تاریخی ترین خیابان ایران کجاست؟

ایسنا/ با خواندن این خبر خواهید دانست که تاریخی ترین خیابان ایران کجاست و چه ویژگی هایی دارد.

داستان چیست؟

رضا سلیمان نوری، نویسنده، خراسان پژوه و دانش آموخته ایران شناسی درباره اهمیت خیابان ارگ می گوید: خیابان ارگ مشهد یا خیابان امام خمینی کنونی که در سال 1307 به مناسبت برگزاری جشن هزاره فردوسی احداث شد، دومین خیابان در ساختار جدید شهر مشهد و به نوعی نماد مدرنیته در این شهر محسوب می شود. تاسیس این خیابان باعث ایجاد دو مرکزیت یکی حرم مطهر به عنوان مرکزیت دینی و دوم خیابان ارگ به عنوان مرکزیت اداری در شهر مشهد شد.

او با بیان اینکه در واقع ایجاد خیابان ارگ به معنای تغییر وضعیت شهر مشهد از یک شهر کاملا مذهبی به یک شهر امروزی و مدرن بوده و به همین جهت بررسی ابعاد و ویژگی های آن دارای اهمیت است، ادامه می دهد: خیابان ارگ براساس نسبت طول خیابان و میزان آثار تاریخی موجود در آن، تاریخی ترین خیابان ایران بحساب می آید.

وی علت انتخاب عنوان «تاریخی ترین خیابان ایران» برای ارگ مشهد را وجود بیش از 16 بنای ثبت شده ملی، بیش از 15 بنا واجد ثبت و بیش از 16 بنای ثبت شده در فهرست آثار ملی که تخریب شده اند و حتی چندین اثر تاریخی که از ثبت خارج شده اند، می داند.

او در ادامه به توضیح فصلهای این کتاب می پردازد و ادامه می دهد: در فصل اول کتاب، خیابان ارگ به لحاظ تاریخی بررسی شده، اینکه اساسا ارگ مشهد چه بوده، تا قبل از تاسیس این خیابان و پس از آن چه ساختاری داشته و اولین وضعیت خیابان ارگ چگونه بوده است. در فصل دوم بناهای تاریخی ارگ از جمله آثار ثبت شده، آثار ثبت نشده، آثار تخریبی، آثار مدفون شده و آثار از ثبت ملی خارج شده مورد بررسی قرار گرفته است.

سلیمانی با بیان اینکه در فصل سوم کتاب، معماری بناهای موجود در ارگ، در ادوار مختلف دوره های قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی بررسی شده، اضافه می کند: از سوی دیگر دلیل وجود آثار متفاوت در دهه های گوناگون هر دوره نیز در آن بررسی شده اند.

نویسنده کتاب «خیابان ارگ مشهد» با اشاره به استفاده از تاریخ شفاهی در نگارش کتاب می گوید: فصل چهارم کتاب، ارگ به روایت شاهدان عینی است که برای نگارش آن از تاریخ شفاهی استفاده کرده و با حدود 80 نفر از افراد مطلع از گذشته این خیابان گفت وگو انجام شد.

او با بیان اینکه در فصل پنجم کتاب «گشت در خیابان ارگ امروز»، این خیابان در سال 1398 به تصویر کشیده شده و ویژگی و ظرفیتهای آن مانند مغازه ها، مراکز خدماتی و فضاهای سبز معرفی شده اند، ادامه می دهد: در آخرین فصل کتاب نیز فرصت های آینده این خیابان مطرح شده که بیان می کند آینده ارگ می تواند چگونه باشد.

سلیمان نوری با تاکید بر اینکه برای نگارش «خیابان ارگ مشهد» از 30 منبع کتاب استفاده و با بیش از 80 نفر مصاحبه صورت گرفته است، ادامه می دهد: برای نگارش این کتاب تمام پرونده های ثبت ملی و سفرنامه هایی که به این فضا پرداخته بودند و تمام کتابهایی که به نوعی روایتهای مختلفی از گذشته خیابان ارگ مشهد داشتند و تاریخ شهر مشهد بررسی شده اند، مانند؛ «مطلع الشمس»، «سفرنامه سمیع الدوله»، «سفرنامه خانیکوب»، «تاریخ شهر مشهد» و «مشهد در آغاز قرن چهاردهم خورشیدی یا مکتب شاپور» مورد مطالعه قرار گرفته است.

وی با تاکید بر اینکه این کتاب بیشتر به عنوان کاری پژوهشی منتشر شده تا کارشناسان مختلف با مطالعه آن برای آینده این شهر تصمیم بگیرند، می گوید: ما اگر تاریخ شهرمان را ندانیم، نمی توانیم آینده را بسازیم. اگر ندانیم چه چیزهایی در این شهر بوده و مورد استفاده قرار می گرفته و چه ظرفیتهایی داشته، نمی توانیم در آینده ظرفیت های بهتری ایجاد کرده و از آنها استفاده کنیم.

کتاب «خیابان ارگ مشهد» را رضا سلیمان نوری، رئیس هیات مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان بعد از کتاب «از عرش اعلا تا عمق زمین» که نگاهی به جاذبه های گردشگری مشهد داشته، منتشر کرده است، این کتاب توسط انتشارات گفتمان شهر وابسته به پژوهشکده نوین شهر ثامن، در 215 صفحه و با قیمت 60 هزار تومان منتشر شد.

این کتاب، خیابان ارگ مشهد را از منظرهای تاریخی، میراثی، معماری، تاریخ شفاهی، کنونی و آینده مورد نقد و بررسی قرار داده و هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه علامه و رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در مقدمه آن به جایگاه خیابان در ارتباطات بین نسلی پرداخت.