باغ چشمه بلقیس چرام | رویایی در واقعیت

سرزمین ایران جایی است پر از دیدنی های تاریخی و طبیعی. کشوری چهار فصل که در هر گوشه ای از خود مکانی را جای داده است که به تنهایی می تواند عاملی باشد برای جذب گردشگر و توریست از سراسر جهان. بسیاری از این دیدنی ها به دلیل معرفی نشدن و نداشتن تبلیغات موثر از دیده عموم به دور مانده اند و تنها توسط افراد محلی یا کسانی که برای دیدن جذابیت های ایران کنجکاوی بیشتری داشته اند دیده شده اند. باغ چشمه بلقیس یکی از دیدنی های سرزمین ایران است که با حضور در آن می توان قطعه ای از بهشت را دید و به وجود رویا در واقعیت ایمان آورد. ساختن باغ های زیبا و عجیب در ایران به خصوص در مناطق کویری چون کاشان و اصفهان سنت دیرینه ای بوده است که حاکی از علاقه ایرانیان به آبادی و آبادانی بوده و باغ چشمه بلقیس در چرام واقع در استان کهکیلویه و بویر احمد نیز یکی از همین باغ های زیبای ایرانی است که قصد داریم به معرفی آن بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با باغ چشمه بلقیس چرام با همگردی همراه باشید.

باغ چشمه بلقیس چرام کجا است؟

برای رسیدن به این جواهر بهشتی باید راهی استان کهکیلویه و بویر احمد شوید. برای رسیدن باید به خود را به نه کیلومتری شهر چرام برسانید که در مسیر جاده چرام به گچساران قرار دارد. هر چند که اطلاعات دقیق و مستندی از قدمت و سازنده آن در دسترس نیست اما آن چه در حال حاضر می توانید مشاهده کنید مکانی است که از اوایل دوران حکومت پهلوی بر جای مانده است. باغ چشمه بلقیس چرام در دشتی قرار دارد که هموار و مسطح بوده و به شهرک «قلعه کره شهبازی» مشهور است.

تاریخچه باغ چشمه بلقیس چرام

این منطقه دیدنی و جذاب قبل از سال هزار و سیصد و بیست و سه هجری شمسی یک بیشه زار بوده با درختان زبان گنجشگ و بید که چشمه سار های زیادی از میان شکاف های سنگی کوه مشرف به آن جاری بودند. این منطقه پوشیده از درختان جنگلی زیست گاه مناسبی بوده برای زندگی جانوران وحشی و بومی منطقه. در سال هزار و سیصد و بیست و چهار هجری شمسی دو برادر به نام های اسکندر خان و محمد خان چرامی که کلانتران آن منطقه محسوب می شدند با زحمت و هزینه بسیار اقدام به احیا این مکان قدیمی نمودند و باغ چشمه بلقیس چرام را تبدیل به تفرج گاهی بی نظیر نمودند. آن ها با احداث مجاری آب چشمه ها و معابر و کانال های متعدد و قطع درختان زائد و گیاهان هرز، از خود میراثی به جا گذاشتند که با دیدن این مکان پی به آن خواهید برد. نکته جالب این بود که این دو برادر وقتی تصمیم گرفتند گودال وسط این بیشه زار را تبدیل به حوض کنند به بقایایی به جا مانده از حوضی قدیمی رسیدند که نشان می داد در گذشته نیز این گودال حوضی بوده که روزگار آن را از دیده محو کرده بود. فعالیت این دو برادر دلسوز در سال هزار و سیصد و سی و شش هجری شمسی پایان یافت و این مکان تبدیل به محلی شد جهت استراحت و آرامش خیال. در بازسازی سال هزار و سیصد و نود و سه هجری شمسی امکانات فراوانی به این منطقه افزوده شد. مصنوعاتی دست ساز چون آبشار های مصنوعی، پل های شیشه ای، آلاچیق و سکو هایی جهت اسکان، در کنار سایه بان هایی برای فرار از گزند نور خورشید. برای راحتی بیشتر گردشگران سرویس های بهداشتی و حمام هم به باغ چشمه بلقیس در چرام اضافه شده است. این باز سازی ها و اقدامات بعدی باعث شده است تا سالیانه نزدیک به هفتصد هزار گردشگر راهی این مکان در استان کهکیلویه و بویر احمد شوند و از زیبایی های طبیعت آن منطقه لذت ببرند.

خاطرات و گلایه های محمد خان چرامی

محمد خان چرامی از سختی هایی که با برادرش جهت احیا این مکان دیدنی انجام داده است گفته و بیان کرده است که به دلیل فاصله زیاد این چشمه ها با هم، زدن کانال میان آن ها بسیار دشوار بوده است. او می گوید به دلیل نبودن امکانات برای ریشه کن کردن درختان مجبور بوده اند از تنها تراکتور منطقه استفاده کنند. از خاطرات جالب او تخلیه استخر از سنگ و خاک است که آن ها را به استخری کوچک تر و بسیار قدیمی تر رسانده است و تصمیم گرفته اند همان استخر را در ابعادی بزرگ تر احیا کنند. محمد خان در ادامه خاطراتش می گوید بیشتر درختاناین باغ چشمه را از شهر های مختلف و گاهی از کشور های خارجی وارد کرده اند و هیچ گاه حتی یک میوه از باغ را نفروخته اند. قانونی داشته اند که خوردن میوه برای تماشاچیان رایگان است ولی بردن میوه ممنوع. به همین دلیل بیشتر مواقع درختان دارای میوه بودند و زیبایی های آن دو چندان می شده است. نکته جالب دیگری که محمد خان بیان کرده این است که در ایام سرد سال به دلیل بخارات چشمه ها، درختان سبز می ماندند و به همین دلیل در تمام روز های سال باغ چشمه بلقیس در چرام سر سبز و دیدنی است. همچنین طبق صحبت های محمد خان برای اولین بار در سال هزار و سیصد و پنجاه چهار هجری شمسی، یعنی بعد از گذر بیست سال کود حیوانی از بردیان و تنگ پیرزال به این مکان آورده اند. حضور چهار باغبان ثابت باعث شده بود که به طور مداوم از درختان مراقبت به عمل بیاید. اما او گلایه داشته از بی دقتی و عدم مراقبت از درختان در سال های اخیر که متاسفانه با هجوم مردم برای چیدن میوه ها حتی به صورت کال و نارس، و شکستن شاخه های درختان، این مکان زیبا رو به زوال است که البته خوشبختانه با قرار گرفتن آن در فهرست آثار ملی ایران در هفتم مهر ماه سال هزار و سیصد و هشتاد و یک، این موضوع مورد رسیدگی قرار گرفت. طبق سند شماره شش هزار و دویست و هشتاد و هشت که باغ چشمه بلقیس چرام را جزء آثار ملی ایران قرار داد، این منطقه در اختیار شهرداری قرار گرفت و به سر و سامانی رسید.

مشخصات و بخش های مختلف باغ چشمه بلقیس چرام

این مکان که از شرق به جاده چرام – گچساران و از شمال غربی به برجی پانزده متری با قطر هفت متر می رسد دارای مساحتی بالغ بر پنجاه و پنج هزار و چهارصد و دو متر است. آبشاری مصنوعی به ارتفاع بیست متر در قسمت شرقی آن قرار دارد که زیبایی فوق العاده ای به آن بخشیده است. حوض مرکزی این باغ چشمه با عمق پنج متر و شعاع ده متر از دیگر جذابیت های دیدنی باغ چشمه بلقیس چرام است که در کنار درختان زینتی و گیاهان و گل های تزئینی محیطی رویایی و آرامش بخش را فراهم کرده است. البته درختان میوه فراوانی هم در آن وجود دارند. درختانی مانند توت، گردو، نارنج، سیب، لیمو ترش، گلابی و ... . به دلیل کاهش نزولات آسمانی در سال های اخیر چشمه های باغ چشمه بلقیس چرام هم رو به خشک شدن هستند که با تمهیدات عوامل اجرایی، پمپ های آبی در منطقه تعبیه شده که آب را به باغ پمپاژ می کنند و مازاد آب هم به شالی راز ها و زمین های کشاورزی رفته و از آن جا به سد شهر می رسند. نور پردازی های هنرمندانه ایجاد شده در این مکان، شب های دل انگیز و زیبایی را ایجاد کرده است که در کنار خلوتی شبانه و حرکت آب و صدای روح نواز سکوت، کاری کرده است که شب های این مکان چه بسا دیدنی تر از روز هایش باشد.

وجه تسمیه نام بلقیس بر این باغ چشمه

هیچ سند و مدرکی دال بر چرایی نامیدن این باغ به نام بلقیس وجود ندارد و بسیاری این نام را نامی جدید می دانند که یکی از دو برادر چرامی بر آن نهاده اند. اما تاریخ شفاهی منطقه حکایت از زنی با نام بلقیس دارد که در زمان ساسانیان اقدام به احداث این باغ در منطقه چرام نموده است. عده ای هم نام بلقیس را بر گرفته از اساطیر ایرانی می دانند که نماد زیبایی در ایران کهن بوده است.

سخن آخر

این مکان یکی از جذابیت های گردشگری استان کهکیلویه و بویر احمد است که همچون تکه ای از بهشت بر روی زمین است. دیدن این زیبایی های جا مانده در گوشه و کنار ایران می تواند تبدیل به لذت بخش ترین خاطره ها و به یاد ماندنی ترین تجربه های ایران گردی شود که تا ابد از خیال نرود و بر جان نقش بندد.