سردر باغ ملی

کمتر کسی است که سردر باغ ملی را دیده و کلاه فرنگی روی آن توجهش را جلب نکرده باشد! سردر باغ ملی و پس از آن ساختمانهای مجاورش از بناهای بجا مانده از دوره قاجار هستند که در سالهای 1301 تا 1304 به دستور مستقیم رضا شاه و توسط جعفر خان کاشانی و کمک آلمانی ها در تهران ساخته شدند. کلاه فرنگی سردر باغ ملی 50 سال قبل به عنوان نقاره خانه کاربری داشته و شیپورچی ها طلوع و غروب خورشید را از آنجا به مردم اطلاع می دادند.

این سردر در جانب شرقی سردر قبلی و با همان ابعاد و شکل ظاهری ساخته شد و پس از آن سردر قبلی ویران گردید. دو نقش شیر و خورشید و پرچم ایران روی کاشی های فوقانی بچشم میخورد که دو آیه بسم الله الرحمن الرحیم و نصر من الله و فتح القریب بر دو سوی آن نقش بسته است.

سردر باغ ملی با آمیزه ای از سبک معماری ایرانی اروپایی بویژه در کاشی کاری ها و کلاه فرنگی طراحی شده است. در کاشی کاری های این بنا عناصری برای یادبود کودتای سوم اسفند و فتح تهران به دست رضا خان وجود دارد که از آن میان میتوان تخریب برج و بارو با گلوله های توپ، رضا شاه در حال تیراندازی و دو فرشته پیروزی را نام برد. در کاشی کاری های بخش بالایی از طرح ها و تصاویر اسلیمی، مسلسل، میدان جنگ، شصت تیر، رضا شاه با تفنگ شصت تیر، پرچم سه رنگ ایران، گلوله توپ، پلنگ، سروده ها و آیه های قرآنی و نامهای امامان به صورت کتیبه زیر کلاه فرنگی ایجاد شده است. پس از انقلاب اسلامی اقداماتی جهت زدودن نقش شیر و خورشید از این بنا صورت گرفت.

سردر باغ ملی دارای یک دروازه برای سواره رو و دو در برای عبور و مرور افراد پیاده هست. این درها جنس چدن دارند که در قورخانه تهران به دست استاد محمد علی کرمانی ساخته شده بودند. در بخش بالایی این بنا هم جایگاه دیده بانی، نقاره زنی و گذر نیروهای نظامی طراحی شده است. در معماری داخلی سردر باغ ملی از تصاویر کوروش هخامنشی و مردمان آن دوران استفاده شد. این اثر در تاریخ 2 اردیبهشت 1376 با شماره 1968 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.