مراقبت های تابستانی در مبتلایان به نارسایی کلیوی

تبیان/اصولی وجود دارند که همه ی افراد طی ماه های گرم و آفتابی سال باید آن ها را رعایت کنند؛ اما اگر دچار بیماری مزمن کلیوی هستید، پس باید اقدامات بیشتری برای محافظت از سلامتی خود در تابستان انجام دهید. قرار گرفتن در معرض هوای داغ تابستان می تواند تأثیر چشمگیری بر بدن، خصوصاً روی کلیه ها بگذارد.

گرما چگونه بر کلیه ها اثر می گذارد؟

وقتی دمای محیط افزایش می یابد، بدن هم گرم می شود. در تابستان، بیماری های مرتبط با گرما می توانند خیلی ها را گرفتار کنند زیرا سطح دما و رطوبت هوا خیلی بیشتر می شود. گرمازدگی (heat exhaustion) و غش در اثر گرما (heat stroke) دو عارضه ی جدی ناشی از گرمای زیاد هوا هستند که زمانی رخ می دهند که دمای بدن فرد فراتر از ظرفیت و توان بدنش برای خلاص شدن از گرمای اضافی می رود.

علائم گرمازدگی

سردرد، احساس خستگی، گرفتگی عضله، ضعف، حالت تهوع، سرگیجه، استفراغ، افت فشارخون، ضعیف شدن و تند شدن نبض، پریشانی و تغییر وضعیت ذهنی و از دست دادن هشیاری از علائم گرمازدگی هستند.

گرمازدگی علاوه بر این علائم اغلب با دهیدراسیون بدن نیز همراه است. پژوهش ها نشان می دهند گرمازدگی که باعث دهیدراته شدن بدن می شود می تواند تأثیر منفی بر عملکرد کلیه ها بگذارد. زیرا از دست رفتن مایعات بدن می تواند باعث انقباض عروق کلیوی شده و در نتیجه غلظت ادرار بیشتر شود.

عروق منقبض شده ی کلیوی، خون کمتری به کلیه ها می رسانند و در نتیجه توان تصفیه ی کلیه ها کاهش می یابد. گرمازدگی های مکرر و دهیدراسیون شدید بدن می تواند به کلیه ها آسیب دائمی بزند و ایجاد بیماری مزمن کلیوی کند.

چه افرادی در معرض خطر آسیب کلیوی ناشی از گرمازدگی هستند؟

افراد سالمند (65 سال به بالا)، نوزادان و کودکان (تا چهار سال)، بیشتر از سایرین در معرض دهیدراسیون و عوارض مرتبط با گرمای هوا هستند. زیرا این دسته از افراد نسبت به گرما با سرعت کمتری سازگاری پیدا می کنند.

غذاهای رستورانی و یا غذاهای آماده و بسته بندی شده معمولاً ناسالم اند. چون حاوی نمک، قند، چربی اشباع و مواد افزودنی هستند که به کلیه ها آسیب می زنند

کشاورزان و آن هایی که در مزرعه ها کار می کنند نیز که مرتباً در معرض هوای گرم هستند و استراحت کافی نمی کنند و آب کافی نمی نوشند نیز در معرض این خطر قرار دارند.

کسانی که دچار بیماری مزمن کلیوی هستند نیز بیشتر ممکن است دچار گرمازدگی و غش در اثر گرما شوند، درست مانند تمام کسانی که دچار بیماری هایی مانند بیماری قلبی، بیماری ریوی، دیابت، فشارخون بالا و چاقی هستند.

حتی مصرف یک سری از داروها می توانند دفاع شما در برابر عوارض ناشی از گرمای زیاد را تضعیف کنند. این داروها شامل داروهای قلب و فشارخون، داروهای آرام بخش، داروهای محرک، داروهای مسکن و داروهای اعصاب و روان می شوند.

شما نمی توانید از گرمای تابستان فرار کنید اما اصول و اقدامات مفیدی وجود دارند که به شما کمک می کنند از سلامت عمومی و سلامت کلیه های خود در تابستان مراقبت کرده و جلوی تشدید بیماری کلیوی تان را بگیرید.

مراقبت ها

بیشتر آب بنوشید، اما نه خیلی زیاد

هر چیز خوبی هم زیادی اش می تواند بیشتر مضر باشد تا مفید. همین مسئله در مورد مصرف مایعات در بیماران کلیوی هم صدق می کند. شاید در یک روز بسیار گرم تابستان وسوسه شوید بیشتر از حد معمول آب بنوشید اما همچنان باید مایعات دریافتی تان را محدود کنید. یادتان باشد نوشیدن زیاد مایعات می تواند به کلیه هایتان فشار وارد کرده و تعادل الکترولیت های بدنتان را به هم بریزد.

نوشیدنی های خیلی سرد ننوشید چون باعث گرفتگی معده می شوند. ضمناً از نوشیدنی های کافئین دار و الکلی و خیلی شیرین نیز خودداری کنید، چون در واقع باعث می شوند بدنتان مایعات بیشتری از دست بدهد. دهیدراته شدن بدن، احتمال تشکیل سنگ کلیه را نیز افزایش می دهد. همیشه یک بطری ترکیب آب و آب لیمو همراهتان داشته باشید. گاهی می توانید در صورت احساس خشکی دهان به جای اینکه آب بنوشید، دهانتان را اسپری کنید.

بیرون بروید و ورزش کنید

روزهای گرم و آفتابی تابستان برای بیرون رفتن و ورزش کردن هم مناسب اند. اگر بیماری کلیوی دارید حتماً پیش از شروع یک روتین ورزشی با پزشکتان مشورت کنید. حتی اگر روزهایی احساس خستگی می کنید، ورزش سبُک می تواند کمک کند احساس بهتری داشته باشید و سرحال شوید. پیاده روی و ورزش های کششی دو فعالیت مفیدی هستند که فشار بسیار کمی به بدن وارد می کنند.

پس اجازه ندهید گرمای تابستان جلوی فعالیت های بدنی تان را بگیرد. ضمناً مطالعات علمی نشان داده که ورزش می تواند از سرعت روند پیشرفت بیماری کلیوی کم کند.

اما در ورزش زیاده روی نکنید

ورزش زیاد و بیش از اندازه خسته کردن عضلات می تواند موجب رابدومیولیز شود. درست است که داشتن سبک زندگی فعال بسیار اهمیت دارد؛ اما نباید زیاده روی کنید. خیلی ها نمی دانند که آسیب عضله برای سلامت کلیه ها خطرناک است. گاهی آسیب عضله منجر به نشت پروتئین در خون شده و این پتانسیل را دارد که باعث نارسایی کلیوی شود که به آن رابدومیولیز می گویند. به همین دلیل توصیه می شود با تمرینات و فعالیت های سنگین به عضلات بدن خود فشار بیش از حد وارد نکنید.

ضد آفتاب بزنید

پوستتان را کاملاً با ضدآفتاب بپوشانید. قرار دادن پوست در معرض آفتاب بدون محافظ به آن آسیب می زند. از ضدآفتاب با SPF حداقل 15 استفاده کنید. یادتان باشد هر دو ساعت و بعد از ورزش و شنا دوباره ضد آفتاب بزنید. ضمناً می توانید با پوشیدن لباس خنک و گشاد، گذاشتن کلاه لبه پهن یا نشستن در سایه از خودتان مراقبت کنید.

غذاهای سالم تابستانی بخورید

تحقیقات نشان می دهد میوه ها و سبزی ها برای سلامتی بسیار مفید و لازم اند اما بیشتر افراد بسیار کم میوه و سبزی مصرف می کنند. تابستان فرصت بسیار خوبی برای خوردن میوه های تابستانی که کم پتاسیم و کم فسفر هستند می باشد. یادتان باشد مقدار میوه ها و سبزی های مصرفی تان را کنترل کنید چون به هر حال میوه و سبزی دارای پتاسیم اند.

هویج، کاهو، گل کلم، انواع توت و تمشک، هندوانه، انگور، بادمجان، هلو، فلفل دلمه ای، کرفس، سیر، خیار، پیاز و تربچه از مواد غذایی مفید برای شما هستند.

حواستان به دسرهایی که می خورید باشد

خوردن بستنی یا ماست میوه ای خنک بدون شک در یک روز گرم تابستانی بسیار دل چسب است. اما کسانی که بیماری کلیوی دارند باید در خوردن دسرها بیشتر احتیاط کنند. بستنی و ماست که معروف ترین دسرهای تابستانی هستند، پتاسیم و فسفر زیادی دارند. یک یا دو وعده از این دسرها می تواند به کلیه هایتان آسیب بزند.

کمتر نمک مصرف کنید

مصرف نمک اضافی، فشارخون را بالا می برد فشارخون بالا هم بر عملکرد کلیه ها اثر می گذارد. سعی کنید مصرف نمک را محدودتر کنید. به طور معمول ما هفت تا ده گرم نمک در روز مصرف می کنیم که باید آن را به چهار تا پنج گرم کاهش دهید. در مورد افرادی که بیماری مزمن کلیوی دارند، مصرف نمک زیاد می تواند منجر به تشکیل سنگ های مجاری ادراری شود.

فیبر کافی مصرف کنید

هرچند مصرف فیبر معمولاً برای کمک به گوارش بهتر توصیه می شود اما فیبر برای عملکرد بهتر کلیه ها نیز مفید است. اشخاصی که بیماری مزمن کلیوی دارند باید فیبر بیشتری مصرف کنند.

غذای بیرون نخورید

غذاهای رستورانی و یا غذاهای آماده و بسته بندی شده معمولاً ناسالم اند. چون حاوی نمک، قند، چربی اشباع و مواد افزودنی هستند که به کلیه ها آسیب می زنند.