به شرط احیای برجام باید به طور مستقیم به گردشگری کشور توجه شود

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، به شرط احیای برجام باید به طور مستقیم به گردشگری کشور توجه شود.

تحریم های متعدد و خروج آمریکا از برجام مسائلی بود که از ابعاد مختلف اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داد و اما گردشگری به عنوان یکی از ابعاد اقتصاد هر چند همواره در معرض کم لطفی بود، اما از مهمترین بخش های اقتصادی بود که تاثیر پذیرفت.

رکود چشمگیر گردشگری خصوصا پس از لغو برجام مسئله مهمی بود که کاهش آمار و ارقام گردشگران آن را نشان داد و ریاست جمهوری ترامپ در اوج تحریم های ظالمانه و اوج گیری تبلیغات سوء علیه ایران مسئله ای جدی برای رکود گردشگری بود.

مذاکرات عزتمندانه بر سر برجام و معاهدات بین المللی همچنان بر جای هستند و براساس سیاست های کلان روند خود را طی می کنند هرچند رئیس جمهور منتخب نیز بر مذاکرات عزتمندانه تاکید کرده است، اما مسئله مربوط به گردشگری و جای خالی این بعد از اقتصاد در بخش های اقتصادی مذاکرات و معاهدات بین المللی است.

هر چند امیدوار به مرحمت کشورهایی که دارو، واکسن و کالاهای فرهنگی را تحریم می کنند، نیستیم اما تقویت دیپلماسی یک ضرورت برای توسعه روابط بین الملل و پیشرفت است اما گردشگری شاید تنها مسئله مهمی باشد که می تواند انزوای حاصل از تحریم ها را رفع کند و تاثیرات بسیار سوء را تا حد زیادی بکاهد، چرا که این مسئله قبلا نیز اتفاق افتاده و شاهد آن هستیم.

«گردشگری باید جزء لاینفک برجام و تمام مذاکرات و توافق نامه های بین المللی باشد» مسئله ای که یک کارشناس حوزه گردشگری و یک مدرس دانشگاه به آن پرداخته است.

وی اینگونه آغاز می کند؛ «کشور ما به دلایلی مانند واقع شدن بخش وسیعی از کشور در پهنه کم بارش، سیاست گذاری ها، اجراها و نظارت های اشتباه و مشکل زا، تکیه حداکثری بر اقتصاد نفتی و مبتنی بر مصرف منابع طبیعی و داشته های ملی، عدم نگاه استراتژیک به منابع و عدم درک واقعی و عمیق فرصت ها و تهدیدهایی که با آن روبرو هستیم در حال حاضر با مشکلاتی روبروست.

مشکلاتی از جمله جنگ آب و ورشکستگی آبی، بیکاری و مخصوصا بیکاری نخبگان و تحصیل کرده ها، تحریم ها و مشکلات عمده کشور در مراودات مالی با کشورهای دیگر، ناتوانی در تامین مواد اولیه صنایع، جا ماندن از توسعه صنایع پایین دستی و بالا دستی معادن، مهاجرت از روستاها و آبادی ها و مشکلات مرتبط با تامین منابع غذایی و بزرگ شدن شهرها و نابودی بخش گسترده ای از سرمایه های روستایی و بومی و محیط زیست کشور و غیره که ایران با آن دست و پنجه نرم می کند.

البته بعضی از این چالش ها آنقدر بزرگ شده یا در حال بزرگ شدن هستند که به نظر می رسد زمان آن رسید که تغییراتی در نگاه راهبردی خود داده و از تلاش صرف برای تغییرات تدریجی در سیاست های اقتصادی گذشته و موجود فراتر رفته و از دیگر ابزارهای مکمل نیز جهت احیای اقتصاد و در نتیجه مطالبات ملت استفاده کنیم.»

وی با بیان اینکه با دلایل و مدارک فراوان میتوان اثبات کرد که صنعت گردشگری می تواند در رفع تمام مشکلات نامبرده کمک کننده باشد، می گوید: قطع به یقین گردشگری می تواند مکملی برای سیاست های کلان کشور بشمار رود اما با توجه به گستره موضوع گردشگری، درک نظام های اثرگذاری این صنعت برای سیاستمداران و دولتمردانی که همچنان توسعه را از گذر صنعت و معدن صرف می نگرند شاید کمی پیچیده بوده و بصورت کلی صنایع نرم و خدماتی آنچنان که ظرفیت آن بوده در کشور شکوفا نشده است.»

اینها بخشی از حرف های تقی اکبرپور، مولف و مشاور حوزه پژوهشی یزد و کشور است که در خصوص گردشگری و لزوم توجه به دیپلماسی گردشگری می گوید. وی سخنانش را اینگونه ادامه می دهد: یکی از مزایایی که یک اقتصاد پویا و فعال باید داشته باشد، قابلیت ورود ارز و پول خارجی به آن سیستم اقتصادی است، چرا که آن پول ضمن ایجاد رونق و گردش اقتصادی، اثرات تکاثری دارد که میتوان آن را نوعی ارزش افزوده محسوب کرد.

وی پیرامون اینکه به شرط احیای برجام باید به طور مستقیم به گردشگری کشور توجه شود، تصریح می کند: صنایع خدماتی به صورت نسبی اثر تکاثری بالاتری داشته و گردشگری در میان همه صنایع خدماتی، بیشترین اثر تکاثری را دارد. این موضوع قطعا جدا از اینکه باعث می شود پول در بنگاه ها و جیب افراد مختلفی جابجا شود و رونق ایجاد کند، از مزیت توزیع بسیار بالا برخوردار بوده به صورتیکه اقشار کم درآمدتر، کارگران نیمه ماهر و غیرماهر نیز از آن بهره می گیرند.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه این موضوع برای کشوری که همواره عدالت و حمایت از مستضعفان سرلوحه شعارها بوده و هست، می تواند راهگشا باشد، می گوید: در همین راستا باید اذعان کرد که همکاری های بین المللی بخشی از نیازهای کسب و کارها در هر کشوری است.

وی اضافه می کند: کسب و کارهای گردشگری برای فعال و پویا بودن و از جهت انتظار از آنها برای ایفای نقشی چشمگیر در اقتصاد، لاجرم نیاز به همکاری های فراملی دارند.

باید زمینه گفتگوهای چند جانبه بین المللی را ایجاد کنیم

اکبرپور با تاکید بر این که این موضوع باید به یک گفتمان غالب در کشور ما تبدیل شود، می گوید: همچنان که جهت رفع موانع موجود بر سر راه تولید و صادرات کالاهای صنعتی حاضر هستیم باید زمینه گفتگوهای دو و چندجانبه بین المللی را ایجاد کنیم.

وی اضافه می کند: گردشگری نیز از این قاعده مستثنی نیست و با توجه به تنوع محصولات و خدمات آن و قابلیت نگاه به همه انواع فعالیت های اقتصادی و فرهنگی با یک نگاه اضافه تر به نام نگاه توسعه گردشگری و اقتصاد و فرهنگ، باید برای توسعه دغدغه آن را همواره در همه امور به ویژه امور بین المللی مدنظر قرار داد.

این فعال گردشگری با بیان این که نکته مهم و ظریف در حوزه گردشگری آماده بودن بسیاری از زیرساخت ها و روساخت های موردنیاز در کشور است، می گوید: از طرفی ظرفیت خالی زیادی وجود دارد که باید به بهره برداری برسد و استفاده نکردن از آنها باعث از دست رفتن فرصت های بزرگ اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی خواهد شد.

اکبرپور با بیان اینکه همه کشورهای جهان برای ایجاد رونق اقتصادی برای خود نیازمند قراردادهای دوجانبه و چند جانبه و عضویت در پیمان های بین المللی با اهداف اقتصادی هستند، میگوید: کشور ما با توجه به تحریم های عمیق و فراگیر و بلند مدت، نیاز مضاعف به چنین پیمان ها و توافق نامه ها دارد تا بتواند کشور را در این سالهای فشار سراپا نگاه دارد و کم کم شاکله اقتصادی نیز انسجام و قوام بهتری بگیرد.

توافق های فراملی خالی از گردشگری دولت ها

این مولف کتب گردشگری با بیان اینکه در دولت های گذشته همواره توافق های دو جانبه و چند جانبه با کشورهای مختلف منعقد شد، ولی به ندرت در آنها به موضوع گردشگری با جزییات پرداخته شده است، می گوید: این نشان می دهد که دغدغه حاکمیت که نمود آن در برنامه چشم انداز بیست ساله و برنامه های پنج ساله توسعه و دیگر خروجی های مراکز علمی و پژوهشی است، نتوانست به درستی به بازوهای سیاستگذاری و اجرایی همچون وزارت گردشگری، وزارت صمت، اتاق های بازرگانی، وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه و دیگر نهادهای مسئول منتقل شود.

وی ادامه می دهد: سفرا و مسئولان هماهنگی های تنظیم قراردادها، باید توجه جدی به این بخش داشته باشند و صنعت گردشگری را به عنوان یکی از اجزای غیرقابل حذف هر نوع پیمان اقتصادی، فرهنگی و حتی امنیتی بدانند و الزامات و استراتژی های مرتبط را در قراردادها و تفاهم نامه ها لحاظ کنند.

سهم گردشگری از مذاکرات با ممنوعیت تبلیغ سوء

اکبرپور موکد است که در صورتیکه تصمیم نظام بر احیای برجام باشد یا تقدیر چنین رقم خورد که نوعی توافق برجام یا شبه برجام منعقد شود، حتما باید منافع و نیازهای صنعت گردشگری در آن دیده شود و یکی از تعهدات در این زمینه به غیر از رفع واقعی محدودیت های مرتبط با ویزا برای افرادی که به ایران سفر کرده یا قرار است سفر کنند، باید این باشد که وزارت های امور خارجه کشورهای اروپایی و آمریکا متعهد شوند که بر ضد گردشگری به ایران تبلیغ نکنند و گردشگران بالقوه را به عدم ورود به ایران توصیه نکنند.

وی با بیان اینکه ورود به بازارهای جدید همچون چین و روسیه و هند و ٱفریقا نیز باید در دستور کار جدی در زمینه گردشگری قرار بگیرد، می گوید: یکی از پیمان های مهمی که بسیاری از شهرهای ما هم اکنون از آنها برخوردارند، پیمان های خواهرخواندگی است اما نه شهرداری ها نه دولت و نه در سطح کلان نتوانست تاکنون چنان که باید و قابلیت آن وجود داشته از این توافق ها استفاده اقتصادی کند.

رئیس سابق انجمن بومگردی های استان یزد می گوید: چنانچه قرار باشد تحت فشار تحریم ها دولت و کشور را اداره کنیم که غیر از این نخواهد بود، باید از هر نوع فرصت توسعه یا بهتر بگوییم، بقای اقتصادی استفاده کرد.

وی با بیان اینکه یکی از توافق نامه های مهمی که اکنون کلیات آن منعقد شده قرارداد 25 ساله ایران و چین است، می گوید: قطعا جهت استقلال کشور نیاز است توافق های دو جانبه مختلف با کشورهای مختلف ممکن، در این شرایط سخت منعقد شود از طرفی این کشورها می توانند کشورهای تحریم شده باشند یا کشورهایی که حاضرند به دلیل منافع دو جانبه با ایران همکاری کنند.

گردشگری در قرارداد ایران و چین

عضو هیات مدیره انجمن بومگردی های کشور با بیان اینکه در قرارداد همکاری ایران و چین، متن قرارداد اینگونه آغاز شده است، می گوید: ایران و چین دو تمدن کهن آسیایی و دو شریک نزدیک در عرصه های تجاری، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی هستند. این موضوع نشان می دهد که ارتباطات گردشگری از نوع تجاری، فرهنگی و غیره با چین سبقه تاریخی و مبنای تمدنی دارد. تمدن و تاریخی که خود از مفاهیم اصلی و غالب گردشگری ایران و چین هستند.

وی به پنج بند این قرارداد اشاره می کند و می گوید: در پنج بند (1– گسترش همکاری های دوجانبه اقتصادی و تجاری 2– تعامل موثر بین دستگاه های عمومی دولتی و بخش خصوصی و مناطق آزاد و ویژه 3– افزایش میزان اثرگذاری در حوزه های اقتصادی، فناوری و گردشگری 4- مشارکت راهبردی در حوزه های مختلف اقتصادی 5– گسترش همکاری ها بین دانشگاه ها، بخش های فناوری و علمی) از 9 بند موجود، ماموریت تعریف شده این همکاری، قابلیت تدوین استراتژی ها و اهداف توسعه گردشگری وجود دارد و حتما باید مکانیزم و ضمیمه های اجرایی آن نیز توسط نخبگان صنعت تدوین شده و به بهترین شکل اجرایی شود.

این مسئول با اشاره به اینکه در بند چهارم این توافق نامه در ارتباط با زمینه های همکاری، در بخش های زیر میتوان از این فرصت برای احیا و تحول در گردشگری کشور استفاده کرد، می گوید: قطعا دولت و هییت وزیران آینده باید نقش برهم کنش های گردشگری و موارد همکاری مشخص شده را مورد بررسی عمیق قرار داده و راهبردها و اقداماتی را مصوب کند و آنها را در برنامه های سیاستی و اجرایی خود در نظر بگیرند.

وی در مورد این بخش ها که شامل بزرگراه، خط آهن و اتصالات دریایی به منظور ارتقای نقش ایران در ابتکار کمربند-جاده است، خاطرنشان می کند: همکاری های بانکی با استاندارد بالا، با تاکید بر استفاده از ارزهای ملی، همکاری های گردشگری، علمی- آکادمیک، فناوری و تبادل تجارب در آموزش نیروی انسانی ریشه کن کردن فقر و بهبود وضعیت معیشت مردم در مناطق کمتر توسعه یافته باید مورد توجه باشد.

وی با اشاره به اینکه در این سند همچنین به نقش این همکاری ها و امکان توسعه آن ها در کشورهای ثالث اشاره شده می گوید: این موضوع در صورت استفاده صحیح می تواند صنعت گردشگری و در نتیجه اقتصاد ما متحول کند.

این مسئول اضافه می کند: درصد چشمگیری از بازار صنعت گردشگری بسیاری از کشورها حتی کشورهای توسعه یافته ای چون استرالیا را چینی ها تشکیل می دهند و آنها تاثیرات شگرفی بر اقتصاد آن مقاصد داشته اند.

به گفته اکبرپور، پراکنش چینی ها در سراسر جهان و همچنین قدرت و نفوذ اقتصادی و سیاسی چین در کشورهای گوناگون فرصتی است که باید از آن در حوزه گردشگری بهترین استفاده را داشته باشیم.