ کاوش هایی که بعضا هنوز ادامه دارد. اما نکته جالب توجه در این مسیر امضاهای مسئولان شهری رامهرمز بود که اجازه دادند تا مسیر احداث جاده برای عبور ماشین های معدنکاران از حریم درجه یک و عرصه محوطه جوبجی بگذرد؛ هر چند این کار در آن زمان با اعتراض های گسترده فعالان میراثی متوقف شد. اما بعد از آن، لودرها به مرور به عرصه جوبجی کوچ کردند، اقدامی که نه یک بار و دو بار، بلکه شاید به تعداد انگشتان یک دست در این محوطه باستانی رخ داد و هر بار بخشی از جوبجی را با آسیب های زیادی مواجه کرد.

در طول سالهای قبل محوطه باستانی جوبجی و حتی آثار بدست آمده از دوره های عیلامی تا اشکانی به حال خود رها شده بودند و با مشکلات عدیده ای از کشت و زرع روی عرصه تا جاده کشی و حفاری های غیرمجاز دست و پنجه نرم می کردند؛ چه زمانی که آرمان شیشه گر، باستان شناس محوطه چند سال بعد از کشف محوطه و برای ادامه فعالیت های باستان شناسی به جوبجی رفت و جلو کانال آبی که از دل این محوطه مهم باستانی رد شده بود، گمانه زنی کرد، اما یک سال بعد درست در همان نقطه کشاورزان گندم کاشتند و چه همین چند سال گذشته که هر بار به بهانه ای جدید معدنکاران و کشاورزان بخش زیادی از جوبجی را تخریب کردند. چه زمانی که در بالادست سایت تاریخی جوبجی، معادن کوپال در تپه های ماهور برای مصالح ساختمان یا آسفالت قابل برداشت شد و چه زمانی که زمین های قرار گرفته در کنار محوطه باستانی جوبجی مسیر تردد کامیون های معدنکاران روستای جوبجی بود، مسیری که شورای تامین استان هم آن را تائید کرده بود.

شیشه گر نخستین قدم ها را برای عملیات گمانه زنی به منظور تعیین حریم محوطه باستانی جوبجی سال 1388 برمی دارد. اما بی توجهی به این اقدام مهم سرانجام باعث می شود تا وی در سال 1393 نسبت به این بی توجهی ها شکایت کند. او در آن زمان به رسانه ها می گوید: «من تعیین حریم کردم و نقشه و عکس و... را نیز در پرونده ای تکمیل شده ارائه کردم، اما اینکه حریم تصویب شده یا نه شنیده ها حاکی از آن است که در سازمان مرکزی میراث فرهنگی این اتفاق نیفتاده است، به عبارتی این حریم فقط در استان خوزستان مصوب شد.»

او همان زمان تاکید می کند: «هرچند برنامه تعیین عرصه و حریم انجام شد، اما تصویب و ابلاغ نشدن آن عملاً به معنای تهدید عرصه باستانی محوطه است.»

از سوی دیگر با هربار تعرض ماشین های معدنکاران تنها کاری که از دست فعالان و کارشناسان مدنی و فرهنگی برمی آمد هشدار و تذکر به مسئولان میراثی و شهری بود تا شاید راهگشایی برای جلوگیری از این تعرض ها باشد؛ از درخواست علی اصغر نوروزی - دانش آموخته دکتری باستان شناسی و عضو هیئت علمی پژوهشکده باستان شناسی - برای ایجاد «سازمان باستان شناسی» که بدنبال اتفاقات رخ داده در محوطه های باستانی مختلف کشور از جمله جوبجی و چگاسفلی پیش آمده بود گرفته تا نامه «جامعه باستان شناسی کشور» که مصرانه خواهان رسیدگی به شرایط نامناسب میراث فرهنگی کشور بود و نمونه تلخ آن را وضعیت محوطه های باستانی مانند چگاسفلی، جوبجی، شوش، فیروزآباد، طاق بستان و ایوان مدائن می دانست.

سرانجام محوطه باستانی جوبجی روی خوشی دید. علی اصغر مونسان در نامه ای که مهر دبیرخانه وزارتخانه میراث فرهنگی را دارد، خطاب به سلیمانی دشتکی – استاندار خوزستان – اعلام کرد: «در اجرای بند 12 از ماده 3 «قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور» مصوب 1367 و مواد مربوطه از «قانون راجع به حفظ آثار ملی» مصوب 1309 و نظام نامه اجرایی آن، نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری مربوط به اثر ملی فرهنگی، تاریخی محوطه جوبجی واقع در شهرستان رامهرمز که به شماره 23052 مورخ دوم مرداد 1387 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، ابلاغ می شود.

محدوده حریم اثر مذکور تحت حفاظت و نظارت این وزارت است و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی مقرر، برابر مواد 558 لغایت 569 از کتاب قانون مجازات اسلامی «تعزیرات و مجازات های بازدارنده» جرم محسوب می شود و مرتکب مشمول مجازات های قانونی خواهد شد.