فقط 10 درصد محوطه ها و تپه های تاریخی استان آذربایجان غربی تعیین حریم شده اند

ایسنا/ براساس خبرهای بدست رسیده، فقط 10 درصد محوطه ها و تپه های تاریخی استان آذربایجان غربی تعیین حریم شده اند.

بدنبال اظهارات اخیر رئیس جمهور درباره اهمیت و حساسیت تعیین حریم آثار تاریخی با تاکید بر اینکه اختلالی در کسب و کار و معاش مردم ایجاد نکند، جلیل جباری مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی اظهار کرد: استان آذربایجان غربی حدود 1700 اثر ثبت شده در فهرست میراث ملی دارد که شامل حدود 300 بنای تاریخی و حدود 1400 محوطه و تپه تاریخی است. بناهای تاریخی این استان یا تعیین حریم شده اند یا دارای ضوابط عمومی حریم هستند. با توجه به اینکه در گذشته آثار تاریخی ثبت شده تعیین حریم نمی شدند، هر سال با توجه به میزان اعتبار تخصیص یافته، دست کم 25 تا 30 اثر تاریخی را می توانیم تعیین حریم کنیم.

او بیان کرد: تعیین حریم محوطه تاریخی هزینه بر است، برای این کار باید گمانه زنی های باستان شناسی انجام شود تا میزان گستردگی آثار در محوطه مشخص شود و با توجه به عوارضی که در اطراف محوطه ها، شیب بندی و توپوگرافی وجود دارد، حریم برای آنها مشخص شود.

جباری با بیان اینکه محوطه هایی که در داخل بافت شهری هستند، بیشتر نیازمند تعیین فوری حریم هستند، گفت: در جایی مانند ارومیه که اطراف آن بیشتر باغات و فضاهای سبز قرار دارد و بیشتر هم مورد کشت و زرع قرار گرفته و زمین های کشاورزی نیز در حال توسعه است، حدود 150 محوطه داریم که نیازمند تعیین فوری حریم هستند. در عین حال، محوطه هایی هم داریم که در داخل شهر هستند و در معرض توسعه شهری قرار گرفته اند، برای مثال تپه اهرنجان در شهر سلماس را سریع تعیین حریم کردیم، اما تپه قالاباشی در شهر شاهین دژ را که نیازمند تعیین حریم اضطراری است هنوز موفق نشدیم تعیین حریم کنیم. گل تپه در شهر بوکان و محوطه قپان در ماکو از دیگر نمونه هایی است که نیازمند تعیین فوری حریم هستند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی همچنین با بیان اینکه حریم برخی آثار در این استان نیازمند اصلاح حریم هستند، اظهار کرد: تعیین حریم برخی آثار در دهه های چهل و پنجاه انجام شده که ممکن است با ضوابط امروزی همخوانی نداشته باشد، در چنین مواردی با توجه شرایط توسعه شهری به تجدیدنظر در تعیین حریم برخی آثار تاریخی چه برای افزایش و چه برای کاهش حریم نیاز داریم، برای مثال ساختمان صدا و سیما ارومیه حریم مخدوش شده و به درستی تعیین حریم نشده بود، همچنین قرار بود ساخت و سازی در حریم آن انجام شود، با یک کارشناسی دقیق برای آن، حریم درجه یک و درجه دو تعیین شد و مجوز ساخت و ساز نیز در خارج از حریم داده شد.

جباری درباره چالش های پیش روی تعیین حریم در آذربایجان غربی گفت: چالش اول تأمین منابع و اعتبارات است و مسأله دیگر همکاری مدیریت شهری و شهرداری در صادر نکردن پروانه ساخت و ساز در حریم و در مجاورت محوطه های تاریخی. در سال 1398 تا 1400 چالش هایی در حرایم بافت تاریخی داشتیم و مدیریت شهری همکاری های لازم را انجام نمیداد اما خوشبختانه امسال با پیگیری های انجام شده همکاری های خیلی خوبی با مدیریت شهری داشتیم.

با توجه به اینکه محدوده بافت تاریخی در سال 1388 تعریف شده و فراتر از یک اثر تاریخی است، باید همکاری های لازم بین میراث فرهنگی و مدیریت شهری انجام شود. میراث فرهنگی برای حفاظت از حریم این محدوده ضوابطی دارد، اما قانونگذار هم طرح ویژه ای برای حفاظت از بافت و محدوده و حرایم آن پیش بینی کرده که برعهده وزارت راه و شهرسازی است. امسال هم در راستای همکاری ه ای انجام شده طرح ویژه محافظت از شهر تاریخی ارومیه در حال تهیه است که می تواند معضلات ساکنین بافت تاریخی را حل کند.

او افزود: با توجه به اجرای قانون حمایت از بافت، در محدوده بافت های تاریخی حدود 120 خانه واجد ارزش را شناسایی کرده ایم که در فهرست واحدهای واجد ارزش ملی به ثبت برسانیم.

جباری درباره تفویض اختیار به اداره کل استان ها برای تعیین حریم و عرصه آثار تاریخی نیز بیان کرد: به نظرم پیشنهاد باید از سوی استان باشد و تعیین و تصویب حریم و عرصه باید از سوی خود ستاد و شورای حریم وزارتخانه میراث فرهنگی انجام شود، افراد خبره و حرفه ای در شورای تعیین حریم کشور تصمیم گیرنده هستند و ممکن است کارشناسان استانها تجارب آنها را نداشته باشند.