آشنایی با باغ چشمه بلقیس چرام در کهگیلویه و بویر احمد

در فاصله ی 9 کیلومتری از شهرستان چرام در استان کهگیلویه و بویر احمد و در 220 کیلومتری جنوب غربی یاسوج باغ چشمه ی بلقیس واقع شده است که در هفتم مهر ماه سال 1381 به عنوان یکی از آثار ملی با شماره 6288 به ثبت رسید. گفته می شود که باغ چشمه بلقیس در دوره های پایانی حکومت ساسانی و آغاز دوره اسلامی توسط زنی به نام بلقیس احداث گردیده است. مساحت باغ چشمه ی بلقیس در حدود 38960 متر مربع می باشد و در آن تعداد 4 برج قرار گرفته که در قسمت غربی باغ چشمه و به طول 150 متر و به ابعاد 70 متر قرار دارند و صخره ای به ارتفاع 20 متر در قسمت شرقی باغ واقع شده است . در زمان های قدیم این باغ توسط مرحوم اسکندر خان چرامی خریداری شد و پیرامون این باغ، چشمه بلقیس چرام به مرور زمان احیا و آبادانی صورت گرفته است.

چگونگی احیای باغ چشمه بلقیس از زبان آقای محمد خان چرامی

محمد خان چرامی یکی از این دوبرادر که به احیای چشمه بلقیس پرداختند داستان احیای این چشمه را این گونه بیان می کند . او می گوید که قبل از سال 1323 این منطقه بیشه زاری بود که از درختان زیادی تشکیل شده بود به حدی که  محل زیست حیوانات وحشی بود  و چشمه های زیادی در این منطقه وجود داشت که از هم دور و پراکنده بودند. .آقای چرامی می گوید ما با خود فکر کردیم که چگونه می توان این منطقه را آباد کرد و به کار کشاورزی بپردازیم . او می گوید ایده ی باغ چشمه ی بلقیس در سال 1324 به ذهن برادر من و بنده رسید ما برای این کار از کمک مردم محلی نیز استفاده کردیم به این صورت که زمین هایی که در این منطقه وجود داشت را به دوقسمت تقسیم نموده و زمین های بالا دستی را خودمان برداشتیم و زمین های پایین دستی را به مردمی که در این منطقه سکونت داشتند دادیم . بنابر این ما توانستیم آب این چشمه ها را که دور از هم بودند با حفر کانال به هم متصل نماییم . کار بسیار سخت بود چون که وسیله کافی برای این که درختان را از ریشه در آوریم وجود نداشت کار به سختی پیش می رفت و مردم در ابتدا دست از کار برداشتند اما ما آن ها را تشویق کردیم . درآن زمان که برای آبادانی اینجا اقدام کردیم تنها وسیله موجود یک تراکتور بود که درخت ها را به این تراکتور وصل می کردیم و با تراکتور آن ها را می کشیدیم تا از ریشه دربیاوریم. این استخری که امروزه به این زیبایی می بینید  وقتی که کارگران در حال کار بودند پیدا کردند و متوجه شدند که اینجا یک استخر وجود دارد که پر از سنگ و خاک است. ما این استخر قدیمی را تغییر دادیم  و با احیای ان توانستیم استخر امروزی که مشاهده می کنید را احداث نماییم . ما برای این که این باغ را حفظ کنیم تعداد 4 باغبان ثابت داشتیم و  از تنگ پیزال و بردیان از حدود سال 45 به بعد تقریبا سالی 20 کامیون کود حیوانی به این باغ می آوردیم و به وسیله ی این باغبان ها کود ها را پای درختان می ریختیم. اما متاسفانه امروزه شاهد نابودی این باغ هستم و این خیلی غم انگیز می باشد. میوه هایی که بر روی  درختان این جا  رشد می کنند هیچ کدامشان برای فروش نیست  این درختان میوه که اینجا می بینیم خودمان شخصا از شهرها ی مختلف یا از خارج از کشور آورده ایم و در این جا کاشته ایم . ما یه قانونی برای خودمان داشتیم که کسی حق ندارد این میوه ها را بکند و با خود ببرد بلکه هر کس که وارد این باغ شود می تواند هر چقدر میوه خواست به رایگان استفاده کند. متاسفانه امروزه افرادی را می بینیم که برای این که میوه های کال را بچینند شاخه ی درختان را می شکنند.  امروزه متاسفانه کسی به فکر حفظ درختان نیست و متاسفانه روزی را میبینم که این درختان به کلی نابود شوند. صحبت هایی که شنیدیم از زبان آقای محمد خان چرامی می باشد که از بانیان این باغ چشمه است کسی که برای احیای این باغ به همراه برادر محترمشان زحمت های زیادی را متحمل شده اند .

آبادانی چشمه بلقیس چرام

در زمان های گذشته این منطقه از امکانات و ابزار های لازم برای احیا و آبادانی برخوردار نبود این دو برادر با همت و پشتکار زیاد توانستند درختان جنگلی زائد  را ریشه کن کنند و معابر و مجرای چشمه های زیادی که دراین منطقه بود را باز کردند و با ایجاد نمودن استخر و کانال هایی توانستند آب این چشمه ها را به هم وصل کرده  این باغ چشمه را احیا کنند و اسم چشمه بلقیس چرام را بر آن نهادند. باغ چشمه بلقیس چرام پر است از حصار های کوتاه سنگی که درختان زیادی را در آغوش گرفته اند و در دره ای پیر که بیدهای مجنون در سرتاسر آن گسترده شده اند قرار گرفته است  و  عطری که از نشای شالیزارهای چرام به مشام می رسد فضایی رویا گونه و پر احساسی را به وجود می آورد که باید از نزدیک این همه زیبایی را لمس کنی تا متوجه این همه زیبایی و طبیعت بی نظیر بشوید. محصولاتی را که کشاورزان این منطقه کشت می کنند عبارت است از غلاتی چون جو و گندم و برنج که توسط چندین نهر دایمی و فصلی که در منطقه چرام وجود دارد سیراب می شود. درختان و گیاهانی زیادی اطراف چشمه بلقیس چرام را پوشانده اند که شامل سدر ، اکالیپتوس ، سرو و بلوط می باشد همچنین درختان میوه ای چون سیب ، خرمالو، گلابی، گردو، نارنگی، پرتقال و انگور، انجیر و نارنگی و... می باشد. در درون حوض آب باغچه ای به شعاع چهار متر به صورت هنرمندانه ساخته شده است که با دیدن آن هر مسافری را به وجد و شوق خواهد آورد. این جا جایی است که می توان هوای پاک و تمیز را وارد شش های خود کنید. در حال حاضر این باغ تحت تملک شهرداری  قرار دارد. این مکان که امروزه رونق زیادی یافته است حاصل زحمات این دو برادر می باشد که باعث شده اند تا منطقه ای توسعه یافته در زمینه فرهنگی و کشاورزی به حساب آید. باغ چشمه بلقیس از جاذبه ها و باغ های سنتی ایرانی می باشد و از مناطق مسافر خیز کهگیلویه و بویر احمد و جنوب ایران می باشد.

پیشینه باغ چشمه بلقیس

در واقع دو برادر به نام های جان محمد خان و  اسکندر خان چرامی که از بزرگان و این منطقه بودند از سال 1324 باغ چشمه بلقیس  را احیا و اباد کردند . این منطقه  قبل از سال 1324 پربود از درختان جنگلی بزرگ و تنومند و جانوران وحشی و همچنین از چشمه سارهای فراوان و پرآبی تشکیل شده بود و از میان سنگ ها و لابه لای شکاف های کوهی که در اینجا بود آب گوارا و خنکی بیرون می آمد و به این منطقه در زبان محلی سربیشه گفته می شد. چشمه هایی که در این منطقه بودند به صورت پراکنده و دور از هم قرار داشتند و درختان زبان گنجشک و بید سرتاسر این ناحیه را پوشانده بودند و به محلی امن برای زندگی حیوانات وحشی تبدیل شده بود همه ی این عوامل سبب گشته بود که زراعت و کشت و کار در این منطقه به حالت نیمه تعطیل در بیاید.

 موقعیت مکانی باغ چشمه بلقیس

در دشتی به نام شهرک قلعه کره شهبازی در استان کهگیلویه و بویر احمد که از توابع شهرستان چرام می باشد و در یک کیلومتری روستای شهرک باغ چشمه بلقیس واقع شده است که دیدن آن واقعا به انسان نشاط و آرامشی خاص هدیه می کند. چشمه بلقیس چرام از سمت جنوب به اراضی کشاورزی از شمال به جاده چرام به گچساران و از جهت غرب به باغ عمران و از سمت شرقی به کوه های همجوار و زیمن های کشاورزی راه دارد . تعداد گردشگرانی که از این منطقه سالانه دیدن می کنند به حدود بیش از هفتصد هزار گردشگر می رسد. باغ چشمه بلقیس دارای امکانات رفاهی مانند سرویس بهداشتی، کمپینگ، آلاچیق و حمام می باشد. بنابر این امکانات رفاهی مناسب برای هر گردشگر در این منطقه در این چند سال اخیر فراهم آمده است و می توانید با خیال راحت از این مکان دیدنی و با صفا بازدید کنید و سفری خوب و لذت بخش داشته باشید.