شهر تهران | قلب تپنده سرزمین جاودانه ایران
استان تهران با وجود شهر تهران به عنوان پایتخت ایران، یکی از مراکز اصلی شهرنشینی در ایران و جهان محسوب می شود. از نظر جغرافیایی، دیدنی های تهران از شمال به رشته کوه های البرز، از جنوب به صحرای مرکزی، از شرق به استان سمنان و از غرب به استان البرز محدود می شود و شهرستان های چهارده گانه آن نیز آرامیده در دامنه های ارتفاعات محصور کننده البرز و یا جلگه دشت های پراکنده در سطح استان، دارای جاذبه های طبیعی، فرهنگی و مذهبی فراوانی برای گردشگری در کنار آثار و جاذبه های گردشگری تهران هستند. شهر تهران در قدیم روستای بزرگی بوده که ما بین شهر بزرگ و معروف آن زمان و کوهپایه های البرز قرار داشته است. این منطقه که در نزدیکی حرم حضرت عبدالعظیم (ع) واقع شده و دارای باغ های خوش آب و هوا نیز بوده در زمان سلسله صفویه مورد توجه قرار گرفت. در ادامه با ما در مجله همگردی همراه باشید برای بازدید از جاهای دیدنی تهران.
از طهران تا تهران
شاه طهماسب صفوی به سال 961 هجری قمری پیرامون تهران، بارویی با 14 برج (به عدد سوره های قرآن) بنا کرد و در هر کدام سوره ای را برای تبرک قرار داد. وی همچنین به آبادانی شهر تهران و بنا کردن باغ ها و عمارت های حکومتی متعدد در این شهر همت گماشت و این روند تا پایان سلسله صفویه ادامه داشت. تهران تا دوران زندیه هرچند پایتخت نبود اما اهمیت داشت، تا اینکه سرانجام کریمخان زند به مدت 4 سال تهران را مرکز حکومت خود قرار داد و در محوطه ارگ، بناهای جدیدی را احداث کرد. در این دوران، تلاش های زیادی برای آبادانی تهران انجام شد به طوریکه در پایان حکومت زندیان، تهران سیمای شهری یافته بود. پس از پایان دوران حکومت لطفعلی خان زند آخرین بازمانده حکومت زند، گروهی به سرپرستی میرزا عیسی خان، وزیر دارالخلافه مامور شدند تا برای شهر تهران محدوده و نقشه ای ترسیم کنند و سرانجام آغا محمدخان قاجار در نوروز 1164 شمسی طهران را به عنوان پایتخت برگزید. جمعیت تهران در آن زمان 15 هزار نفر بود. تا پیش از کشف تمدن در تپه های قیطریه و نیز آثاری در تپه های عباس آباد، گمان می رفت پیشینه تاریخی این شهر به همان آثار کشف شده در شهرری محدود است، اما این اکتشافات و آثار کشف شده دیگر در آبادی های تهران نشان داد که این منطقه دوره درخشانی از استقرار اقوام کهن و خلاقیت های فرهنگی را پشت سر گذاشته است. وجود رودهای دائمی نسبتا پرآب که در نهایت به فلات ری منتهی می شوند و آبرفت های بزرگ و حاصل خیز ناشی از جریان رودخانه های یاد شده، عواملی است که بر پایداری، بقا و اهمیت این ناحیه افزوده است. جالب است، بدانید که نخستین کارگاه های صنایع دستی در سال 1309 شمسی توسط استاد طاهرزاده بهزاد در شهر تهران تاسیس شد و در عمل می توان این سال را آغاز رسمی آموزش هنرهای سنتی در ایران دانست. در این سال همچنین نخستین کارگاه زری بافی در موسسه قالی ایران دایر شد. در سال 1310 هم استاد محمد حسین صنیع خاتم کارگاه خاتم سازی را در اداره صنایع مستظرفه دایر کرد که محصول آن تالار خاتم کاخ مرمر بود. استاد احمد امامی هم در سال 1310 کارگاه معرق را در مدرسه صنایع مستظرفه را راه اندازی کرد. استان تهران دارای مظاهر جالبی از میراث معنوی هم هست، مراسم چهارشنبه سوری، حضور حاجی فیروز در ایام نوروز، عید نوروز و سیزده به در از جمله این مواردند. همچنین است مراسم شب یلدا، عزاداری های ایام محرم، سفره های نذری، اشعار عامیانه، متل ها. خوب است بدانید که تاکنون تعداد 890 اثر تاریخی در سطح استان تهران، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده که 276 اثر از این مجموعه در شهرستان تهران قرار دارند. این تعداد در کنار سایر جاذبه های گردشگری تهران، نشانگر اهمیت این استان از نظر گردشگری است. به آلودگی هوای امروز پایتخت نگاه نکنید، زیرا این شهر در گذشته ای نه چندان دور از هوای پاک و معتدل کوهستانی برخوردار بوده که امیدواریم با خواست و اراده جمعی مان دوباره هوای پاک گذشته هایش را تجربه کند. در هرحال، شهر تهران به عنوان مرکز استان تهران و پایتخت ایران، قلب تپنده ایران و یکی از زیباترین شهرهای ایران بوده که جاهای دیدنی تهران زبانزد عام و خاص است. مجموعه ای نفیس از 280 اثر و مکان تاریخی تهران شامل کاخ ها، خانه های قدیمی، بقاع متبرکه، موزه ها در کنار ساختمان ها و سازه های مدرن شهری، بوستان ها، تفرجگاه های شهری و حتی میراث فرهنگی مردمان ساکن در آن به گونه ای قرار گرفته که دیدن همه آن ها شاید برای بسیاری از ساکنان خود تهران هم، در طول مدت سکونتشان در این شهر هنوز امکان پذیر نشده باشد. کافیست یک بار، فقط یک بار برای دیدن یکی از موزه های ارزشمند شهر تهران برویم تا حسرت بخوریم که چرا در تمام این سال ها گذری به این گنجینه های بی نظیر تاریخ و فرهنگ ایران نداشته ایم. فارغ از هیاهوی شهر تهران بر دامنه های البرز کوه و یا برج میلاد که چهارمین برج مخابراتی مرتفع دنیاست بایستیم و به شهر تهران نگاهی بیاندازیم تا بزرگی و عظمت این شهر را به خوبی ببینیم، شهری که اگر بخواهیم در یک روز وسط هفته از جنوبی ترین نقطه به شمالی ترین نقطه آن حرکت کنیم. علیرغم همه بزرگراه ها و پل های احداث شده شاید بیش از یک ساعت در راه باشیم هرچند که اگر از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنیم، نشانه های متعددی از فرهنگ ها، آداب، اقوام، اقلیت های و حتی لهجه های گوناگون ایران را نیز در طول راه مشاهده خواهیم کرد که سفر را جالب و جذاب می کند. در این مطلب جاهای دیدنی تهران را به تفکیک شهرستان های آن به شما معرفی شده است.
عمارت سردر باغ ملی
دروازه ای با شکوه که به سردر باغ ملی معروف است، در سال 1340 هجری قمری در مدخل میدان مشق سابق، محل رژه نظامی قشون عهد قاجار ساخته شد. این بنا در بین دیدنی های تهران دارای معماری منحصر به فرد و تلفیقی از معماری دوران های مختلف تاریخی ایران و سبک های اروپایی است. نمای سردر باغ ملی دارای سه دروازه، هشت ستون آجری گرد، قالب های کاشی کاری شده، پنجره های هلالی، سقف شیروانی و ترکیبی شایسته از آجر، کاشی، سنگ، چوب و فلز هست. اگر برای بازدید از سردر باغ ملی به خیابان امام خمینی (ره) رفتید، موزه سکه، موزه پست و موزه ملک را هم در مسیر خواهید دید. این اثر در بین جاذبه های گردشگری تهران در تاریخ 2/12/1376 به شماره 1968 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بازار بزرگ تهران
شاید برای بسیاری از شما که نام بازار تهران را شنیده اید، اما تا به حال به بازار نرفته اید این پرسش مطرح بود که بازار تهران چگونه جایی است و اهمیت تاریخی آن در چیست؟ البته می توان بازار تهران را از جاهای دیدنی تهران دانست. می گویند تهران قدیم، پنج محله داشت که هر کدام از این محله ها دارای پاتوق هایی بود و هر پاتوق هم به چند گذر تقسیم می شد. مجموعه بازار تاریخی هم که بنای اولیه ان به دوره شاه طهماسب صفوی باز می گردد، در بافت قدیمی و تاریخی شهر و محله ای به همین نام قرار گرفته و در کنار دیگر بناهای تاریخی محدود خود همچون مسجد امام علاوه بر ایفای نقش به عنوان یک مرکز عمده تجاری و اقتصادی، به عنوان یک مجموعه تاریخی نیز در پایتخت مطرح است. بازار تهران، در دوره ناصرالدین شاه دارای راسته ها و تیمچه های بیشتری شد. در این دوره بخش های اصلی بازار عبارت بودند از بازار کفاش ها، بازار فرش فروشان، بازار امیر، بازار ساعت فروش ها، بازار زرگرها، بازار عباس آباد، بازار بین الحرمین، چهارسوق بزرگ و کوچک، بازار آهنگرها، بازار مسگرها، بازار پاچنار و بازار چهل تن. هرچند گسترش سریع شهر تهران، معماری سنتی بازار را دچار آشفتگی کرده، اما اگر علاقمند به قسمت های قدیمی بازار بودید، این قسمت ها عبارتنداز سردر بازار در قسمت سبزه میدان، بازار امیر، چهار سوق بزرگ، تیمچه های حاجب الوله و علاء الدوله، قیصریه و مهدیه و نیز بازار کفاشان، فرش فروشان، زرگرها، ساعت فروشان، بین الحرمین، امیر. بنای اول سبزه میدان مربوط به اوایل دوره صفوی است و دوران قاجار توسط حاجب الدوله تغییرات عمده ای در آن رخ داد به گونه ای که یکی از مراکز مهم اجرای مراسم مذهبی در شهر تهران تبدیل شد. در ضلع جنوبی سبزه میدان می توانید سردر زیبایی را ببینید که به راسته های بازار راه دارد. بخش قدیم بازار تهران دارای پوشش طاق و گنبدی است که برای تامین روشنایی از روزنه هایی در سقف استفاده شده بود. چهارسوق بزرگ هم با یک فضای هشت ضلعی و گنبدی با گچ کاری داخل آن از دیدنی های بازار تهران است. مسجد جامع در مرکز بازار و نزدیک به مسجد امام خمینی (ره) قرار دارد و فاصله بین این دو مسجد بین الحرمین نامیده می شود. بنای مسجد جامع احتمالا به عهد شاه عباس دوم و بنای مسجد امام نیز با قدمتی حدود 180 سال به فتحعلی شاه قاجار باز می گردد که از زیباترین دیدنی های تهران است. در محدور بازار تهران و محله سید اسماعیل با بنای یک آب انبار تاریخی هم مواجه می شوید که متعلق به دوره قاجار است. چیزی که بیش از همه در این آب انبار توجه گردشگران را به خود جلب می کند، مخزن بسیار بزرگ آب است که در نوع خود منحصر به فرد است. مخزن آب انبار اکنون به قهوه خانه و رستوران تبدیل شده و اگر سری به این آب انبار بزنید به طور حتم و برای دور کردن خستگی، ناهار با چای را در آنجا میل خواهید کرد. خوب است بدانید که در گذشته بر روی آب انبار، کاروانسرا، بارانداز و نیز بادگیرها و روزنه های مربوط به مخزن آب انبار قرار داشته است. پس از دیدن بازار تهران که در یکی از محله های قدیمی تهران واقع شده با این همه جاذبه های گردشگری و تاریخی در دل شهر تهران خالی از لطف نیست. کافی است به یکی از ایستگاه های مترو مراجعه کنید تا درست در قلب بازار از ایستگاه پیاده شوید. علاوه بر جاذبه های تاریخی، محال است در بازار تهران دنبال کالایی بگردید و و نتوانید آن را پیدا کنید. مجموعه بازار تهران در سال 1356 به شماره 1540 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. محله عودلاجان و سنگلج هم از محله های قدیمی شهر تهران است که ذکر نام آن ها در این جا ضروری به نظر می رسد. محله عودلاجان در محدوده ارگ است که بیوتات سلطنتی تا خیابان ناصرخسرو حوالی مسجد امام خمینی (ره)، شمال خیابان پانزده خرداد شرقی و بازار عودلاجان و پامنار و جنوب خیابان امیرکبیر و میدان امام خمینی (ره) را در برمی گرفت و شامل چهار پاتوق بود. یک مناره آجری با کاشی های فیروزه ای رنگ متعلق به دوران قاجار در این محله باقی مانده است. محله سنگلج نیز از شرق به خیابان خیام، از شمال به میدان حسن آباد و خیابان شیخ هادی و از سمت های دیگر به امیریه و پل امیر بهادر و بازارچه قوام الدوله تا خیابان خیام محدود می شود و در قدیم دارای 9 پاتوق در بین جاهای دیدنی تهران بود.
امامزاده زید
یکی از قدیمی ترین بقاع متبرکه شهر تهران، بقعه امامزاده زید است که در مرکز بازار تهران، راسته بازارخیاط ها واقع شده است. وارد بازار خیاط ها که شدیم، سمت چپ، بقعه امامزاده زید را می شود دید. قدیمی ترین تاریخ موجود در امامزاده متعلق به صندوق مرقد مورخ 902 هجری قمری است. کتیبه داخل گنبد خانه، دارای تاریخ 1245 هجری قمری است. کتیبه دیگری در ایوان بزرگ بقعه تاریخ 1297 هجری قمری را نشان می دهد. این بقعه در بین جاذبه های گردشگری تهران از یک حرم چهار ضلعی تشکیل شده با گنبدی دوپوش و بنای اصلی بقعه به دوره صفویه تعلق دارد، اما در زمان فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه قاجار صحن و ایوان و گنبد دوپوش و متعلقات دیگری به آن افزوده شده است. تزئینات داخلی بنا عمدتا به صورت آئینه کاری بوده و نام ائمه اطهار و اسامی خداوند را می شود در نوشته ها دید. لطفعلی خان زند نیز در جوار همین امامزاده به خاک سپرده شده است. صحن قبلی این بقعه امروزه به مدرسه تبدیل شده است. این بقعه از محبوب ترین جاهای دیدنی تهران است. امامزاده زید بازار تهران با شماره 259 و تاریخ 30/03/1315 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بقعه سرقبر آقا
این بقعه که در ضلع جنوب چهارراه مولوی واقع شده در زمان محمدشاه قاجار خارج از حصار طهماسبی بود. گورستان محلی نیز در آنجا قرار داشت. پس از فوت حاج میرزا ابوالقاسم، امام جمعه شهر تهران او را در عمارت و بقعه مجللی دفن کردند که فرزند ایشان به عنوان آرامگاه خانوادگی بنا کرده بود. از آن به بعد این بخش را با نام سرقبر آقا نامیدند. بنای بقعه از لحاظ آیینه کاری، گچ بری، رنگ آمیزی زمینه، کاشی کاری، حجاری و استفاده از هنر چوب در زمره آثار شاخص میراث فرهنگی تهران قرار دارد. همچنین از برجسته ترین دیدنی های تهران هم محسوب می شود. این اثر در تاریخ 28/5/1351 به شماره 927 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مسجد و مدرسه شهید بهشتی (سپهسالار)
مدرسه و مسجد سپهسالار که از باشکوه ترین بناهای مذهبی ایران و متعلق به دوره قاجار است، در ضلع جنوب شرقی میدان بهارستان واقع شد. این مسجد که از زیباترین مکان های تاریخی شهر تهران به شمار می رود در سال 1296 هجری قمری توسط میرزا حسن خان سپهسالار احداث شد، اما عمر سپهسالار چندان نپایید که مسجد ساخته شده در مدت 5 سال را ببیند. اگر به این مسجد رفتید، بدون شک از تحولی که در ساخت گنبدخانه این مسجد ایجاد شده، در حیرت خواهید ماند. گنبد و مناره های تمام آجری با نمای کاشی، منظره بسیار با شکوهی دارند. گلدسته های مسجد نیز به طور کامل کاشی کاری شده اند. تزیینات ساختاری همچون کاربندی و غیر ساختاری نظیر یزدی بندی و مقرنس و کاسه بندی در ساختمان این مسجد به کار رفته و از کاشی کاری هم در سطح وسیعی استفاده شده است. مصلای مسجد در بین دیدنی های تهران به چهل ستون معروف بوده و از 44 ستون سنگی مرتفع تشکیل شده است. صحن مدرسه هم دارای چهار باغچه، چهار خیابان و یک حوض بزرگ بوده که بخشی از آب جاری قنات تهران به آن راه می یافت. این مسجد از جاذبه های گردشگری تهران می باشد. بازدید از این مسجد، علاقمندان به معماری را ساعت ها در شگفتی و اندیشه فرو خواهد برد. این اثر در تاریخ 30/3/1315 به شماره 260 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
عمارت مسعودیه
اگر به خیابان اکباتان در حوالی میدان بهارستان گذرتان افتاد، حتما به یکی از دیدنی های تهران که در باغی بنا شده، سری بزنید. عمارت مسعودیه همزمان با کاخ گلستان احداث شده و دارای بخش هایی چون تالار سلام، دیوانخانه، حوض خانه و عمارت های سردر، مشیریه و سیدجوادی هست. در حال حاضر از بنای باغ و عمارت اصلی آن فقط نیمه غربی مجموعه در زمینی حدود دو هکتار باقی مانده است. سری به یکی از برترین جاهای دیدنی تهران بزنید و از معماری زیبای آن لذت ببرید. این اثر در تاریخ 27/10/1377 به شماره 2190 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
عمارت کوشک
برای دیدن یکی از مکان های تاریخی تهران باید به خیابان کوشک حد فاصل فردوسی و لاله زار بروید. نمای عمارت کوشک ترکیبی استادانه از آجر، سنگ، گچ بری و کاشی کاری است. این عمارت با شماره 1834 و تاریخ 28/12/1385 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه قوام الدوله
خانه قوام الدوله به سال 1211 شمسی برای یکی از چهره های نامدار دوره قاجار به نام میرزا محمد قوام الدوله آشتیانی ساخته شده است. اگر خواستید از یکی از جاهای دیدنی تهران و به خصوص نقاشی های گل و مرغ روی گچ آن دیدن کنید، کافی است به خیابان 15 خرداد کوچه میرزا محمود وزیر سری بزنید. خانه در دو طبقه بنا شده که طبقه اول در دو تالار بزرگ آینه و نقاشی خانه و دو راهرو و سه اتاق کوچک تشکیل می دهد و در طبقه دوم شش اتاق و دو راهرو ساخته شده است. پنجره ها و درهای این عمارت همگی با چوب، گره سازی شده که در نهایت زیبایی است. از بهترین دیدنی های تهران که می توان نام برد، همین خانه قوام السلطنه است. این اثر در بین جاذبه های گردشگری تهران در تاریخ 6/3/1377 به شماره 2024 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه مشیرالدوله پیرنیا
این خانه نیز در زمره خانه های ارزشمند و تاریخی تهران قرار دارد و از جاذبه های گردشگری تهران به شمار می رود. برای دیدن خانه پیرنیا باید به محله لاله زار حدفاصل جمهوری و منوچهری بروید. گچبری ها و فرنگی کاری های این بنا که با کاشی کاری های منقوش به شخصیت های تاریخی اساطیری همراه شده، دیدنی است. این اثر در تاریخ 11/5/1376 به شماره 1899 در فهرست آثارملی ایران به ثبت رسید.
خانه مستوفی الممالک
خانه مستوفی الممالک در چهارراه گلوبندک، گذر مستوفی قرار دارد و سال ساخت آن حدود 1310 هجری قمری تخمین زده می شود. سبک و شیوه معماری این بنا اروپایی بوده و در تزئینات داخل آن از گچبری، منبت کاری و نقاشی استفاده شد. این بنا، از جاهای دیدنی تهران است که معماری فوق العاده ای دارد. این اثر در سال 1356 به شماره 1505 در فهرست آثارملی ایران به ثبت رسید.
میدان حسن آباد
میرزا یوسف آشتیانی که صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار بود، نام این میدان را به نام فرزندش حسن مستوفی الممالک یا میدان حسن آباد گذاشت. در شب به تماشای یکی از منحصر به فردترین دیدنی های تهران بروید و لذت ببرید. میدان حسن آباد که هم اکنون در مرکز شهر تهران واقع شده، در آن زمان در شمال غربی تهران قرار داشت. اگر به معماری علاقمند هستید، حتما سری به این میدان بزنید. ساختمان های چهارطرف آن که به فاصله سال های 1302 تا 1308 شمسی با معماری برگرفته از عصر رنسانس و اقتباس از شیوه پالادیو معمار معروف آن دوران بنا شده اند، شباهت های زیادی با گنبدهای رنسانس و از جمله گنبد نمازخانه سن پیترو دارند. میدان حسن آباد از جاذبه های گردشگری تهران با شماره 1977 و تاریخ 16/1/1377 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مدرسه دارالفنون
در سال 1268 هجری قمری، مدرسه دارالفنون که یکی از اقدامات چشمگیر میرزا تقی خان امیرکبیر است، بنا گردید. این مکان بسیاری از چهره های معروف و مشهور علمی، ادبی و هنری ایران را به خود دیده است. این مدرسه قدیمی که در خیابان ناصرخسرو تهران قرار گرفته، پایه گذار فرهنگ نوین کشور بود و از جاهای دیدنی تهران به شمار می رود. بهتر است بدانید که سردر زیبای این مدرسه توسط مرحوم لرزاده معمار معروف ایران طراحی شده است. از دارالفنون تا سال 1357 شمسی به عنوان مدرسه استفاده می شده و بعد از آن به مرکز تربیت معلم تبدیل شد. مدتی هم وزرات آموزش و پرورش از این مدرسه و به عنوان مرکز آموزش ضمن خدمت استفاده کرد تا سرانجام در سال 1367 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. چهار طرف حیاط مدرسه را اتاق هایی احاطه کرده و در برابر آن ها ایوانی گسترده است. نخستین در ورودی مدرسه به سوی خیابان ارگ بود و در کنونی که در خیابان ناصرخسرو است، بعدها ساخته شد. این اثر در تاریخ 11/6/1357 به شماره 1748 در فهرست آثار ملی ایران و دیدنی های تهران به ثبت رسید.
مدرسه البرز
مدرسه البرز که در جنوب غرب چهارراه کالج واقع در تقاطع خیابان حافظ و خیابان انقلاب قرار گرفته، در سال 1303 شمسی تاسیس شده است. این بنا دارای ستون های آجری نما و کاشی کاری هایی در بالای قوس پنجره ها هست. ازاره های سنگی نیز دور تا دور این بنای آجری استفاده شده است. مساحت مدرسه البرز حدود 2900 متر مربع بوده و این اثر در بین جاهای دیدنی تهران در تاریخ 1/2/1377 به شماره 2000 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
کاخ موزه های گلستان
شهر تهران بیش ترین کاخ موزه های کشور و مکان های تاریخی تهران را در خود جای داده و کاخ موزه گلستان هم واقع در میدان پانزده خرداد یکی از آن ها است. این کاخ که از ارگ تاریخی تهران به جای مانده، 200 سال قدمت دارد. قدمت ارگ تهران که محدوده آن از شمال به خیابان امام خمینی (ره)، از غرب به خیابان خیام، از شرق به خیابان ناصر خسرو و از جنوب به خیابان پانزده خرداد و میدان ارگ فعلی محدود می شد، به دوران صفویه باز می گردد که امروزه اثری از بناهای این ارگ جز کاخ گلستان موجود نیست، فرصت دیدار از این مجموعه نفیس تاریخی را در بین جاذبه های گردشگری تهران هیچگاه از دست ندهید. حتی اگر برای بار چندم باشد! بخش های مختلف کاخ گلستان عبارتنداز ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، تالار سلام، تالار آینه، تالار سفره خانه، تالار برلیان، عمارت خوابگاه، کاخ شمس العماره، عمارت بادگیر، تالار الماس، کاخ ابیض و چادرخانه. اتاق موزه در این کاخ به سال 1290 توسط ناصرالدین شاه و پس از سفر به اروپا و دیدن موزه ها و گالری های بزرگ غربی بنا شد تا اشیای نفیس را در آن نگهداری کنند، هر چند آن چه شما امروز در این اتاق می بینید در سال 1345 به این شکل تغییر یافته است. نگارخانه هم بخشی از حوض خانه طبقه زیرین تالار سلام بوده که برای ارائه آثار نقاشی هنرمندان ایران در دوره قاجاریه اختصاص یافته است. شما می توانید آثار نقاشی های استاد الملک را هم در این محل ببینید. ایوان تخت مرمر هم با 65 قطعه مرمر در اندازه های مختلف از دیدنی های پرشمار کاخ گلستان محسوب می شود. اما اگر نقاشی مشهور کمال الملک را که از تالار آیینه با تمام جزئیات آن ترسیم کرده دیده باشید و آنگاه به این تالار قدم بگذارید، خواهید فهمید که چرا کمال الملک در بین نقاشان ایرانی تا این حد معروف و بزرگ است. در صورت بازدید از کاخ گلستان، فرصت دیدار از تالار عاج را هم خواهید یافت. این تالار در زمان ناصرالدین شاه برای نگهداری هدایای خارجی استفاده می شد. تزئینات گچبری و نقاشی تالار بسیار جذاب و شبیه به بناهای دوره زندیه هست. بی اغراق نیست، اگر بگوییم مجموعه کاخ گلستان به تنهایی به اندازه همه اماکن گردشگری یک شهر، زیبایی و دیدنی های تاریخ دارد. عمارت بادگیر هم یکی دیگر از این دیدنی ها است. تالار این عمارت دارای نقاشی و آیینه کاری های جذابی بوده، اما وجه تسمیه این عمارت به دلیل چهار بادگیر بلندی است که با کاشی های آبی، سیاه، زرد، معرق و قبه های زرین تزیین شده است.
اگر اسم کاخ ابیض را هم شنیده باشید، با رفتن به مجموعه کاخ گلستان این بنای زیبا را نیز خواهید دیدکه با الهام از بناهای اروپایی دوران ساخته شده و دارای نمایی سفید رنگ با گچبری است که همین موضوع دلیل نام گذاری آن هم هست. موزه مردم شناسی در بین دیدنی های تهران هم که در سال 1314 در فضایی کوچک و با آثار اندکی شکل گرفت، به سال 1347 به کاخ گلستان تغییر مکان داده شد. این موزه دارای بنایی دو طبقه و در برگیرنده صحنه هایی از زندگی واقعی و آداب و رسوم گذشته مردم هست، اما در ضلع شرقی مجموعه کاخ گلستان عمارتی 5 طبقه موسوم به شمس العماره را می بینید که طبقه چهارم و پنجم آن به صورت دو برج مجزا از هم قرار دارد. در واقع ناصر الدین شاه پس از نخستین سفر خود به اروپا و تحت تاثیر ساختمان های بلند فرنگی به فکر احداث بنایی مرتفع در تهران افتاد. این بنا از لحاظ نقشه و نیز تنوع تزیینات داخلی آن و حتی شکل ظاهری، بی نظیر و نمونه ای کامل از معماری و هنر تزیینات داخلی ایران است. نقشه این بنا از دوستعلی خان معیرالممالک آن هم از استاد علی محمد کاشی است. حتی اگر شما یک گردشگر نباشید، به عنوان یک ساکن شهر تهران پیشنهاد می کنیم هر موقع از دشوارهای زندگی در این کلان شهر خسته شدید، به نزدیک ترین ایستگاه مترو رفته، در ایستگاه پانزده خرداد پیاده شوید و سری به مجموعه بی نظیر کاخ گلستان بزنید. در این صورت به فاصله چند دقیقه از هر کجای تهران باشید، در حال و هوای تاریخ، معماری، فرهنگ و هنر ایران قرار خواهید گرفت و مسحور این همه زیبایی، جذابیت و شکوه می شوید. آنگاه پس از بازدید، آرامشی خواهید که نمی توان آن را با کلمات توصیف کرد. باید رفت و دید! این اثر در بین دیدنی های تهران در سال 1334 به شماره 417 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
موزه ایران باستان
موزه ایران باستان در ابتدا خیابان 30 تیر، از موزه های شاخص ایران و جاهای دیدنی تهران محسوب می شود. بنای این موزه توسط آندره گدار معمار مشهور فرانسوی طی سال های 1313 تا 1316 بنا شد و معماری آن متاثر از بناهای دوران ساسانی می باشد. اگر به این موزه رفتید، در حقیقت از هزاره هفتم پیش از میلاد تا دوره اسلامی را در قالب اشیای باستانی در یکی از دیدنی های تهران خواهید دید.
موزه ملک
این موزه و کتابخانه که در شمال سردر باغ ملی واقع شده، مشتمل بر کتب خطی نفیس و آثار و اشیایی بوده که توسط ملک التجار خریداری شده است. کتاب های نفیس، سکه ها، تمبرها، تابلوهای نقاشی از جمله آثار کمال الملک و آثار ارزشمندی نظیر این ها را می توانید در موزه ملک ببینید. چرا که این موزه از مکان های تاریخی تهران و جاذبه های گردشگری تهران است. موزه و کتابخانه ملک با شماره 1940 و تاریخ 16/9/1376 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
موزه سکه
این موزه در سال 1341 شمسی در ساختمان مرکزی بانک سپه واقع در میدان امام خمینی، در یک طبقه تاسیس شد. شما می توانید در موزه سکه و در بین جاهای دیدنی تهران 20 هزار سکه را که در مجموع، یکی از بزرگترین و ارزشمندترین مجموعه سکه های قدیمی از 2700 سال پیش تاکنون محسوب می شود را یکجا ببینید.
موزه پست
در سال 1313 در طبقه دوم ساختمان اداره کل پست استان تهران واقع در میدان امام خمینی موزه ای با نام موزه پست در بین جاذبه های گردشگری تهران برپا شد. در این موزه اشیای قدیمی مربوط به پست شامل انواع وسایل توزین، صندوق امانات، مهرها، صندوق های پستی، تمبرها، وسایل تحریر سنتی، اسناد و مدارک پستی قدیمی وجود دارند.
موزه سیزده آبان
موزه سیزده آبان به سال 1325 شمسی به وسیله جمعیت هلال احمر و با تلاش استاد علی اکبر صنعتی زاده در یک طبقه به موزه تبدیل شد. تندیس هایی از شخصیت های علمی، ادبی و اجتماعی همراه با صد پرده نقاشی آبرنگ اثر بنیانگذار موزه، استاد صنعتی زاده در این موزه به نمایش درآمده است. اگر همچنان در محدوده میدان امام خمینی (ره) هستید، موزه در نزدیکی شماست. سری به یکی از جاهای دیدنی تهران بزنید. این اثر در تاریخ 24/8/1385 به شماره 16223 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه موزه مقدم
برای دیدن خانه موزه مقدم باید به میدان امام خمینی بعد از خیابان شیخ هادی، جنب بانک ملت، پلاک 82 بروید. این مکان در آغاز، عمارتی بزرگ و محل سکونت خاندان محمد تقی خان احتساب الملک از صاحب منصبان مشهور دربار قاجاریه بود. یکی از فرزندان وی به نام محسن مقدم در اروپا در رشته نقاشی، تاریخ هنر و باستان شناسی تحصیل کرد و پس از بازگشت به ایران در تاسیس دانشکده های هنرهای زیبای دانشگاه تهران و گروه باستان شناسی مشارکت بسیار فعال و نقش تعیین کننده ای داشت. وی در خانه پدری خود در تهران ساکن شد و در کنار فعالیت های علمی، آثار و اشیای فراوانی را با هدف حفظ میراث فرهنگی و تاریخی ایران گردآوری نموده و پس از بازپیرایی این آثار به طرزی زیبا آن ها را در جای جای اتاق ها و فضاهای عمارت قدیمی خاندان خود به نمایش گذارد. مرحوم دکتر محسن مقدم در سال های پایانی زندگانی خود به خاطر علاقه وافری که به دانشگاه تهران داشت و با هدف بهره مندی از اساتید، دانشجویان و سایر علاقمندان به تاریخ و فرهنگ و هنر ایران، خانه پدری و مجموعه آثار و اشیای نفیس خود را به طور کامل بنابر سنت حسنه وقف به دانشگاه تهران واگذار نمود که هم اینک برای بازدید عموم مهیاست. این اثر در بین دیدنی های تهران در تاریخ 20/9/1379 به شماره 2929 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه صبا
به منظور بزرگداشت زنده یاد استاد ابوالحسن صبا، بزرگ مرد تاریخ موسیقی معاصر ایران بخشی از خانه پدری وی به موزه ای تحت عنوان موزه صبا و یکی از جاهای دیدنی تهران اختصاص یافت. سازه های متعلق به صبا و برخی دیگر از اشیا و لوازم شخصی وی نظیر نامه ها، عکس ها، تابلوهای نقاشی و یاداشت های موسیقایی استاد را می توان در این موزه دید. برای رفتن به خانه صبا باید به خیابان جمهوری، خیابان ظهیرالاسلام، پلاک 92 بروید. این خانه در تاریخ 9/4/1382 به شماره 10870 در فهرست آثار ملی ایران و دیدنی های تهران به ثبت رسید.
موزه جواهرات ملی
در سال 1316 به موجب قانون، قسمت عمده جواهرات از کاخ های سلطنتی به بانک مرکزی ایران منتقل و از سال 1322 به بعد موزه جواهرات ملی به تماشای عموم گذاشته شد. هر چند به دلیل حجم کوچک آن محل، تصمیم گرفته شد خزانه جدیدی در خور جواهرات ملی ساخته شود که در محل فعلی واقع در خیابان فردوسی در اواخر سال 1339 گشایش یافت. شاخص ترین جواهرات این موزه عبارتند از: دریای نور که درشت ترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است. گفته می شود این الماس هزار سال پیش کشف و استخراج شد. وزن آن اکنون هفت مثقال و 20 نخود، یعنی در حدود 182 قیراط و صورتی رنگ بوده ولی پیش از تراش بزرگتر بوده است. این الماس توسط نادرشاه افشار، جز هدایای محمدشاه گورکانی و غنایم جنگی، از کشور هند به ایران آورده شده و بعد از طی دوران مختلف به دست شاهان قاجاریه رسیده است. کره جغرافیایی نیز از دیگر اشیای نفیس موزه بوده و وزن کره با پایه های طلایی آن حدود 37/5 کیلوگرم و در روی آن 51366 قطعه جواهر گوناگون به وزن 3656/4 نشانده شده است.
موزه آبگینه و سفالینه
بنای موزه آبگینه و سفالینه به دستور احمد قوام (قوام السلطنه) و برای سکونت وی ساخته شد. از قدمت این عمارت در بین جاذبه های گردشگری تهران حدود 85 سال می گذرد. نمای ساختمان آجری و به سبک معماری دوران سلجوقی است. موزه آبگینه، 5 تالار برای نمایش آثار هنری دارد. برای دیدن این موزه باید به خیابان سی تیر، نرسیده به خیابان جمهوری بروید.
موزه هنرهای ملی
موزه هنرهای ملی در سال 1309 شمسی دایر شده است. ساختمان موزه از بناهای دوران قاجار بوده و در حقیقت حوضخانه کاخ بوده است. اگر به این موزه و یکی از جاهای دیدنی تهران رفتید با آثار فاخری از مینیاتور، تذهیب، میناکاری، قلمزنی، سفالگری، معرق و منبت مواجه خواهید شد که بسیار چشم نوازند. این موزه در میدان بهارستان، رو به روی ایستگاه مترو واقع شده است.
موزه نقاشی پشت شیشه
در خیابان هدایت، تقاطع خیابان تنکابن موزه ای قرار گرفته که شامل مجموعه ای از تابلوهای نقاشی پشت شیشه ای است. تصاویری از گل و مرغ، ابنیه، هنرهای قرآنی و نظایر آن را می توانید در موزه نقاشی پشت شیشه ببینید. این اثر در بین دیدنی های تهران در تاریخ 23/10/1378 به شماره 2322 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
موزه رضا عباسی
موزه رضا عباسی دارای 5 تالار نمایشگاهی دائم شامل تالار پیش از اسلام، تالار اسلامی 1 و 2، تالار نگارگری و تالار خوشنویسی است. همچنین در طبقه سوم موزه، کتابخانه ای قرار گرفته و در طبقه همکف نمایشگاه موقت برای نمایش دوره ای آثار معاصر وجود دارد. این موزه در بین جاذبه های گردشگری تهران در خیابان شریعتی نرسیده به پل سیدخندان واقع شده است.
موزه تاریخ طبیعی
موزه تاریخ طبیعی چهارطبقه در سال 1356 براساس گونه های مختلف گیاهی و عناصر زیستی موجد افتتاح شد. اگر خواستید به دیدن این موزه بروید، باید خیابان کریم خان زند را به سمت شرق طی کنید. ابتدای خیابان قائم مقام پلاک 9، موزه در بین دیدنی های تهران در انتظار شماست.
موزه شهدا
اگر می خواهید با آثاری از هنرمندان معاصر در فضای ایثار و شهادت مواجه شوید، فرصت بازدید از این موزه را از دست ندهید. برای رفتن به موزه شهدا در بین جاهای دیدنی تهران باید به خیابان طالقانی، نبش خیابان فرصت بروید. این موزه یکی از جاذبه های گردشگری شهر تهران و یادگاری از آثار هشت سال جنگ تحمیلی ایران و عراق است.
موزه هنرهای معاصر
ساختمان موزه های هنرهای معاصر در خرداد 1356 شمسی افتتاح شد. معماری بنا تلفیقی از شیوه های معماری سنتی و مدرن می باشد و گنجینه بسیار ارزشمندی از آثار هنرمندان معاصر ایران و جهان در آن نگهداری می شود. هم اکنون دو سالانه ها، نمایشگاه ها و رویدادهای مهم ملی و بین المللی حوزه هنرهای تجسمی ایران در این موزه برپا می شوند و به همین دلیل در فصول گوناگون سال، موزه هنرهای معاصر میزبان علاقمندان پرشمار هنرهای تجسمی و دانشجویان این رشته هاست. این موزه در بین دیدنی های تهران در خیابان کارگر شمالی، درست کنار پارک لاله تهران قرار گرفته که خود این پارک از جاذبه های گردشگری تهران محسوب می شود. این اثر در تاریخ 12/11/1381 به شماره 7068 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
موزه فرش
موزه فرش به سال 1356 شمسی در ضلع شمالی پارک لاله گشایش یافت. ساختمان موزه از نظر معماری بسیار زیباست. درون موزه هم فرش ها و گلیم بافته های بسیار نفیسی از آثار هنرمندان جای جای ایران وجود دارد و از جاهای دیدنی تهران است.
موزه دانشکده علوم (موزه فاطمی)
اگر دوست دارید گونه های کاملی از پرندگان ایران را یک جا ببینید سری به موزه فاطمی که قدیمی ترین موزه جانورشناسی ایران و از دیدنی های تهران هست، بزنید. این موزه که به پاس خدمات بنیانگذار صادقش به نام موزه فاطمی نامگذاری شده، در سال 1338 شمسی افتتاح شد. محل این موزه خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، دانشگاه علوم است.
موزه دفینه
بنیاد مستضعفان و جانبازان در سال 1368 شمسی به منظور حفاظت از آثار و اشیای تاریخی و هنری ضبط شده از اماکن مختلف، موزه ای به نام موزه دفینه تاسیس کرد. در این موزه و در بین جاهای دیدنی تهران آثاری همچون سفالینه های ایرانی از هزاره پنجم پیش از میلاد، مجموعه های چینی و بلور و تندیس های گوناگون به چشم می خورد. خیابان ولی عصر را که به سمت شمال تا تقاطع میرداماد بروید، داخل میرداماد، چند قدم جلوتر، ابتدای پل، موزه دفینه قرار گرفته است.
موزه زمین شناسی
موزه زمین شناسی، یکی از واحدهای زمین شناسی کشور است که در سال 1345 شمسی به همت چند محقق زمین شناس و در 4 بخش ابزار و وسایل قدیمی و معدن کاوی، سنگ ها، کانی ها و سنگواره ها در بین جاذبه های گردشگری تهران افتتاح شد.
شهرک سینمایی غزالی
شهرک سینمایی غزالی در سال 1375 شمسی با مساحت 10 هکتار و به منظور بازسازی صحنه هایی از تهران قدیم افتتاح شد. شهرک غزالی شامل 3 مجموعه است:
الف) خیابان لاله زار، ساختمان شهرداری و میدان توپخانه تهران قدیم.
ب) قسمتی که به لاله زار متصل شده و شامل محله های قدیمی تهران هست.
ج) صحنه سازی تشکیلات سربداران که در فاصله کمی پشت محله های قدیمی تهران قرار گرفته است.
نشانی: کیلومتر 14 جاده مخصوص کرج، جنب شرکت سایپا
برج آزادی
برج آزادی، آمیزه ای شکوهمند از معماری دوران باستان، دوران اسلامی و معماری مدرن است که ساخت آن به سال 1350 در زمینی به مساحت 50 هزار مترمربع به پایان رسید. در ساختمان این برج در بین دیدنی های تهران نهایت دقت و ظرافت به کار گرفته و بهترین نمونه از معماری تلفیقی ایرانی و اسلامی محسوب می شود. برج آزادی در حقیقت بخش اصلی موزه آزادی را تشکیل می دهد که این مجموعه نیز علاوه بر برج مشتمل بر سالن سمعی و بصری، تالارهای نمایشگاه آثار هنری و سالن سینماست. این اثر در بین جاهای دیدنی تهران در تاریخ 26/12/1353 به شماره 1008 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
امامزاده داوود (ع)
بنای امامزاده داوود (ع) در میان دره های سرسبز منطقه فرحزاد بنا شده و از دیدنی های تهران است. بنای اولیه امامزاده داوود سال ها پیش و در اثر یک سیل از بین رفت و بنای فعلی جایگزین آن شد. حرم هشت ضلعی کنونی و سرداب زیر آن در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. از ویژگی های این امامزاده وجود مرقد در داخل سرداب است. نسبت امامزاده داوود (ع) به حضرت امام زین العابدین (ع) می رسد.
دبیرستان فیروز بهرام
دبیرستان فیروز بهرام که در خیابان میرزا کوچک خان قرار گرفته و از مکان های تاریخی تهران است، از سمت شمال به معبد زرتشتیان، از شرق به دبیرستان دختران ارامنه، از جنوب به مراکز تجاری و از غرب به منازل مسکونی منتهی می شود. قدمت این بنا در بین جاذبه های گردشگری تهران به سال 1311 شمسی بازمی گردد و معماری آن برگرفته از شیوه قاجار است. کلیساها و ابنیه متعددی متعلق به اقلیت های دینی در تهران وجود دارد که در این مجال به ذکر همین چند بنا اکتفا می کنیم.
کلیسای سرکیس مقدس
از تقاطع بلوار کشاورز و خیابان کارگر شمالی (ضلع جنوب پارک لاله) که به سمت شرق بروید پس از عبور از میدان ولی عصر، کلیسایی را در ابتدای پل کریم خان مشاهده می کنید که همان کلیسای سرکیس مقدس است و از جاهای دیدنی تهران به شمار می آید.
مجموعه ورزشی آزادی
مجموعه ورزشی آزادی بزرگترین و مجهزترین ورزشگاه کشور است، با 22 نوع تاسیسات از استادیوم 100 هزار نفری فوتبال گرفته تا سالن های متعدد ورزشی و دریاچه ای زیبا. پیست اتومبیل رانی و موتورسواری این مجموعه 42 هزار مترمربع مساحت و 2555 متر طول دارد. دارای هفت تیپ و 28 مسیر بوده و مسابقات موتورسواری، دو استقامت، کارتیینگ (ماشین های مخصوص آموزش اتومبیل رانی به کودکان)، ویلچررانی و اتومبیل رانی معمولا هم در آن و در بین دیدنی های تهران انجام می شود.
پرش و چتربازی
برای ورزش های هوایی باتوجه به ورود این رشته به فهرست ورزش های رسمی المپیک، در تیرماه 1374 شمسی کمیته ای در سازمان تربیت بدنی تشکیل شد. محل های آموزش چتربازی و سقوط آزاد، استادیوم ورزشی آزادی در بین جاهای دیدنی تهران است.
اسب و سوارکاری
اگر شما از علاقمندان به سوارکاری باشید، در تهران و اطراف آن و مجموعه های سوارکاری خوبی برایتان وجود دارد. به عنوان مثال مجموعه سوارکاری نیاوران که در سال 1372 شمسی احداث شد با 2000 مترمربع مساحت و دو مانژ ابتدایی و پیشرفته در حال حاضر 9 اسب دارد و یا مجموعه ورزشی نوروز آباد (کیلومتر 5 جاده کرج) که علاوه بر اسب سواری، استخر هم دارد. همچنین باشگاه سوارکاری دشت بهشت دارای چهار مانژ سوارکاری برای سوارکاران مبتدی تا پیشرفته و نیز زمین تنیس نیز هست. باشگاه سوارکاری افشین و باشگاه سوارکاری چیتگر هم از جمله جاهای دیدنی تهران هست.
ورزش های باستانی
مردان نیرومند روزگاران قدیم تنها برای آنچه امروز ورزش خوانده می شود، پا در گود نمی گذاشتند. کسانی بر این گمانند که آن مردان آیین رزم را هم آموختند و می گویند، ابزار ورزش باستانی شباهت عجیبی به جنگ افزار روزگار قدیم دارد. ورزش باستانی هنوز هم در میان تهرانی ها دارای علاقمندان بسیاری است.
پارک آبی آزادگان
پارک آبی آزادگان که در انتهای بزرگراه آزادگان، نزدیک به بزرگراه بسیج قرار گرفته و از دیدنی های تهران است، به سال 1374 ساخته شد. این مجموعه دارای استخربازی (سرسره و تونل)، ساحل مصنوعی و استخر موج بوده و لحظات شادی را در تابستان برای شما به همراه خواهد داشت.
مجموعه ورزشی انقلاب
بزرگترین مجموعه ورزشی داخل تهران با 130 هکتار مساحت و امکانات بسیار متنوع در حاشیه خیابان سئول و بزرگراه نیایش واقع شده است. ورزشگاه انقلاب با یک پیست زیبای پیاده روی، زمین های تنیس، استخر و امکانات بسیار گوناگون دیگر ورزشی هم به عنوان یک مکان تفریحی و هم به عنوان محلی برای برگزاری اردوهای ورزشی تیم های ملی مورد استفاده قرار می گیرد. جالب است، بدانید که ورزشگاه انقلاب تنها باشگاه ورزشی تهران است که امکاناتی برای گلف دارد. زمین های گلف ورزشگاه انقلاب در بین جاذبه های گردشگری تهران با شش کیلومتر پهنا، در برگیرنده 60 هکتار چمن هست.
چوگان
در چند سال اخیر برای احیای ورزش چوگان که از زمان های دیرین ایرانیان پایه گذار آن بودند، فعالیت های مثبتی انجام گرفته و در حال حاضر در محمدآباد کرج، باشگاه نوروزآباد در جاده قدیم کرج و باشگاه شهدا علاقمندان به این ورزش اصیل ایرانی به چوگان می پردازند.
دوچرخه سواری
پیست دوچرخه سواری سرخه حصار با هشت کیلومتر طول با بخش های مخصوص خانم ها و آقایان از سال 1375 به بهره برداری رسیده است. همچنین پیست دوچرخه سواری پارک چیتگر (آزادراه کرج) که در سال 1373 شمسی افتتاح شد و دارای بخش های سرعت، استقامت، کوهستانی، کراس و بخش ویژه بانوان در بین جاذبه های گردشگری تهران است.
پارک جنگلی چیتگر
این پارک با 1450 هکتار زمین پر درخت، از شمال به زمین های چیتگر، از جنوب به اتوبان کرج، از غرب به پیکان شهر و از شرق به منطقه خرگوش دره محدود می شود. پارک چیتگر از بزرگترین پارک های جنگلی استان بوده و از جاهای دیدنی تهران است. پارک چیتگر تنها یک پارک جنگلی ساده نیست بلکه مجموعه ای از امکانات تفریحی مانند پیست اختصاصی دوچرخه سواری و نقاطی برای برپا داشتن چادرهای مسافرتی خانوادگی یک روزه و نظایر آن در این پارک پیش بینی شده تا اوقات خوشی را برای گردشگران فراهم می سازد.
پارک جنگلی لویزان
پارک جنگلی لویزان با وسعتی معادل 1100 هکتار، از شمال به قوچک، از جنوب به شمس آباد، از غرب به ده لویزان و از شرق به پادگان خاتم الانبیا محدود می شود. علاوه بر این دو پارک گردشگری و زیبای جنگلی دو پارک ملی نیز به نام های خجیر و سرخه حصار در شرق تهران، انتهای بزرگراه شهید بابایی وجود دارد که البته جز مناطق حفاظت شده توسط محیط زیست و از دیدنی های تهران هستند.
پارک ملی خجیر و سرخه حصار
پارک ملی حجیر با مساحتی بالغ بر 10013 هکتار و بیش از دویست سال سابقه حفاظتی به صورت قرق و شکارگاه سلطنتی هم اینک با عنوان پارک ملی، تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و تمام این ناحیه در بین جاهای دیدنی تهران به غیر از بخش شمال شرقی آن، جز مناطق حفاظت شده هستند. این پارک ملی و پارک ملی سرخه حصار در ارتفاع 1547 متری از سطح دریا قرار دارند. میانگین حداکثر ارتفاع 2600 متر و حداقل آن 1450 متر هست. مساحت پارک ملی سرخه حصار نیز 9380 هکتار بوده که این پارک هم تحت کنترل و حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد. رودخانه جاجرود در این ناحیه جریان دارد و پس از سد لتیان، در حاشیه منطقه جریان پیدا می کند و در شهرک پارچین از منطقه خارج می شود. راه های ارتباطی این ناحیه عبارتند از جاده خجیر که از دو راهی زرشکی منشعب می شود و تا خجیر 14 کیلومتر است. راه دیگر جاده قصر فیروزه در بین جاذبه های گردشگری تهران هست.
پارک ارم و باغ وحش تهران
مجموعه پارک ارم با 70 هکتار وسعت در 5 کیلومتری غرب شهر تهران در کنار بزرگراه تهران- کرج واقع شده و دارای شهربازی و محل های تفریحی متنوعی برای کودکان و نوجوانان است. دریاچه پارک با 8 هکتار وسعت دارای امکانات قایقرانی است که برای مسابقات قایقرانی و اسکی روی آب نیز مورد استفاده قرار می گیرد. باغ وحش تهران که قبلا در مرکز تهران قرار داشت، اینک به زمینی در حدود 45 هزار مترمربع در ابتدای بزرگراه تهران- کرج و جنب پارک ارم در بین دیدنی های تهران منتقل شده و بیش از 390 حیوان و پرنده در قفس های مختلف آن نگهداری می شوند.
پارک شهر
قدیمی ترین و اولین پارک عمومی شهر تهران که بنای آن به سال 1339 شمسی باز می گردد، در محله قدیم سنگلج در مساحتی نزدیک به 250 هزار متر مربع ساخته شده است. بازدید از پارک شهر شما را سرحال خواهد آورد. در حال حاضر در این پارک و در بین جاذبه های گردشگری تهران زمین بازی کودکان و میزهای تنیس و شطرنج به همراه سالنی برای بازی های کامپیوتری و چندین آبنما و یک دریاچه مصنوعی وجود دارد.
پارک لاله
پارک لاله، 25 هکتار وسعت دارد و به سال 1345 شمسی در زمینی احداث شد که زمانی به میدان اسب دوانی جلالیه معروف بود. برای رفتن به این پارک زیبا در بین جاهای دیدنی تهران باید به خیابان کارگر، تقاطع بلوار کشاورز بروید. در این پارک دو موزه مهم شهر تهران یعنی موزه های هنرهای معاصر و موزه فرش نیز قرار دارد که در بخش مربوط به موزه ها می توانید توضیحات این دو مکان مهم تاریخی- فرهنگی را در تهران بخوانید.
پارک ساعی
مهندس کریم ساعی استاد دانشگاه تهران این پارک را به صورت جنگلی در سال 1329 در مساحتی به وسعت 12 هکتار در خیابان ولی عصر (عج)، بالاتر از سه راهی شهید بهشتی بنیان نهاد و آن را در اختیار وزارت کشاورزی قرار دارد. پس از درگذشت وی در سال 1331، این پارک در بین دیدنی های تهران همچنان با همان وضعیت درخت کاری شده جنگلی در اختیار وزارت کشاورزی بوده تا اینکه در سال 1341 برای تبدیل آن به یک پارک عمومی تجهیز و تغییراتی در محوطه سازی در آن ایجاد شد. در حال حاضر این پارک 6 ورودی دارد و مجموعه هایی تفریحی با نمونه هایی از جانوران و پرندگان برای آشنایی کودکان در آن وجود دارد. پارک ساعی با آبشارها و برکه هایی به سبک باغ های ژاپنی و آب نماهای متعدد، از جاهای دیدنی تهران به شمار می آید.
پارک ملت
دیدنی ترین و یکی از بزرگ ترین گردشگاه های تهران، پارک ملت 34 هکتاری بوده که از دو بخش متفاوت تشکیل شده است. بخش اول در سال 1347 به موازات خیابان ولی عصر (عج) احداث شد و بخش دوم بر پایه طرح یک پارک ساز انگلیسی و با الهام از پارک های آن کشور، روی تپه های قدیمی آن و در بین جاذبه های گردشگری تهران ادامه یافت. این پارک دارای یک دریاچه بزرگ، پیست پیاده روی، فضاهای سبز مختلف سرشار از گونه های ارزشمند گیاهی، مجسمه های گوناگون، مبلمان های متنوع شهری، وسایل پلی اتیلنی مخصوص بازی کودکان و نیز گونه های مختلف پرندگان بوده که در نوع خود در ایران بی نظیر است.
امامزاده سلطان مطهر بومهن
در قسمت شمالی شهر بومهن و داخل محوطه ای محصور، بنای برج آجری زیبایی وجود دارد که به امامزاده سلطان مطهر بومهن مشهور است. بنای این امامزاده با نقشه ای چندوجهی و پوششی گنبدی (دوپوش) از شاهکارهای معماری قرن نهم هجری قمری در منطقه به شمار می رود. مصالح این بنا از گچ و آجر است. داخل این امامزاده، صندوق چوبی زیبایی بوده که از شاهکارهای هنر کنده کاری روی چوب محسوب می شود و به فرمان ملک کیومرث از حکام مقتدر محلی ناحیه طبرستان ساخته شده و در این بنا قرار گرفته است. این بنا در بین دیدنی های تهران به شماره 1092 و تاریخ 1/4/1354 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
دژ باستانی روستای گلخندان
دژ گلخندان در 5 کیلومتری جنوب شهر بومهن و چسبیده به بافت روستای گلخندان جدید قرار دارد. براساس کاوش های باستان شناسی انجام شده، قدمت این دژ از قرون اولیه اسلامی تا قرن دهم هجری قمری تعیین شده است. در حال حاضر بقایایی از برج و باروهای پیرامونی این دژ که بر بلندای صخره ای جای گرفته، ناخودآگاه توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کنند. این اثر در بین جاذبه های گردشگری تهران به شماره 2888 و تاریخ 5/9/1379 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
امامزاده روستای گلخندان
بنای این امامزاده از بناهای آرامگاهی متعلق به قرن هفتم هجری قمری است که در باور مردم، مدفن قاسم ابن زید از اعقاب امام حسن مجتبی (ع) است. ساختار بنا در بین جاهای دیدنی تهران دارای نقشه چندوجهی با پوشش گنبدی هست. این امامزاده از اماکن مذهبی مهم منطقه است.
برج میلاد
برج میلاد با ارتفاع 435 متر در حال حاضر چهارمین برج بلند تلویزیونی- مخابراتی دنیاست. مجموعه یادمان در بین جاهای دیدنی تهران در زمینی به مساحت تقریبی 15 هکتار روی تپه های کوی نصر در میان شبکه بزرگراهی شمال غرب واقع شده و از شمال به بزرگراه شهید همت، از شرق به بزرگراه شهید چمران، از جنوب به بزرگراه شهید آیت الله حکیم و از غرب به بزرگراه شیخ فضل الله نوری منتهی شده است. مجموعه یادمان، مجموعه ای چند منظوره شامل تاسیسات مخابراتی، مراکز تجاری، رستوران ها، مرکز همایش ها و هتل است. البته در حال حاضر برج میلاد و مرکز همایش های آن به بهره برداری رسیده و در فازهای آتی هتل پنج ستاره و مرکز بین المللی تجارت و ارتباطات تهران نیز به آن اضافه خواهد شد. سازه برج میلاد شامل پنج شش پی، ساختمان پای برج (لابی)، شفت، راس و دکل مخابراتی- تلویزیونی هست. ساختمان پای برج در 6 طبقه و در مساحت 17 هزار مترمربع بنا شده و طبقه همکف به ورودی و محل پذیرش بازدیدکنندگان اختصاص یافته است. در طبقات اول تا سوم، 63 واحد تجاری، رستوران غذاهای بین المللی، تریا و نمایشگاهی و با وسعت 260 مترمربع پیش بینی شد. طبقات اول و دوم زیر همکف شامل فضای اداری، تاسیساتی و مرکز داده ها بوده و شفت برج با ارتفاع 310 متر، یک سازه بتنی است که در 3 ضلع این شفت 6 دستگاه آسانسور با سرعت 7 متر بر ثانیه بازدیدکنندگان را در 45 ثانیه به راس برج منتقل می کنند. ساختمان راس برج یک سازه فلزی بوده که با وزن 2 هزار تن و مساحت 16 هزار مترمربع در 12 طبقه بنا شده است. ساختمان راس برج، بلندترین سازه طبقاتی در میان برج های مخابراتی دنیا محسوب می شود. در طبقات مختلف سازه راس برج میلاد سکوی دید باز، سکوی دید بسته، رستوران گردان با گنجایش 500 نفر، رستوران ویژه با ظرفیت 200 نفر، تریا، گالری هنری و طبقات ویژه مخابرات و تلویزیون در نظر گرفته شده و گنبد آسمان در بلندترین نقطه ساختمان راس قرار دارد و در پایین ترین طبقه ساختمان راس، محلی به عنوان منطقه ایمن از آتش در نظر گرفته شده است. دکل مخابراتی برج در 4 قسمت و با ارتفاع 120 متر هست. قسمت زیرین دکل در بین دیدنی های تهران محل نصب آنتن های مخابراتی کاربران عمومی و سه قسمت فوقانی به آنتن تلویزیونی آنالوگ و دیجیتال اختصاص داده شده است.
صنایع دستی استان تهران
استان تهران به لحاظ موقعیت اقتصادی و اجتماعی، محل تمرکز بسیاری از فعالیت های اقتصادی در کشور بوده و در میان دیدنی های تهران از رشته های صنایع دستی و هنرهای سنتی نیز بهره مند نبوده و از دوران قاجار تاکنون به دلیل قرار گرفتن این شهر به عنوان پایتخت ایران و وجود دولتمردان و رجال، بسیاری از رشته های صنایع دستی به این شهر منتقل گردیده که تا امروز نیز ادامه داشته و به نحوی جز فعالیت های بومی استان شده اند. می توان گفت که به دلیل وجود جذابیت های استان و مشکلات معیشتی در سایر نقاط، بسیاری از افراد به این استان مهاجرت نموده و همراه با خود، توانمندی ها و صنایع دستی محل زندگی قبلی را نیز منتقل کرده اند. در این استان به لحاظ تمرکز بازار تولید در تعدادی از رشته های صنایع دستی و تمرکز بازار مصرف (داخلی و خارجی) مکان مناسبی برای بروز استعدادهای توانمند هنرمندان این هنر- صنعت به وجود آمده است. در زیر پوست این شهر بزرگ و پر از جمعیت و باتوجه به ناهنجاری های موجود در آن، وجود و رونق این نوع فعالیت ها در زندگی مدرن و پرسرعت عصر حاضر حکایت از گرایش باطنی انسان به زیبایی و خلق آن از طریق ساخت وسایل کاربردی و روزمره زندگی با استفاده از انواع تکنیک های صنایع دستی دارد. وجود کارگاه های فعال صنایع دستی در بین دیدنی های تهران با توجه به حجم اشتغال موجود در آن، نمایشگاه ها و همچنین گالری های متعدد در سطح استان، شرایط به وجود آوردن تاثیرات مثبت اجتماعی فعالیت های هنری و از جمله صنایع دستی را نشان می دهد. شاخص ترین صنایع دستی استان تهران عبارتند از:
شیشه گری فوتی: برای ساخت و تهیه انواع ظروف مانند گلدان با استفاده از مذاب شیشه و دمیدن در آن تا حصول شکل نهایی به کار می رود.
معرق شیشه: هنری است برای تزیین پنجره ساختمان ها؛ نقوش ان کاملا هندسی بوده و در برخی موارد به جای میله های فلزی، چوب استفاده می شود.
همجوشی شیشه: ایجاد فرم های مختلف و تهیه ظروف مصرفی و تزیینی و قطعات شیشه های رنگی با روش اتصال به یکدیگر با حرارت دادن در کوره است.
صنایع دستی چوبی: به مجموعه محصولات چوبی گفته می شود که با طرح ها و نقوش هنری توسط ابزار و وسایل مختلف از جمله دستگاه های خراطی، وسایل نجاری نظیر اره، سوهان، رنده، مغار و غیره به وجود می آیند. همچنین تولید فرآورده های چوبی که با استفاده از روکش حاصله از به هم چسباندن قطعات کوچک چوب و فلز و استخوان ساخته می شود.
چرم: مجموعه تولیداتی که با استفاده از چرم دباغی و آماده شدن به عنوان مواد اولیه با طرح و نقوش سنتی، مصنوعات متنوعی را با تکنیک های مختلف مانند نقش اندازی ضربی، نقاشی روی چرم در بین جاهای دیدنی تهران تهیه می کنند.